4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI

Transkript

1 4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 1. Dünya mızın şekli neye benzer? Dünyamızın şekli küreye benzer. 2. Dünya mızın şekli ile ilgili örnekler veriniz. Portakal, top, balon vb. 3. Kuzey ve güney kutuplarından eşit uzaklıkta olan yer kürenin çevresinden geçtiği varsayılan en büyük çembere ne denir? Ekvator denir. 4. Dünya mızın kendi ekseni etrafında dönmesi kaç gün sürer? Bir gün sürer. (24 Saat) 5. Denizin üzerindeki daha ilerisi görülmeyen ve denizle gökyüzünü ayıran düz çizgiye ne denir? Ufuk çizgisi denir. 6. Ufuk çizgisinden sahile doğru yaklaşan geminin görünümlerini sırayla yazınız. Geminin ilk önce, direklerinin ucu görünür. Sonra direklerin tamamı görünür. En son geminin gövdesi görünür. 7. Dünya nın nasıl bir şekil olarak göründüğünü yazınız. Dünya tam bir küre olmayıp alttan ve üsten hafif basık, ekvatordan şişkindir. 8. Dünya nın şekli ile ilgili araştırma yapan bilginleri yazınız. Pisagor, Aristo, Biruni, Kopernik, Thales, Kepler (Keplır). 9. Pisagor, Dünya nın şekli ile ilgili nasıl bir araştırma

2 MÖ. 590 lı yıllarda Dünya nın Güneş etrafında döndüğünü ve Dünya nın yuvarlak olduğun ilk o keşfetmiş. 10. Aristo, Dünya nın şekli ile ilgili nasıl bir araştırma Pisagor dan sonra, Dünya nın yuvarlak olduğunu kanıtlamış. 11. Biruni bir Türk bilgini midir? Evet, Biruni bir Türk bilginidir. 12. Biruni, Dünya nın şekli ile ilgili nasıl bir araştırma yılları arasında Dünya nın küre şeklinde olduğunu yer çekiminin varlığını ortaya koymuş. 13. Kopernik, Dünya nın şekli ile ilgili nasıl bir araştırma Dünya nın kendi etrafında döndüğünü ileri sürmüş. Ayrıca Dünya nın, Güneş in çevresinde de dolaştığını savunmuş. 14. Thales, Dünya nın şekli ile ilgili nasıl bir araştırma Dünya nın yarım küre biçiminde olduğunu savunmuş. Thales e göre Dünya, okyanus ve okyanusun üzerinde yüzen disk biçimindeki karadan oluşur. (Bana göre Thales in düşüncesi yanlıştır.) 15. Kepler (Keplır), Dünya nın şekli ile ilgili nasıl bir araştırma Gezegenlerin, Güneş in çevresinde döndüğünü buldu. Dünya nın tam bir küre olmayıp kutuplardan basık olduğunu kanıtlamış. 16. Dünya mız kaç katmandan oluşmuştur. Dünya mız 5 katmandan oluşmuştur. 17. Dünya mızın katmanlarını yazınız.

3 Ağır Küre (Çekirdek), Ateş Küre (Manto), Su Küre (Hidrosfer), Taş Küre (Yerkabuğu), Hava Küre (Atmosfer). 18. Dünya mızın katmanlarını içten dışa olacak şekilde sıralayıp yazınız. Ağır Küre Ateş Küre Su Küre Taş Küre Hava Küre 19. Dünya mızın katmanlarını dıştan içe doğru olacak şekilde sıralayıp yazınız. Hava Küre Taş Küre Su Küre Ateş Küre Ağır Küre 20. Dünya nın gözlemlenmeyen katmanlarını yazınız. Ağır Küre Ateş Küre 21. Dünya nın gözlemlenmeyen katmanlarını yazınız. Hava Küre Taş Küre Su Küre 22. Kavram haritasını tamamlayınız. Dünya nın Katmanları Gözlemlenen Hava Küre Su Küre Taş Küre Gözlemlenmeyen Ağır Küre Ateş Küre 23. Ağır Küre nin diğer adı nedir? Çekirdek tir.

