5. ÜNİTE: GEZEGENİMİZ DÜNYA I. BÖLÜM :DÜNYAMIZIN ŞEKLİ A. DÜNYA MIZIN ŞEKLİ NEYE BENZER?
|
|
- Berkant Yalman
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 5. ÜNİTE: GEZEGENİMİZ DÜNYA I. BÖLÜM :DÜNYAMIZIN ŞEKLİ A. DÜNYA MIZIN ŞEKLİ NEYE BENZER? Dünya nın yüzeyi düz gibi görünür. Bunun sebebi Dünya nın çok büyük olmasıdır. Eski insanlar, Dünya nın düz olduğuna inanırlardı. Çok eski Çin, Mısır ve Hint toplumlarında insanlar, Dünya nın düz, kare veya tepsi şeklinde olduğuna inanıyorlardı. Hatta gemilerle denize açıldıklarında kenardan boşluğa düşeceklerini düşünürlerdi. Dünya mızın küreye (top) benzer şekilde olduğunu kanıtlayan olaylar vardır. 1. Uydular aracılığı ile uzaydan çekilen fotoğraflar, 2. Ay tutulmasında Dünya'nın gölgesi ayın yüzeyine düşer. Bu gölge daire şeklindedir. Ancak küre şeklindeki bir cismin gölgesi daire şeklindedir. 3. Bir uçak, Dünya nın belirli bir noktasından harekete başlasın. Uçak bir süre sonra başladığı noktaya geri döner. 4. Sahile yaklaşan bir geminin önce direklerinin, sonra gövdesinin görülmesi geminin yuvarlak bir yüzeyde yol aldığını anlatır. Denizden sahile doğru yaklaşan bir geminin görüntüsünün tamamı bir anda görülmez. Gemi ufuk çizgisinde belirdiğinde geminin önce direklerinin üst kısımlarını görürüz. Sonra geminin daha alt bölümleri en sonra da tamamı görünür. Geminin bu şekilde üst tarafından başlayıp kısım kısım görülmesi, Dünya nın küreye benzer şekilde olduğunu gösterir. Deniz kenarında oturup uzaklara bakıldığında, denizin üzerinde daha ilerisinin görülmediği düz bir çizgi fark edilir. Denizle gökyüzünü birbirinden ayıran bu düz çizgiye ufuk çizgisi adı verilir. Dünya nın şekli ve hareketleriyle ilgili görüşler astronomi bilimindeki gelişmeler sonucu zamanla değişikliklere uğradı. Özellikle teleskopun icadından sonra bilimsel araştırmalara dayalı çalışmalar hızlandı. Teleskop Galileo B. GEÇMİŞTE DÜNYA NIN YUVARLAK OLDUĞU NASIL KANITLANDI? Dünya nın küre şeklinde olduğunu ilk ileri süren, M.Ö. 6. yüzyılda eski Yunan bilgini Pisagor (Pithagoras) dur. M.S yılında Kopernik Dünya ve gezegenlerin Güneş'in çevresinde döndüğü görüşünü ortaya attı. Kristof Kolomb (Christopher Colombus) denizci ve kâşiftir. Doğudaki değerli malları batıya götürmek için bir yol aramıştır. Bu sırada Amerika yı keşfetmiştir. Dünya nın küre şeklinde olduğunu düşünenlerdendi. Bu görüşü, bulduğu teleskopu ile Galileo de doğruladı. Teleskopu bulan kişidir. Galileo, 17. yy da Dünya nın yuvarlak olduğunu ve kendi çevresinde döndüğünü kanıtlamıştır. Bilime gereken önemi vermeyenler ona inanmayarak cezalandırmışlardır. Macellan (Ferdinand Magellan) Portekizli denizci ve kâşiftir. Gemileriyle sürekli batıya giderse, tekrar yola çıktığı yere döneceğini düşünüyordu. Yolun yarısında hayatını kaybetmesine rağmen arkadaşları yolculuğu tamamlayarak yola çıktıkları yere geri döndüler.
2 Macellan yaptığı yolculuk sonucunda Dünya nın çevresi ilk kez denizden dolaşılmış oldu. Böylece Dünya nın yuvarlak olduğu kanıtlandı. Macellan ın yolculuğu 19. yüzyılda Fransız bilgini Jean Foucault ise Dünya nın kendi ekseni çevresinde döndüğünü kesinliğe kavuşturdu. Dünya mız küre biçimindedir. Dünya yı iki eş yarım küreye ayırdığı varsayılan çizgiye ekvator denir. Dünya, ekvatorda hafifçe şişkin, kutuplardan ise hafifçe basıktır. C. DÜNYA KATMANLARDAN OLUŞUR Görülebilen katmanlar Görülemeyen katmanlar Dünyamız 5 katmandan oluşmuştur. Bu katmanların üçü gözle görülür, ikisi görülmez. Dünyamızın Katmanları: Gözle Görülen 1. Hava küre 2. Taş küre (Yer kabuğu) 3. Su küre Gözle Görülmeyen 4. Ateş küre 5. Ağır küre (Çekirdek) 1. Hava Küre: (Atmosfer) Dünya mızın etrafını saran, çeşitli gazlardan oluşan katmandır. Atmosfer olarak da adlandırılan hava küre Dünya mızın en dış katmanıdır. Atmosfer içinde; azot, oksijen, argon, karbon dioksit ve su buharı bulunur. Atmosfer yeryüzünden uzay boşluğuna kadar olan (tamamı) km kalınlığında bir tabakadır. Ancak, atmosferin 12 km lik kısmında yaşam vardır. 12 km den sonraki kısmı değişik özelliklere sahiptir. Bizi Güneş in zararlı ışınlarından koruyan ozon tabakası bu katmanda bulunur. Ozon tabakası, Güneş ten gelen bazı zararlı ışınların Dünya ya ulaşmasını engelleyerek canlıları korur. Hava kürenin alt sınırı kara ve deniz yüzeyleriyle temas eder. Ufuk çizgisini atmosferin alt sınırı olarak kabul edebiliriz. Üst sınırı ise uzay boşluğunun başladığı yerdedir. Soluk alırken kullandığımız hava atmosferde bulunur. Yağmur, kar, rüzgâr gibi hava olayları atmosferin 12 km lik kısmında meydana gelir. Gök taşlarının bir kısmının; atmosferde hava ile sürtünmenin etkisiyle yanarak yeryüzüne zarar vermesi engellenir. (yıldız kayması) Atmosfer olmasaydı Dünya mız yaşanamayacak kadar soğuk olurdu. Karbon içeren yakıtların (odun, kömür) yakılması sonucu atmosferde karbon dioksit gazı artar. Bu da Dünya nın sıcaklığının giderek artmasına neden olur. Bu duruma
