SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ. Doç Dr Tunçalp Demir

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ. Doç Dr Tunçalp Demir"

Irmak Taşkıran
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ Doç Dr Tunçalp Demir

2 SFT-SINIFLANDIRMA A-)Spirometrik inceleme 1. Basit spirometri 2. Akım-volüm halkası a)maksimal volenter ventilasyon (MVV) b)reversibilite c)bronş provokasyonu

3 B-Akciğer volümleri * FRC, TLC, RV, RV/TLC A-)Gaz dilüsyon teknikleri a)açık devre (Nitrojen washout) b)kapalı devre (He dilüsyon) B-)Vücut pletismografı a)torasik gaz volüm

4 C-) Difüzyon Kapasitesi DLCO DLCO/VA DLCOadj

5 D-)Ağız içi basınçlar P 0.1 P imax (MİP) Maksimal inspiratuar basınç P emax (MEP)Maksimal ekspiratuar basınç

6 D-)Kan gazları (pulse oksimetre) E-) Egzersiz testleri,metabolik ölçümler

7 SPİROMETRE ENDİKASYONLARI A-)Bir akciğer hastalığının varlığını ya da olmadığını göstermek B-)Bilinen bir hastalığın solunum fonksiyonlarına yansımasını saptamak. C-)Çevresel ve Mesleksel maruziyetin saptanması D-)Tedavinin etkinliğinin saptanması E-)Preoperatif değerlendirme F-)Maluliyet- yetersizlik durumlarının saptanması

C-)Çevresel ve Mesleksel maruziyetin saptanması D-)Tedavinin etkinliğinin

8 SPİROMETRİK İNCELEME Solunum fonksiyonlarını değerlendirmede kullanılan en temel test yöntemidir. Obstrüktif ve restriktif akciğer hastalıklarının tanısında, hastalığın şiddetini ve tedaviye yanıtını saptamada, meslek hastalıklarının tanı, tarama ve maluliyet değerlendirmesinde rutin kullanılır.

Obstrüktif ve restriktif akciğer hastalıklarının tanısında, hastalığın

9 SPİROMETRİK DEĞERLER Restriksiyon Obstrüksiyon FVC (VC): FEV 1 : N, FEV 1 /FVC: N, FEF : N, N,

10 Sağlıklı kişide VC manevrası.

11 Ağır obstrüksiyonu olan hastada VC manevrası

13 VİTAL KAPASİTE Değişik yöntemlerle ölçülebilir. TLC düzeyinden yapılan normal yada zorlu ekspirasyon ile. (Kuzey Amerika) RV düzeyinden yapılan inspirasyon ile (Avrupa) VC ins > VC eks >FVC [Bazen de IC + ERV olarak hesaplanabilir]

(Kuzey Amerika) RV düzeyinden yapılan inspirasyon ile

14 AKIM VOLÜM HALKASI Zorlu vital kapasite manevrası sırasında spirometreden elde edilir. Akım l/sn, volümler l ile gösterilir. Yalnızca sayısal değerler değil ayni zamanda eğrinin şekli de oldukça yararlı bilgiler verir. Akciğerin mekanik özellikleri hakkında bilgi verir.

Yalnızca sayısal değerler değil ayni zamanda eğrinin şekli de

15 Zorlu inspirasyon ve ekspirasyon esnasında akım-volüm halkası

16 Akım-volüm halkasının şeklini etkileyen güçler

17 Periferik havayolu hastalıklarında akım-volüm halkası

21 VOLÜM VE KAPASİTELER Akciğerin tek kompartmanlarına volüm, birden fazla kompartmanlarına kapasite denir.

22 AKCİĞER VOLÜMLERİ Tidal Volüm (TV): İstirahatte her soluk alınan hava hacmi. İnspiratuar rezerv volüm (İRV): Normal bir inspirasyondan sonra zorlu bir inspirasyon ile alınan hava hacmi. Ekspiratuar rezerv volüm (ERV): Normal bir ekspirasyondan sonra zorlu bir ekspirasyon ile çıkarılan hava hacmi. Rezidüel volüm(rv): Maksimal bir ekspirasyondan sonra akciğerda kalan hava hacmi.