4 24. Ateş Küre nin diğer adı nedir? Manto dur. 25. Su Küre nin diğer adı nedir? Hidrosfer dir. 26. Taş Küre nin diğer adı nedir? Yerkabuğu dur. 27. Hava Küre nin diğer adı nedir? Atmosfer dir. 28. Ağır Küre'nin özelliklerini yazınız. Çekirdek, Dünya nın merkezindeki en iç katmandır. Demir, nikel gibi yoğunluğu fazla olan maddelerden oluşmuştur. Çekirdek in sıcaklığı ateş küredekinden daha fazladır. Çekirdek Dünya nın en kalın ve sıcak katmanıdır. En sert ve dayanıklı metaller bile çekirdekte erir. Çekirdeğe, Dünya nın ortasında sıcak ve ağır bir küre şeklinde bulunur, bu sebeple çekirdeğe ağır küre de denir. 29. Ateş Küre nin özelliklerini yazınız. Ateş Küre yer kabuğunun altında yer alan katmandır. Bu küreye çekirdeğin üzerini sardığından manto adı da verilir. Yapısında magnezyum ve demir gibi maddeler bulunur. Bu maddeler sıvı haldedir ve çok sıcak olduklarından bu katmana ateş küre denilmiştir. Sıvı halde bulunan, akıcı bir hamur halindeki maddelere magma adı verilir. Magma yer kabuğunda bulunan çatlaklardan çıkarak yanardağları oluşturur. Yanardağdan fışkıran magmaya lav adı verilir. Yerkabuğu magmanın üzerinde yüzüyor gibi hareket halindedir. Ateş Küre çok sıcaktır. 30. Taş Küre nin özelliklerini yazınız. Dünya daki karaların oluşturduğu kısma taş küre veya yerkabuğu denir. Taş Küre üzerinde insanlar yaşar, bitkiler

5 büyür ve diğer canlılar besin ve barınak bulur. Taş küre engebeli, alçaklı ve yüksekli bir yapıya sahiptir. Taş küre değişik kalınlıklardadır. Ateş küreyi çepeçevre saran bu yapının en ince olduğu yerler okyanus dipleridir. Dünya nın büyüklüğüyle karşılaştırıldığında yer kabuğu çok incedir. Dünya yı bir elmayı benzetirsek elmanın kabuğu taş küreyi temsil eder. Yeryüzünde dağlar, tepeler, ovalar ve düzlükler yer kabuğunun parçalarıdır. 31. Su Küre nin özelliklerini yazınız. Su küreyi denizler, göller, akarsular, yer altı suları ve su buharı oluşturur. Dünya nın ¾ ü sularla kaplıdır. Dünya, uzaydan bakıldığında mavi bir küreye benzer. Dünya nın mavi görülmesini üzerini kaplayan su tabakası sağlar. Dünya nın kahverengi görünen kısımları ise karalardır. Dünya nın, sularla çevrili geniş kara parçalarına KITA adı verilir. Dünya yüzeyinde 7 kıta vardır. Bunlar Asya, Avrupa, Afrika, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Okyanusya (Avustralya) ve Antartika dır. Kıtaların arasında birbirine bağlı su kütlelerine ise OKYANUS denir. Dünya üzerinde üç büyük okyanus vardır. Bunlar Amerika kıtası ile Asya ve Okyanusya arasında bulunun BÜYÜK OKYANUS, Amerika kıtası ile Avrupa ve Afrika arasında bulunan, Atlas Okyanusu, Asya nın güneyi, Afrika ve Okyanusya arasında ise Hint Okyanusu yer alır. Su küreyi oluşturan sular Güneş ısısının etkisiyle buharlaşarak havaya yükselir ve bulutları oluşturur. Bulutu oluşturan su buharı soğuk hava katmanına rastlayınca yağmur, kar ya da doluya dönüşerek

6 yeryüzüne yağış olarak iner. Sürekli tekrarlanan bu olaya su döngüsü denir. 32. Hava kürenin özelliklerini yazınız. Hava küre, Dünya yı çevreleyen bir gaz katmandır. Hava içerisine çeşitli gazlar bulunur. Havada bulunan gazların; %78 i Azot, %21 i Oksijen, %1 i Diğer gazlardan oluşur. Uygulanan yerçekimi nedeni ile hava küreyi meydana getiren gazlar Dünya nın çevresinden ayrılamaz. Hava küreye atmosfer de denir. Havanın varlığını yüzümüze doğru bir yelpaze salladığımızda ya da hareket halindeki bir arabanın camını açtığımızda hissederiz. Hava Küre nin yoğunluğu her yerde aynı değildir. 33. Dünya nın kaçta kaçını su kaplar? Dünya nın ¾ ünü su kaplar. 34. Dünya nın kaçta kaçını kara kaplar? Dünya nın ¼ ünü kara kaplar. 35. Dünya ya örnek resim bulup yapıştırınız. 36. Ozon tabakası bizi neden korur?

7 Ozon tabakası bizi zararlı Güneş ışınlarından korur. 37. Ozon tabakası nerede bulunur? Ozon tabakası, Atmosfer de bulunur. 38. Ozon tabakasını olumsuz etkileyen etkenler nelerdir? Deodorantlar, parfümler vb. etkenler olumsuz etkiler. 39. Mineral nedir? Doğada meydana gelen yapay olarak elde edilemeyen element ya da bileşiklerdir. Belirli bir kimyasal yapıları vardır. 40. Ekonomik değeri olan minerallere ne denir? Maden denir. (Demir, altın ve elmas vb.)