3 sera etkisi denir. Dünyamız sera etkisi nedeniyle sürekli ısınmaktadır. Sera etkisi buzulların erimesine, mevsimlerin bozulmasına, yağışların düzensizleşmesine, sellere, kasırgalara ve tsunamilere sebep olur. 2. Taş Küre: (Yer kabuğu) Yürüyüp koştuğumuz, bitkilerin yetiştiği katmandır. Yer kabuğu olarak da adlandırılır. Tüm canlıların yaşadığı toprak parçasıdır. Taş küre çeşitli kayaçlar ve topraktan oluşur. Toprak ve kayaçlardan oluşmuş bir kabuk gibidir. Dünya nın diğer katmanlarına göre çok incedir. Her yerde aynı kalınlıkta değildir. Okyanus diplerinde daha incedir. Yüzeyi engebelidir. Tepeler ve düzlükler vardır. Yer kabuğunun ortalama kalınlığı 33 km dir. Yer kabuğunun çukurlarını dolduran sular, Dünya mızın bir başka gözlemlenebilir katmanını oluşturur. Bu katman su küre olarak adlandırılır. Depremler, yer kabuğunun bazı kısımlarının kırılıp yer değiştirmesi sonucu oluşur. Taş kürede, ovalar ve dağlar bulunur. 3. Su Küre: Dünya mızın uzaydan mavi görünmesine neden olan su küre okyanuslar, denizler, göller, akarsular ve yer altı sularından oluşur. Su küreden buharlaşan su, bulutları oluşturur. Bulutu oluşturan su buharı soğuk hava katmanına rastlayınca yağmur, kar ya da doluya dönüşerek yeryüzüne yağış olarak iner. Sürekli tekrarlanan bu olaya su döngüsü denir. Kıta adı verilen geniş kara parçaları arasında bulunun büyük su kütlelerine okyanus denir. Denizler, okyanuslardan daha küçük olan su kütleleridir. Okyanus ve denizler tuzlu olup yeryüzündeki suların büyük bir kısmını oluşturur. Göller ve akarsularda çoğunlukla tatlı su bulunur, içme suyu elde etmede ve tarım alanlarının sulanmasında tatlı su kaynaklarından yararlanılır. Dünya mızın dış yüzeyinde sular ve karalar vardır. Su küre, karalardan daha çok yer kaplar. Dünya nın ¾ ü sularla kaplıdır. Karalarda olduğu gibi sularda da birçok canlı yaşar. Balık, midye, sünger gibi canlılar sularda yaşar. 4. Ateş küre: (Manto) Yer kabuğunun altında bulunan katmandır. Çok sıcak olduğu için içindeki kayaçlar erimiş hâldedir. Buna magma denir. İçindeki magma yanardağlardan yeryüzüne çıkabilir. Yeryüzüne çıkan magmaya lav denir. Ateş kürenin içindeki maddeler erimiş hâlde olduğu için akışkan ve hareketlidir. 5. Ağır Küre (Çekirdek) Dünya nın en kalın katmanıdır. Sıcaklığı ateş küreninkinden daha fazladır. Dünya nın en sıcak yeridir. Bütün maddeler erimiş hâldedir. (4 000 C C) Dünya nın yapısında bulunan demir, nikel gibi en ağır maddeler çekirdekte toplanmıştır. Bu nedenle ağır küre olarak adlandırılır. Sıcaklığı çok yüksek olmasına rağmen bu maddeler katı hâldedir. Ağır küreyi oluşturan maddelerin sıcaklığı çok yüksek olmasına rağmen katı hâlde bulunmasının nedeni basıncın çok yüksek olmasıdır.
4 Yükselen gazlar ise atmosferi meydana getirdi. Dünya işte bu yüzden; içten dışa doğru kütleleri farklı katmanlardan oluşmuştur. D. YER KABUĞU (Taş Küre) NELERDEN OLUŞUR? 1. Kayaç Nedir? Aşağıdaki tabloyu inceleyerek öğrendiklerimizi pekiştirelim. KATMANLAR VE ÖZELLİKLERİ Hava Küre Su Küre Taş Küre Ateş Küre Ağır Küre En dıştaki katmanlar Canlılar vardır. Hava olayları burada gerçekleşir. Kırılmalar olur. Magma bulunur. En ince katmandır. Dünya'nın 3/4'ünü kaplar. Maddeler erimiş haldedir. En sıcak ve en ağır katmandır. Akıcı ve hareketlidir. Gözlemlenebilir. (Bir Bilgi ) Dünyamız Nasıl Oluşmuştur? Bir görüşe göre Evren milyarlarca yıl önce çok sıcak ve yoğun gazlardan oluşan bir gaz küresiydi. Bir büyük patlama ile uzaya dağılan sıcak gaz kütleleri gittikçe genişleyip soğudu ve bugünkü gök cisimlerini oluşturdu. Milyarlarca yıl önce Dünya gaz ve toz kütlesi hâlindeydi. Zaman içerisinde soğudu, sertleşti ve bugünkü hâlini aldı. Dünya mız dönerek soğurken: Kürenin bileşimindeki ağır maddeler merkeze doğru çöktü. Su yağmur biçiminde, Dünya yüzeyine düşerek denizleri ve gölleri oluşturdu. Yer kabuğu, toprak ve çeşitli kayaçlardan oluşur. Karaların ana maddesi kayaçlardır. Yer kabuğunun yapısını oluşturan mineral içeren taş ve kayalara kayaç denir. Kayaçlar toprağa göre daha sert ve sağlamdır. Çevremizde her zaman kayaçları göremeyiz. Ormanları, tarlaları ve yolları görebiliriz. Çevremizde gördüğümüz büyük taş ve kaya parçalarına kayaç adı verilir. Kayaçlar, ateş küredeki magmanın değişik şekillerde soğuyup katılaşmasıyla oluşur. Magma yeryüzüne çıkarak ya da yer kabuğuna yerleşerek soğur. Bu nedenle toprağı kazarsak kayaçlara ulaşırız. Topraktan daha sert ve sağlam olan kayaçlar, minerallerden ya da önceden oluşmuş kaya parçalarından oluşur. Kayaçlardan daha küçük taş kütlelerine kaya denir. Küçük kaya parçalarına ise taş denir. Taştan küçük olanlara çakıl, çakıldan küçük parçalara kum denir. Kayaç > Kaya >Taş > Çakıl >Kum Taşlar tek renk olabileceği gibi çoğu karışık renklidir. Bazılarında farklı renkte çizgiler bulunurken, bazılarında da minik parçacıklar vardır. İlk insanların silah ve alet yapmak için kullandıkları taşlar, günümüzde bina ve ev yapımında kullanılmaktadır. Yol yapımında da taşlardan yararlanılmaktadır. Heykeltıraşlar, taşları yontarak değişik heykeller yapmaktadırlar. 2. Mineral Nedir? Taşları oluşturan küçük parçacıklara, kimyasal maddelere mineral denir. Aynı minerallerden oluşan taşların yanında