23 AKCİĞER KAPASİTELERİ Total akciğer kapasitesi (TLC):Maksimal bir inspirasyon sonrası akciğerlerde bulunan hava hacmi. (VC+RV) Vital kapasite (VC): Maksimal bir inspirasyondan sonra yapılan maksimal ekspirasyon ile çıkarılan hava hacmi. (İK+ERV) Fonksiyonel rezidüel kapasite (FRC): İstirahatteki ekspirasyondan sonra akciğerlerdekalan hava hacmi. (RV+ERV) İnspiratuar kapasite (İC):İstairahatteki bir ekspirasyondan sonra yapılan derin bir inspiryumla alınan hava hacmi.

24 Akciğer volümleri

25 AKCİĞER VOLÜMLERİ Bir kısmı basit spirometre ile saptanamaz. TLC, FRC ve RV saptanması için ileri testler gerekir. Gaz dilüsyon teknikleri (V 1 XC 1 =V 2 XC 2 ) Vücut pletismografı (V 1 XP 1 =V 2 XP 2 )

26 Kapalı devre He dilüsyon yöntemi A - Test başında ekspirasyon B-Test sonunda ekspirasyon. *Helyum akciğerler ve spirometre içinde eşit bir şekilde dağılmıştır C1: Testin başında spirometredeki helyum yoğunluğu (ölçülür) C2: Test sonunda spirometredeki ve hastanın akciğerindeki helyum yoğunluğu (ölçülür) V1: Spirometredeki gaz ölçümü (ölçülür) V2: Spirometredeki ve akciğerlerdeki gaz volümü (hesaplanır) C1V1=C2V2 V2 =C1V1 / C2 FRC = V2 - V1 FRC = (C1V1 / C2) - V1 FRC = (C1V1 - C2V1) / C2 FRC = [ V1 (C1-C2)] / C2

27 Pletismograf ile akciğer volümü ölçümü A: Ekspirasyon B: İnspirasyon P1V1 = P2V2 P1: Ekspirasyon sırasında alveol basıncı (pnömotakograf yardımıyla ölçülür) P2: İnspirasyon sırasında alveol basıncı (pnömotakograf yardımıyla ölçülür) V1: Ekspirasyon sırasında akciğer volümü (aranan) V2: İnspirasyon sırasında akciğer volümü (bilinmez) V: V2-V1 (kabin basıncındaki değişimden ölçülür) P1V1 = P2 (V1 + V) P1V1 = P2V1 + P2 V P1V1-P2V1=P2 V V1(P1-P2)=P2 V P2 V V1 = P1-P2

28 REVERSİBİLİTE TESTİ Havayolu obstrüksiyonu bulunan olgularda, farmakolojik bir ajan verilerek obstrüksiyondaki değişimin incelenmesi. Başlangıçta herhangi bir ilaç vermeden yapılan SFT sonrası, kısa etkili bir inhaler betamimetik (salbutamol, terbutalin) verilip dak sonra tekrar SFT yapılır.

29 REVERSİBİLİTE TESTİ-1 FEV1 ve FVC de; Bazal değere göre %15, Beklenen değere göre %12 ve Mutlak değer olarak 200 ml artış pozitif kabul edilir. (PEF değerinde ise %15 lik artış gerekir)

30 BRONŞ PROVOKASYON TESTİ Obstrüktif akciğer hastalığı düşünülen ancak SFT de obstrüksiyonun saptanamadığı olgularda farmakolojik ajanlara karşı havayollarını duyarlılığı saptanır. En sık histamin ve metakolin kullanılır. FEV1 de %20 düşme pozitif olarak değerlendirilir.

31 AKG PaO2 PaCO2 ph Sat HCO 3 BE Hct

Benzer belgeler

Solunum Fonksiyon Testleri. Prof Dr Mustafa Erelel İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları

Solunum Fonksiyon Testleri. Prof Dr Mustafa Erelel İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Solunum Fonksiyon Testleri Prof Dr Mustafa Erelel İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Solunum Fonksiyon Laboratuvarı Göğüs Hastalıklarının En Gürültülü Yeri İyi ventile edilmiş Nem %2080 Isı 1430