5 birkaç farklı mineralden oluşan taşlar da vardır. Taşların rengini yapısındaki mineraller belirler. Aynı mineralden oluşan taşlar tek renklidir. Farklı minerallerden oluşan taşlarda ise birden fazla renk vardır. Taşların sertliği ve biçimi de onu oluşturan minerallere bağlı olarak değişir. Mineraller; Doğada meydana gelirler. Yapay olarak elde edilemezler. Her mineralin belli bir sertliği vardır. En yumuşak mineral talk ve en sert mineral de elmastır. Bazı mineraller levhalar hâlinde ayrılabilirler. Cıva ve ham petrol hariç hepsi katıdır. Türlü mineraller birleşerek kayaçları oluştururlar. Bazı önemli mineraller şunlardır: Çakmak taşı, Mika, Kuvars, Turkuaz, Grafit, Platin, Altın, Gümüş, Elmas, Alüminyum, Kil, Boraks, Ham petrol, Alçı taşı, Kaya tuzu, 3. Maden Nedir? Bazı taş ve mineraller doğada az bulunduğu için çok değerlidir. Ekonomik değeri olan taş ve minerallere maden denir. Altın, gümüş, demir, çelik, kömür, krom, bakır, cıva, boraks, kükürt, alüminyum, fosfor, krom, petrol birer madendir. E. TOPRAK NASIL OLUŞUR? Canlıların yaşamlarını devam ettirebilmesi için hava, su ve besin gereklidir. Karada yaşayan canlıların besin kaynağı bitkilerdir. Bitkiler toprakta yetişir. Bu bakımdan toprak canlılar için çok önemlidir. Toprak; yer yüzünde yaşamın devamı ve canlıların beslenmesi için gerekli bir maddedir. Karaları oluşturan toprak kayaçların; Rüzgâr, yağmur, akarsu sıcaklık farkları canlıların çalışmaları bitki kalıntıları, hayvan kalıntıları gibi etkenlerle binlerce yılda ufalanıp parçalanmasıyla meydana gelir. Toprakta kaya parçaları, bitki ve hayvan artıkları vardır. Ancak ana maddesi kayaç parçaları yani kayalardır. 5 cm kalınlığında toprağın oluşması 2000 yılda gerçekleşir. 1. Toprakta Neler Vardır? Toprağın içinde hava ve su vardır. Toprağın derinliklerine inildikçe nem hissederiz. Çünkü toprakta su vardır. En kuru toprağı ısıttığımızda hacmi azalır. Bu durum toprağın içinde su olduğunu gösterir. Su, toprağı nemlendirir. Hava, toprağa fare, solucan, karınca gibi hayvanların açtığı minik tünellerle girer. Bir kaba koyduğunuz toprağın üzerine su koyduğunuzda su içinde kabarcıklar oluşur. Bu kabarcıklar toprakta hava olduğunu gösterir. Toprağın içinde yaşayan canlılar topraktaki havayı kullanarak yaşamlarını sürdürürler. Yağmur yağınca yeryüzüne çıkan solucanları hatırlayalım. Topraktaki hava boşluklarına su dolunca havasız kalan solucanlar yeryüzüne çıkar. Topraktaki hava aynı zamanda bitki köklerinin toprakta rahatça ilerlemesini sağlar. Toprak binlerce yıllık süreçte oluşabildiği için çok değerlidir. 2. Erozyon Nedir? Nasıl Meydana Gelir? Toprağın su ve rüzgârın etkisiyle aşınıp taşınması erozyon olarak adlandırılır. Erozyona; Yağmur suları, Seller, Eriyen kar suları, Akarsular, Buzullar ve Rüzgârlar neden olur. Yeryüzüne düşen yağmur toprakta çukurluklar açar. Yağmur suları birikerek çoğalır, akarken toprağı ve taşları sürükler. Bu nedenle temiz olan yağmur suları yer yüzeyinde akarken bulanıklaşır. Toprak yağmurla akarsulara taşınır. Yer kabuğunun üst yüzeyindeki toprak dere, nehir gibi akarsularla taşınarak denizlere dökülür.
6 Rüzgâr da toprağın üst kısmının özellikle kuru toprakların aşınıp taşınmasına neden olur. Binlerce yılda oluşan toprak, erozyona uğrayınca o bölgede çölleşme başlar, kıtlık ve açlık yaşanır. Bu nedenle erozyon da bir doğal afettir. Aniden gerçekleşmediği için toprak kaybının fark edilmesi zordur. 3. Toprak Kayması Büyük kaya parçalarının ya da gevşek toprak tabakasının yamaçlardan aşağıya sürüklenmesine toprak kayması (heyelan) denir. Toprak kaymaları; Bol yağışlı ve Fazla eğimli yamaçlarda olur. Yurdumuzda toprak kaymalarına; Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde sıkça rastlanır. 3. Toprağın Korunması Yer kabuğunu örten toprak tabakasının bir santimetresi yüzlerce yılda oluşur. Canlılar için çok önemli olan toprak tabakasının yok olmaması için; Ağaçlandırma yapılmalıdır. Aşırı sulama yapılmamalıdır. Toprak, ekilen ürünün cinsine göre yeteri kadar gübrelenmelidir. Tarla yeşil nadas ile dinlendirilmelidir. Tarlalarda anız yakılmamalıdır. İnsanlar bilinçlendirilmeli ve eğitilmelidir. Ağaç kesimi engellenmelidir. Yamaçlardaki tarlalar dikey değil yatay (teraslama) sürülmelidir. TEMA (Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı) topraklarımızın akıp gitmemesi ve yurdumuzun çöl olmaması için çalışmalar yapmaktadır. F. ÇEVRE KİRLİLİĞİ 1. Toprak Kirliliği Zararlı kimyasal maddelerin toprağa karışması sonucu toprak kirliliği oluşur. Tarım gübreleri, Tarım ilaçları, Piller, Pet şişeler, Teneke kutular, Naylon, Çöpler, Camlar, Kanalizasyon suları toprağı kirletir. Nasıl Azaltılabilir? Gübre ve tarım ilaçları bilinçli kullanılmalıdır. Kullanıldıktan sonra atılan piller yerine şarj edilebilen piller kullanılmalıdır. Bilinçli tarım yapılmalıdır. Katı atıklar geri dönüşüme kazandırılmalıdır. Kirli suların toprağa bırakılması önlenmelidir. Fabrika, nükleer santral ve hastanelerin kimyasal atıkları, arıtıldıktan sonra doğaya verilmelidir. Evsel atıklar çevreyi kirletmeyecek şekilde saklanmalıdır. Çevre dostu deterjanlar kullanılmalıdır. Geri dönüşüme önem verilmelidir. 2. Su Kirliliği: Ev ve sanayi tesislerinden çıkan sıvı atıkların su kaynaklarına bırakılması su kirliliğine sebep olur. Fabrika atıkları, Ev atıkları, Kanalizasyon suları, Deterjan karışan sular, Hayvan gübreliklerinden sızan sular, Çiftçilerin kullandıkları kimyasal gübreler, Tarım ilaçları, Nasıl Azaltılabilir? Ev ve iş yerlerinde çıkan atıklar arıtılmalıdır. Atıkların özellikle tatlı su kaynaklarına karışması önlenmelidir. Su, israf edilmeden kullanılmalıdır. 3. Hava Kirliliği: Zehirli gazların havada birikmesi hava kirliliği meydana getirir. Atmosferde karbondioksit kükürtdioksit, karbonmonoksit, kurşun gibi zararlı gazların artması hava kirliliğine sebep olur.
7 Kirli havayı soluyan insanlar, solunum hastalıklarıyla karşılaşırlar. Ayrıca zehirli gazların yağmur sularıyla yer yüzüne inmesi bitkilere ve insan derisine zarar verir. Atmosferde karbondioksit kükürtdioksit, karbonmonoksit, kurşun gibi ağır ve zehirli gazların artması sonucu dünyamızın sürekli ısındığını (sera etkisi) belirtmiştik. Hava kirliliği yapan maddelerin bazıları kükürt, azot ve karbon içerir. Bu maddeler havadaki su ile birleşerek asit denilen yakıcı ve aşındırıcı maddelere dönüşür. Havada oluşan asit yağmurla yeryüzüne inerek asit yağmurlarını oluşturur. Asit yağmurları doğal çevreye zarar verir. Fabrika bacaları, Evlerin bacaları, Taşıtların egzozu, Sobalar, Kömür ve fuel-oil, Termik santraller, Nükleer santraller, Deodorantlar havayı kirletir. Nasıl Azaltılabilir? Havayı kirleten çok duman bırakan yakıtlar kullanılmamalıdır. Arabalarda çevreye zarar vermeyen yakıtlar kullanılmalı. Özel otolar yerine otobüs gibi toplu taşıma araçları tercih edilmeli. Enerji elde etmek için rüzgâr ve güneş enerjisinden yararlanılmalıdır. Fabrika bacalarına, zehirli gazların havaya karışmasını önleyen filtreler takılmalıdır. Ağaçlandırmaya önem verilmelidir. Ozon tabakasına zararlı sprey gazlarının kullanımı azaltılmalıdır. Doğal gaz, güneş enerjisi, dalga enerjisi, rüzgâr enerjisi gibi enerjilerin kullanılması yaygınlaştırılmalıdır. Canlıların ölüleri, sebze ve meyve çürükleri, bitkilerin gövde, yaprak ve sapları gibi organik maddeler (biyolojik atıklar)kısa sürede toprağa karıştıkları için çevreyi kirletmez. Uyduların Çevreyi Korumaya Katkısı Yeryüzündeki değişimlerin ve yeni oluşumların gözlenmesini sağlayan uydular, maden alanlarının da tespit edilmesinde insanların işini kolaylaştırır. Uydular, çevreyi kirleten etkenleri belirlemede bize yardımcı olur. Yeryüzündeki kirlenmenin hangi boyutlarda olduğu hakkında insanların bilgi edinmesini sağlar. Uydulardan orman yangınlarını öğrenerek yayılmadan söndürebiliyoruz. G. ÇEVRE GÖNÜLLÜLERİ Günümüzde canlı hayatı için en önemi sorunların başında çevre sorunları gelir. Çevre sorunları ve erozyonla mücadelede; Gönüllü kişiler, gönüllü kuruluşlar ve devlet kuruluşları çalışmaktadır. Bunlardan bazıları; Çevre İzcileri, Çekül Vakfı, TEMA Vakfı, Yeşil Barış Derneği GREENPEACE Çevre Bakanlığı dır
4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI
4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 1. Dünya mızın şekli neye benzer? Dünyamızın şekli küreye benzer. 2. Dünya mızın şekli ile ilgili örnekler veriniz.
DetaylıDÜNYA VE EVREN 1.ÜNİTE GEZEGENİMİZİ TANIYALIM. 1. BÖLÜM: Dünya nın Şekli. 2. BÖLÜM: Dünya nın Yapısı
DÜNYA VE EVREN 1.ÜNİTE GEZEGENİMİZİ TANIYALIM 1. BÖLÜM: Dünya nın Şekli 2. BÖLÜM: Dünya nın Yapısı DÜNYA NIN ŞEKLİ NASILDIR? Teknolojinin henüz gelişmemiş olduğu eski zamanlarda yaşamış İnsanlar, Dünya
DetaylıGezegenimizi Tanıyalım Dünya nın Şekli Dünya mızın Katmanları Dünya nın Yapısı
Gezegenimizi Tanıyalım Dünya nın Şekli Dünya mızın Katmanları Dünya nın Yapısı 1 Dünya nın Şekli Etkinlik Öğretmenleri; Seda, Ali ve Emre ye çevrelerinden Dünya nın şekline benzeyen üç varlık seçmelerini
DetaylıDÜNYAMIZIN KATMANLARI FEN BİLİMLERİ
DÜNYAMIZIN KATMANLARI FEN BİLİMLERİ DÜNYAMIZIN KATMANLARI Uzaydan çekilen fotoğraflara baktığımızda Dünya yı mavi bir küreye benzetebiliriz. Bu durum, Dünya yüzeyinin çoğunluğunun su ile kaplı olmasının
DetaylıDünya nın yuvarlak olduğunu savunan ilk bilgin Pisagor dur. Dünya nın güneş çevresinde döndüğünü savunan ilk bilgin Kopernik tir.
DÜNYA MIZIN ŞEKLİ İLE İLGİLİ OLARAK GEÇMİŞTE ÖNE SÜRÜLEN FİKİRLER İnsanlar her dönemde üzerinde yaşadığı Dünya yı ve onun şeklini merak etmişlerdir.dünya nın şekli, yapısı, oluşumu her zaman insanların
Detaylı3. ( ) Hayvanlar, bitkilerin oluşturduğu besinlerle
Aşağıdaki tümcelerin, doğru olanların başına "D", yanlış olanların başına "Y" yazınız. 1. ( ) Ateş küre, Dünya'nın en sıcak katmanıdır. 2. ( ) Yeryüzünden derinlere inildikçe sıcaklık artar. 3. ( ) Yer
DetaylıSuyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su
Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su döngüsü denir. Su döngüsünü harekete geçiren güneş, okyanuslardaki
DetaylıSU HALDEN HALE G İ RER
SU HALDEN HALE GİRER Doğada Su Döngüsü Enerji Kaynağı Güneş Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine
DetaylıÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK
ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprağın Oluşumu Fiziksel Parçalanma Kimyasal Ayrışma Biyolojik Ayrışma Toprağın Doğal Yapısı Katı Kısım Sıvı Kısım ve Gaz Kısım Toprağın Katmanları
DetaylıMEVSİMLERİN OLUŞUMU. Halil KOZANHAN EKSEN EĞİKLİĞİ DÜNYA NIN KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ HAREKETİYLE GECE-GÜNDÜZ,
MEVSİMLERİN OLUŞUMU DÜNYA NIN KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ HAREKETİYLE GECE-GÜNDÜZ, GÜNEŞ ETRAFINDAKİ HAREKETİ SONUCU İSE MEVSİMLER OLUŞUR. DÜNYANIN EKSEN EĞİKLİĞİ (23 27 ) SONUCU GÜNEŞ IŞINLARINI DİK OLARAK
DetaylıYERKÜRE VE YAPISI. Çekirdek (Ağır Küre) Manto (Ateş Küre (Magma)) Yer Kabuğu (Taş Küre) Hidrosfer (Su Küre) Atmosfer (Hava Küre)
YERKÜRE VE YAPISI Dünya iç içe kürelerden meydana gelmiştir. Bu katmanların kalınlıkları, yoğunlukları ve bileşimleri birbirinden çok farklıdır. Yoğunlukları dışarıdan Dünya nın merkezine doğru artar.
DetaylıÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE
ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE C ÇEVRE SORUNLARI VE ETKİLERİ (5 SAAT) 1 Ekosistemlerin Bozulma Nedenleri (Çevre Sorunları) 2 Çevre Kirliliğine Neden Olan (İnsan Kaynaklı) Faktörler
Detaylı5. SINIF FEN BİLİMLERİ YER KABUĞUNUN GİZEMİ TESTİ
1) Aşağıdaki anıtlardan hangisi diğerlerinden farklıdır? A) B) C) D) 2) I Arazide daha önce olmayan, kaynak suların, suya doygun alanların ve su sızıntılarının oluşması. II Bina temelleri altında çatlama,
DetaylıİNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ
İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? Canlıların hareket etme, büyüme ve yaşamlarını sürdürebilmeleri
DetaylıÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 5 : IŞIK
ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 5 : IŞIK C IŞIĞIN KIRILMASI (4 SAAT) 1 Kırılma 2 Kırılma Kanunları 3 Ortamların Yoğunlukları 4 Işık Işınlarının Az Yoğun Ortamdan Çok Yoğun Ortama Geçişi 5 Işık Işınlarının
Detaylı1 SU HALDEN HALE GİRER
1 SU HALDEN HALE GİRER Atmosferde yükselen buhar soğuk hava tabakasıyla karşılaştığında yoğuşur. Gaz halindeki madde dışarıya ısı verdiğinde sıvı hale geçiyorsa bu olaya yoğuşma denir. Deniz, göl, nehir
Detaylı1. FASİKÜL Yer Kabuğu ve Dünya mızın Hareketleri
1. FASİKÜL Yer Kabuğu ve Dünya mızın Hareketleri Yer Kabuğunun Yapısı Dünya mızın Hareketleri 1 Yer Kabuğunun Yapısı Etkinlik 1. Aşağıdaki şemada verilen boşlukları uygun kelimelerle tamamlayalım.... ufalanabilirlik
DetaylıHitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü. Öğr. Gör. Kayhan ALADOĞAN
Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Öğr. Gör. Kayhan ALADOĞAN ÇORUM 2017 Dünya, Güneş Sistemi oluştuğunda kızgın bir gaz kütlesi halindeydi. Zamanla ekseni çevresindeki dönüşünün
DetaylıMeteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma
Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle
DetaylıMaddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma
MADDE VE ISI Maddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir. Örneğin;Yanmakta olan ocağın üzerinde
DetaylıEkosistemi oluşturan varlıklar ve özellikleri
On5yirmi5.com Ekosistemi oluşturan varlıklar ve özellikleri Bir bölgedeki canlı varlıklarla cansız varlıkların oluşturduğu bütünlüğe ekosistem denir. Ekosistemdeki canlı ve cansız varlıklar birbiriyle
DetaylıDünya nüfusunun her geçen yıl artması, insanları beslenme, giyinme ve barınma gibi temel ihtiyaçlarını gidermek için değişik yollar aramaya
Dünya nüfusunun her geçen yıl artması, insanları beslenme, giyinme ve barınma gibi temel ihtiyaçlarını gidermek için değişik yollar aramaya zorlamıştır. Mevcut Dünya topraklarından daha çok verim elde
Detaylı1.ÜNİTE YER KABUĞU VE DÜNYA MIZIN HAREKETLERİ
1.ÜNİTE YER KABUĞU VE DÜNYA MIZIN HAREKETLERİ 1.BÖLÜM : Yer Kabuğunun Yapısı 2.BÖLÜM : Dünya mızın Hareketleri Dünya nın Dönme ve Dolanma Hareketleri Dünya nın Hareketlerinin Sonuçları YER KABUĞU KAYAÇLARDAN
DetaylıORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ
Orman Koruma Dersi ORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Ekim 2014 1.2. Orman Yangını Tanımı Orman yangını, çevresi açık olması nedeniyle serbest yayılma eğiliminde olan ve ormandaki
DetaylıB A S I N Ç ve RÜZGARLAR
B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR Havadaki su buharı ve gazların, cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Basıncı ölçen alet barometredir. Normal hava basıncı 1013 milibardır.
DetaylıYAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA
YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA CEVAP 1: (TOPLAM 10 PUAN) 1.1: 165 150 = 15 meridyen fark vardır. (1 puan) 15 x 4 = 60 dakika = 1 saat fark vardır. (1 puan) 12 + 1 = 13 saat 13:00 olur. (1 puan) 1.2:
DetaylıAyxmaz/biyoloji. Azot döngüsü. Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar. Azot döngüsü
Azot döngüsü Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar Azot döngüsü 1. Azot bitkiler tarafından organik moleküllerin (A.asit,organik baz vb.)yapısına katılır. 2. Bitkiler azotu sadece NO3-
DetaylıBölüm 7. Mavi Bilye: YER
Bölüm 7 Mavi Bilye: YER Japon uzay ajansının (JAXA) AY yörüngesinde bulunan aracı KAGUYA dan Yer in doğuşu ilk defa yüksek çözünürlüklü olarak görüntülendi. 14 Kasım 2007 Yeryüzü: Okyanus tabanındaki büyük
Detaylı4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları. A nın Yanıtları
ENERJİ KAYNAKLARI 1 4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları A nın Yanıtları 1. Günümüzde kullanılan nin maliyetinin düşük, çevreye zarar vermeyen... yenilenebilir ve güvenli olmasına önem verilmektedir. 12.
Detaylı2- Bileşim 3- Güneş İç Yapısı a) Çekirdek
GÜNEŞ 1- Büyüklük Güneş, güneş sisteminin en uzak ve en büyük yıldızıdır. Dünya ya uzaklığı yaklaşık 150 milyon kilometre, çapı ise 1.392.000 kilometredir. Bu çap, Yeryüzünün 109 katı, Jüpiter in de 10
DetaylıYavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi.
Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi yvzkymkc@gmail.com 2 Atmosferi hangi coğrafya dalı inceler? Klimatoloji 4 Asal Gazlar 0,96% Oksijen 20,95% Azot 78,07% ASAL GAZLAR
DetaylıSU HALDEN HALE GİRER. Nazife ALTIN. Fen ve Teknoloji
SU HALDEN HALE GİRER SU DÖNGÜSÜ Güneş, yeryüzündeki karaları ve suları ısıtır. Havayı ise yeterince ısıtamaz. Havanın bir kısmı dolaylı yoldan ısınır. Karalar ve suların ısınması sırasında bunlarla temas
DetaylıBir Yıldız Sisteminde Canlılığın Oluşması İçin Gereken Etmenler
Bir Yıldız Sisteminde Canlılığın Oluşması İçin Gereken Etmenler Bilinen yaşamın yalnızca Dünya da oluşarak, başka gezegen ve yıldız sistemlerinde oluşmamış olmasının birçok nedeni var. Bu yalnızca Dünya
DetaylıVeysel Işık. JEM 107/125/151 Genel Jeoloji I. Yerin Merkezine Seyehat. Prof. Dr.
JEM 107/125/151 Genel Jeoloji I Prof. Dr. Yerin Merkezine Seyehat Ankara Üviversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Tektonik Araştırma Grubu JEM107/123/152 Genel Jeoloji I Yeryuvarımızın 4.6 milyar yaşında
DetaylıMaddenin yapıca ve biçimce değişimi 2 yolla olur. 1)İnsan eli ile 2)Doğa olayları ile
Maddenin değişimi biçim ya da yapı yönünden gerçekleşebilir. Basınç,ısı gibi etkenler maddenin değişimine etkili olabilir. Birbiri içine katılan maddelerle farklı özellikte yeni maddeler elde edilebilir
DetaylıÜlkemizde Yaşanan Doğal Afetler
On5yirmi5.com Ülkemizde Yaşanan Doğal Afetler Ülkemizde Yaşanan Doğal Afetler Nelerdir? Yayın Tarihi : 14 Kasım 2012 Çarşamba (oluşturma : 1/30/2019) Çevre sorunları, insanların yaşadıkları doğal ortamı
Detaylı5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ
SU SU HALDEN HALDEN HALE HALE GİRER GİRER 5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ KİMYA KONULARI SUYUN SERÜVENİ Su; katı, sıvı, gaz olmak üzere üç halde bulunur. Bulutta suyun gaz hali olan su buharı bulunmaktadır.
DetaylıÜNİTE 7 : GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ UZAY BİLMECESİ
ÖĞRENME ALANI : DÜNYA VE EVREN ÜNİTE 7 : GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ UZAY BİLMECESİ A GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM (5 SAAT) 1 Uzay ve Evren 2 Gök Cismi 3 Yıldızlar 4 Güneş 5 Takım Yıldızlar 6 Kuyruklu Yıldızlar
DetaylıSu, yaşam kaynağıdır. Bütün canlıların ağırlıklarının önemli bir kısmını su oluşturur.yeryüzündeki su miktarının yaklaşık % 5 i tatlı sulardır.
DOĞADA SU DÖNGÜSÜ Yaşama birliklerinde ve onun büyütülmüşü olan tabiatta canlılığın aksamadan devam edebilmesi için bazı önemli maddelerin kullanılan kadar da üretilmesi gerekmektedir.doğada ekolojik önemi
DetaylıGÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM
GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM Galaksilerin, yıldızların, gezegenlerin, meteorların, asteroitlerin bulunduğu hacimli ve kütleli gök cisimlerinin tamamının yer aldığı boşluğa uzay denir. Uzayda bulunan varlıkların
Detaylı5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI
5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI Yeryüzündeki sular küçük damlacıklar halinde havaya karışır. Bu damlacıklara su buharı diyoruz. Suyun küçük damlacıklar halinde havaya
DetaylıMÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İÇİN
MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İÇİN JEOLOJİNİN TANIMI, KONUSU, GELİŞİMİ ÖNEMİ Jeoloji, geniş anlamı ile 1. yerküresinin güneş sistemi içindeki konumundan, 2. fiziksel özelliğinden ve
DetaylıDoğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri
Okyanuslar ve denizler dışında kalan ve karaların üzerinde hem yüzeyde hem de yüzey altında bulunan su kaynaklarıdır. Doğal Su Ekosistemleri Akarsular Göller Yer altı su kaynakları Bataklıklar Buzullar
DetaylıEkosistem ve Özellikleri
Ekosistem ve Özellikleri Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Ekosistem Belirli bir bölgede yaşayan ve birbirleriyle sürekli etkileşim halindeki canlılar (biyotik faktörler) ve cansız
DetaylıMADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ
MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ ISINMA-SOĞUMA Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir Özel karışımlı toprakların pişmesi ile seramik,porselen,kiremit,tuğla
DetaylıÇALIŞMA YAPRAĞI KONU ANLATIMI
ÇALIŞMA YAPRAĞI KONU ANLATIMI HATUN ÖZTÜRK 20338647 Küresel Isınma Küresel ısınma, dünya atmosferi ve okyanuslarının ortalama sıcaklıklarında belirlenen artış için kullanılan bir terimdir. Fosil yakıtların
Detaylı2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi
2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik
DetaylıYER KABUĞU NELERDEN OLUġUR?(6.sınıf)
YER KABUĞU NELERDEN OLUġUR?(6.sınıf) Dünyayı oluşturan katmanların dıştan içe doğru sırası şu şekildedir; hava küre, su küre, taş küre, ateş küre, ağır küre. Hava Küre(Atmosfer): Yeryüzünün etrafını saran
DetaylıSU, HALDEN HALE GİRER
Atmosferde yükselen buhar soğuk hava tabakasıyla karşılaştığında yoğuşur. Gaz halindeki bir madde dışarıya ısı verdiğinde sıvı hale geçiriyorsa bu olaya yoğuşma denir. Sıcak Hava Yükselir ve Soğuyup Yağış
DetaylıMADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI
SU HALDEN HALE GİRER Su 3 halde bulunur: Katı, sıvı ve gaz. * Gaz halindeki bir maddenin sıvı hale geçmesine YOĞUŞMA denir. * Kar kışın yağar. Yağmur ise daha çok ilkbahar mevsiminde yağar. * Yeryüzündeki
DetaylıSDÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ METEOROLOJİ DERSİ
SDÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ METEOROLOJİ DERSİ DERSİN İÇERİĞİ ATMOSFERİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ATMOSFERİN KATLARI GÜNEŞ DÜNYA 1. Hafta ATMOSFERİN ÖNEMİ 1. Güneşten gelen ultraviyole ışınlara karşı siper görevi
DetaylıBir Bakışta Fen Bilimleri Kazanım Defteri
Fen Bilimleri 5 Bir Bakışta Akılda kalıcı özet bilgi alanları... Önemli noktalar... Alınacak notlar için boş alanlar... Tudem Yönlendirme sınavlarında çıkmış sorular... 2 Boşluk doldurma alanları... Konuyu
DetaylıDünya, Güneş ve Ay'ın Şekli;
Dünya, Güneş ve Ay ın şekilleri hakkında eski çağlardan bu yana çeşitli fikirler öne sürülmüştür. Hatta günümüzden binlerce yıl önce insanlar Dünya mızın düz, Güneş ve Ay ın yuvarlak bir tepsi gibi olduğunu
DetaylıBiyoloji Dersi Bilinçli Birey Yaşanabilir Çevre
Biyoloji Dersi Bilinçli Birey Yaşanabilir Çevre Çevre sorunları Canlılar içinde bulundukları çevrede meydana gelebilecek değişikliklerden olumlu ya da olumsuz etkilenir. Canlıların içinde bulunduğu ve
DetaylıFOSİL YAKITLARIN YANMASI
Kömür, sıvı yakıtlar ve doğal gazın yakılması sırasında açığa çıkan bazı gazların zehirleyici etkileri ve çevre için zararları vardır. Kükürtdioksit (SO 2 ) ve (NO x ) ler bu zararlı gazların miktar ve
Detaylı1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir?
Soru - Yanýt 15 1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir? Yanýt: Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere kayaç denir.
DetaylıBölüm 7. Mavi Bilye: YER
Bölüm 7 Mavi Bilye: YER Japon uzay ajansının (JAXA) AY yörüngesinde bulunan aracı KAGUYA dan Yer in doğuşu ilk defa yüksek çözünürlüklü olarak görüntülendi. 14 Kasım 2007 Yeryüzü: Okyanus tabanındaki büyük
Detaylı1 PÜSKÜRÜK ( MAGMATİK = KATILAŞIM ) KAYAÇLAR :
Kayaçlar Nelerdir Kayaçlar su, gaz ve organik varlıkların dışında yerkabuğunu meydana getiren unsurlardır. Yol yarmaları, maden ocakları ve taş ocakları gibi yerlerle, toprak veya enkaz örtüsünden yoksun
DetaylıÇevre Sorunları A- Çevre Kirliliği Hava kirliliğini azaltmanın en etkili yolları nelerdir?
Çevre Sorunları Doğal çevrede meydana gelen değişimlerin bazıları doğal yolla gerçekleşirken, bazıları da beşeri etkilerle yani insan faktörüyle ortaya çıkmaktadır. Çünkü bir yeri yaşam alanı olarak seçen
DetaylıİKLİM ELEMANLARI SICAKLIK
İKLİM ELEMANLARI Bir yerin iklimini oluşturan sıcaklık, basınç, rüzgâr, nem ve yağış gibi olayların tümüne iklim elemanları denir. Bu elemanların yeryüzüne dağılışını etkileyen enlem, yer şekilleri, yükselti,
DetaylıEKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER
EKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER EKOLOJİK BİRİMLER *Ekoloji: Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır. Ekolojik birimlerin küçükten büyüye doğru sıralaması: Ekoloji
DetaylıÇevre İçin Tehlikeler
Çevre ve Çöp Çevre Bir kuruluşun faaliyetlerini içinde yürüttüğü hava, su, toprak, doğal kaynaklar, belirli bir ortamdaki bitki ve hayvan topluluğu, insan ve bunlar arasındaki faaliyetleri içine alan ortamdır.
DetaylıDERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma
DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma Demografi (nüfus bilimi), sınırları belli olan bir coğrafyanın nüfus yapısını, özelliklerini ve değişimlerini incelemektedir. Doğum, ölümün yanı sıra göç gibi dinamikleri
DetaylıKm/sn IŞIĞIN KIRILMASI. Gelen ışın. Kırılan ışın
Işık: Görmemizi sağlayan bir enerji türüdür. Doğrusal yolla yayılır ve yayılmak için maddesel ortama ihtiyacı yoktur. Işınlar ortam değiştirdiklerinde; *Süratleri *Yönleri *Doğrultuları değişebilir Işık
DetaylıProf. Dr. Ceyhun GÖL. Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı
Jeoloji Prof. Dr. Ceyhun GÖL Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı Ders Konuları Jeolojinin tanımı ve tarihçesi Mineraller Güneş sistemi Dünyanın şekli ve hareketleri
DetaylıERİME DONMA KAYNAMA YOĞUNLAŞMA SÜBLİNLEŞME
ERİME DONMA KAYNAMA YOĞUNLAŞMA SÜBLİNLEŞME HAL DEĞİŞİMİ Katı eriyerek sıvıya, süblimleşerek gaza dönüşür. Sıvı buharlaşarak gaza, donarak katıya dönüşür. Gaz yoğunlaşarak sıvıya, depozisyon ile ise katıya
DetaylıFEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 5.ÜNİTE :DÜNYA, GÜNEŞ VE AY KONU ÖZETİ
FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 5.ÜNİTE :DÜNYA, GÜNEŞ VE AY KONU ÖZETİ KONULAR A.GÖKYÜZÜ MACERASI B. DÜNYA VE AY IN HAREKETLERİ A.GÖKYÜZÜ MACERASI Güneş, Dünya ve Ay ın Şekli Yıllar önce insanlar Dünya, Ay ve Güneş'in
DetaylıGÜNEŞ SİSTEMİ. SİBEL ÇALIK SEMRA SENEM Erciyes Üniversitesi İstanbul Üniversitesi
GÜNEŞ SİSTEMİ SİBEL ÇALIK SEMRA SENEM Erciyes Üniversitesi İstanbul Üniversitesi GÜNEŞ SİSTEMİ GÜNEŞ GEZEGENLER ASTEROİTLER METEORLAR KUYRUKLU YILDIZLAR GÜNEŞ SİSTEMİ Merkezinde Güneş, çevresinde elips
DetaylıMÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ. Of Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Şubat.2015
MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ Of Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Şubat.2015 JEOLOJİNİN TANIMI Jeoloji, geniş anlamı ile 1. Yerküresinin güneş sistemi içindeki konumundan, 2. Fiziksel özelliğinden
DetaylıATMOSFERİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ
ATMOSFER ATMOSFERİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Athmo Nefes Sphere Küre 13000 km. 200 km. Denizler 4 km. ATMOSFERİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Atmosfer: Yerkürenin etrafını çevreleyen yoğunluğu yükseklikle azalan,
DetaylıTaşların fiziksel etkiler sonucunda küçük parçalara ayrılmasına denir. Fiziksel çözülme, taşları oluşturan minerallerin kimyasal yapısında herhangi
TOPRAK Yer kabuğunu oluşturan çeşitli kaya ve minerallerin fiziksel ve kimyasal yoldan ayrışmasıyla meydana gelen, içinde son derece zengin flora, hayvan varlığı barındıran ve inorganik maddeler ile hava,
DetaylıKONU MOTORLARIN ÇEVREYE OLUMSUZ ETKĠLERĠ VE BU ETKĠLERĠN AZALTILMASI
KONU MOTORLARIN ÇEVREYE OLUMSUZ ETKĠLERĠ VE BU ETKĠLERĠN AZALTILMASI HAVA Etrafımızı saran gaz karışımıdır ( Atmosfer). Kuru Temiz hava içerisinde yaklaģık olarak ; - %78 Azot - %21 Oksijen - %0,03 Karbondioksit
DetaylıFOSİL YAKITLAR IN ÇEVREYE ZARARLARI SERA ETKİSİ VE ASİT YAĞMURLARI
FOSİL YAKITLAR IN ÇEVREYE ZARARLARI SERA ETKİSİ VE ASİT YAĞMURLARI FOSİL YAKITLAR Ölen canlı organizmaların oksijensiz ortamda milyonlarca yıl boyunca çözülmesi ile oluşur.endüstriyel alanda çok geniş
DetaylıYGS COĞRAFYA HIZLI ÖĞRETİM İÇİNDEKİLER EDİTÖR ISBN / TARİH. Sertifika No: KAPAK TASARIMI SAYFA TASARIMI BASKI VE CİLT İLETİŞİM. Doğa ve İnsan...
YGS COĞRAFYA HIZLI ÖĞRETİM EDİTÖR Turgut MEŞE Bütün hakları Editör Yayınevine aittir. Yayıncının izni olmaksızın kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, çoğaltılması
DetaylıKADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ
KADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ ÇEVRE NEDİR? İçinde bulunduğumuz canlı, cansız tüm varlıkların birbirleri ile ilişkilerini içine alan ortam. Çevrenin doğal yapısını ve bileşiminin bozulmasını,
DetaylıASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ SINAVI SORULARI VE CEVAPLARI (Şıkkın sonunda nokta varsa doğru cevap o dur.)
ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ SINAVI SORULARI VE CEVAPLARI (Şıkkın sonunda nokta varsa doğru cevap o dur.) Her sorunun doğru cevabı 5 puandır. Süre 1 ders saatidir. 02.01.2013 ÇARŞAMBA 1. Güneş sisteminde
DetaylıPERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK
PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK Toprak yüzüne gelmiş olan suyun, toprak içine girme olayına ve hareketine denir. Ölçü birimi mm-yağış tır. Doygunluk tabakası. Toprağın yüzündeki
DetaylıProf. Dr. Ceyhun GÖL. Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı
Jeoloji Prof. Dr. Ceyhun GÖL Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı Ders Konuları Jeolojinin tanımı ve tarihçesi Mineraller Güneş sistemi Kayaçlar Dünyanın şekli ve
DetaylıFotovoltaik Teknoloji
Fotovoltaik Teknoloji Bölüm 3: Güneş Enerjisi Güneşin Yapısı Güneş Işınımı Güneş Spektrumu Toplam Güneş Işınımı Güneş Işınımının Ölçülmesi Dr. Osman Turan Makine ve İmalat Mühendisliği Bilecik Şeyh Edebali
DetaylıBİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA
BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA SUCUL BİYOMLAR Sucul biyomlar, biyosferin en büyük kısmını oluşturur. Fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre tuzlu su ve tatlı su biyomları olmak üzere iki kısımda incelenir.
DetaylıSU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2
SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2 Yrd.Doç.Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları & Teknolojileri Mühendisliği Bölümü Kaynak: YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE TEKNOLOJİLERİ
DetaylıEKOSİSTEM. Cihangir ALTUNKIRAN
EKOSİSTEM Cihangir ALTUNKIRAN Ekosistem Nedir? Bir bölge içerisinde bulunan canlı ve cansız varlıkların karşılıklı oluşturdukları sisteme ekosistem denir. Ekosistem Bileşenleri Canlı Öğeler Üreticiler
DetaylıÇEVRE KORUMA ÇEVRE. Öğr.Gör.Halil YAMAK
ÇEVRE KORUMA ÇEVRE Öğr.Gör.Halil YAMAK 1 Çevre Kirlenmesi İnsanoğlu, dünyada 1,5 milyon yıl önce yaşamaya başlamıştır. Oysa yer küre 5,5 milyar yaşındadır. Son 15 yıl içinde insanoğlu, doğayı büyük ölçüde
DetaylıDeğerlendirilebilir atıkların çeşitli fiziksel ve/veya kimyasal işlemlerle ikincil hammaddeye dönüştürülerek tekrar üretim sürecine dahil edilmesine
GERİ DÖNÜŞÜM Değerlendirilebilir atıkların çeşitli fiziksel ve/veya kimyasal işlemlerle ikincil hammaddeye dönüştürülerek tekrar üretim sürecine dahil edilmesine geri dönüşüm denir. Geri dönüşebilen maddeler;
Detaylı10. SINIF KONU ANLATIMI. 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar
10. SINIF KONU ANLATIMI 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar SUCUL BİYOMLAR Sucul biyomlar, biyosferin en büyük kısmını oluşturur. Fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre tatlı su ve tuzlu su biyomları
DetaylıENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ
ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ Ekosistem, birbiriyle ilişkili canlı ve cansız unsurlardan oluşur. Ekosistem, bu unsurlar arasındaki madde ve enerji dolaşımı ile kendini besler ve yeniler. Madde döngüsü
Detaylı4.SINIF KİMYA KONULARI
K A İ M Y 4.SINIF KİMYA KONULARI MADDEYİ TANIYALIM MADDE NEDİR? Çevremizde dokunduğumuz,kokladığımız,gördü ğümüz birbirinden farklı birçok varlık vardır.az veya çok yer kaplayan her varlık madde olarak
DetaylıAmerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular.
Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular. 1- Şekilde Dünya nın uzaydan görünümü gösterilmiştir. Güneş ışınları Dünya bu konumda iken gündüzlerin en uzun olduğu
Detaylı8. Mevsimler ve İklimler
Fen Bilimleri 8. Mevsimler ve İklimler Adı ve Soyadı: Sınıf ve No: 1. Arda defterine hava olaylarının etkileyen etmenleri daha iyi anlamak için aşağıdaki şekli çizmiştir. 3. Melih Ocak ayında Brezilya
DetaylıMETEOROLOJİ. VI. Hafta: Nem
METEOROLOJİ VI. Hafta: Nem NEM Havada bulunan su buharı nem olarak tanımlanır. Yeryüzündeki okyanuslardan, denizlerden, göllerden, akarsulardan, buz ve toprak yüzeylerinden buharlaşma ve bitkilerden terleme
DetaylıFENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 10. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI
1. 2. Kalker gibi tortul kayaçların metamorfik kayaçlarına dönüşmesinde etkili olan faktörler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir (5 puan)? A. Soğuma - Buzullaşma B. Ayrışma - Erime C. Sıcaklık - Basınç
DetaylıÇevremizdeki Kimyasal Maddeler
Çevremizdeki Kimyasal Maddeler Ana Tema Önerilen Süre Kazanımlar Öğrenciye Kazandırılacak Beceriler Yöntem ve Teknikler Araç ve Gereçler Kimyasal maddeler, çevreyi ve insan sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir.
DetaylıRÜZGARLAR. Birbirine yakın iki merkezde sıcaklık farkı oluşması durumunda görülecek ilk olay rüzgarın esmeye başlamasıdır.
RÜZGARLAR Yüksek basınçtan alçak basınca doğru olan hava hareketidir. Birbirine yakın iki merkezde sıcaklık farkı oluşması durumunda görülecek ilk olay rüzgarın esmeye başlamasıdır. Rüzgarın Hızında Etkili
Detaylı1.Bölüm: Kayaçlar vetopoğrafya
1.Bölüm: Kayaçlar vetopoğrafya KAYAÇ (TAŞ) :Bir ya da birden fazla. doğal olarak birleşmesiyle oluşan katılardır. PAna kaynakları..' dır, P ana malzemesini oluştururlar, PYer şekillerinin oluşum ve gelişimlerinde
DetaylıÖĞRENME ALANI: Canlılar ve Hayat 6.ÜNİTE: Canlılar ve Enerji ilişkileri
ÖĞRENME ALANI: Canlılar ve Hayat 6.ÜNİTE: Canlılar ve Enerji ilişkileri Ayrıca bitkilerin yapraklarına yeşil rengi de klorofil adı verilen bu yapılar verir. Besin Zinciri: - Aynı ekosistemde yaşayan canlıların
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI. Gökhan BAŞOĞLU
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI İÇERİK 1. DÜNYADAKİ VE ÜLKEMİZDEKİ ENERJİ KAYNAKLARI VE KULLANIMI 1.1 GİRİŞ 1.2 ENERJİ KAYNAKLARI 1.3 TÜRKİYE VE DÜNYADAKİ ENERJİ POTANSİYELİ 2. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI
DetaylıEVREN VE DÜNYAMIZIN OLUŞUMU Evrenin ve Dünyanın oluşumu ile ilgili birçok teori ortaya atılmıştır. Biz bunların sadece ikisinden bahsedeceğiz.
EVREN VE DÜNYAMIZIN OLUŞUMU Evrenin ve Dünyanın oluşumu ile ilgili birçok teori ortaya atılmıştır. Biz bunların sadece ikisinden bahsedeceğiz. 1. Hareketsiz ve başlangıcı olmayan evren teorisi 2. Büyük
DetaylıDENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı
DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı JEOLOJİK OSEONOGRAFİ Genelde çok karmaşık bir yapıya sahip olan okyanus ve deniz
DetaylıDÜNYA NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ
DÜNYA NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ YERKÜRE NİN ŞEKLİ Bilim ve teknolojik seviyeye bağlı olarak, İlk Çağ da Dünya mızın şekli, değişik biçimlerde tahmin ediliyordu. Dünya nın çevresi günümüzden yaklaşık 2.200
DetaylıHavacılık Meteorolojisi Ders Notları. 1. Atmosfer ve İçeriği
Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 1. Atmosfer ve İçeriği Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü
Detaylı