MALİ ANALİZ TÜRLERİ VE MALİ ANALİZ TEKNİKLERİ 4. HAFTA

Transkript

1 MALİ ANALİZ TÜRLERİ VE MALİ ANALİZ TEKNİKLERİ 4. HAFTA Mali Analiz Kavramı ve Mali Analiz Teknikleri

2 Mali Analiz Kavramı p Mali tablolar analizi, bir işletmenin finansal durumunu, faaliyet sonuçlarını ve finansal yönden gelişmesini değerlendirebilmek, gelişme yönlerini saptayabilmek ve o firma ile ilgili geleceğe dönük tahminlerde bulunabilmek için finansal tablolarda yer alan kalemler arasındaki ilişkilerin ve bunların zaman içinde göstermiş oldukları eğilimlerin, analitik tekniklerle analiz edilmesi ve gerektiğinde belirlenen standart ve sektör ortalaması ile karşılaştırılarak yorumlanması süreci olarak tanımlanmaktadır.

3 Mali Analiz Kavramı p İşletmenin mevcut durumu bilinmeden finansal planlama ve finansal kontrol faaliyetlerinin yürütülmesine olanak yoktur. p Bu nedenle finansal analiz finansal planlama ve finansal kontrolün ön koşuludur. p Finansal tabloların analizi bir işletmenin geçmişe ait ve mevcut likidite durumu, karlılık durumu, aktifleri kullanma durumu, borçlanma durumu ve işletmeyle ilgili önemli eğilimler hakkında bilgi vererek geleceğe yönelik tahminlerin yapılabilmesine imkan vermektedir.

4 Mali Analiz Kavramı p Finansal tablolar işletmenin finansal durumu hakkında, dışarıdaki kişi ve kurumlara en güvenilir bilgiyi verir. p Yatırımcılar, finansal analistler, devlet, kredi veren kurumlar finansal tablolar ile yakından ilgilenirler. p Ayrıca finansal tablolar her ne kadar işletme dışındaki kişi ve kurumlara yönelik hazırlansa da o işletmedeki yöneticiler tarafından özellikle işletmenin finansal durumuna göre satış, yatırım vb. kararları alabilmelerinde önemli rolü vardır.

5 Mali Analizin Önemini Artıran Faktörler p a) İşletmelerin devamlı büyüme eğilimi göstermesi sonucunda büyük ölçekle üretimde bulunmaları, bu işletmelerin anonim şirket olarak gelişmesine olanak sağlamıştır. Bu nedenle bu şirketlerde finansal çıkarı bulunan ortaklar, şirketin finansal durumu ve faaliyet sonuçları hakkında gerekli bilgiyi finansal tablolarda yer alan rakamların yorumu ve analiziyle sağlamaktadırlar. p b) Günümüzde gelir vergilerinin önem kazanması, işletmeler açısından finansal tabloların hazırlanmasını ve analizini (vergi matrahının hesaplanabilmesi ve vergi denetiminin sağlanması için) zorunlu kılmıştır.

6 Mali Analizin Önemini Artıran Faktörler p c) Sermaye piyasasının gelişmesiyle işletmenin mevcut ortakları ile işletmeye ortak olmayı düşünenler, o işletmenin; karlılığı, borç ödeme gücü, sürekliliği, gelecekteki kazanma gücü, hisse senetlerinin değerindeki artışlar, kar dağıtım politikası ve geçmiş dönem sonuçları hakkında bilgilere gereksinim duyarlar. İşte bu bilgi gereksinimi, o işletmenin finansal tabloları ve bu finansal tabloların analizi suretiyle karşılanır. p d) İşletmeye kredi veren bankaların amacı verdikleri krediyi faiziyle birlikte zamanında geri almaktır. Bu nedenle bankalar, kredi verecekleri işletmenin finansal durumunu ve borç ödeme gücünü belirlemek için finansal tablolardan yararlanırlar.

7 MALİ (FİNANSAL) ANALİZİN FİRMA AÇISINDAN ÖNEMİ p Firmanın faaliyetlerinde etkinlik ve başarı derecesini ölçme, p Firmanın (ana/ikincil) hedeflerine ulaşıp ulaşmadığını saptama, p Hedeflere ulaşılamamışsa nedenlerini araştırma, p Geleceğe ait planları hazırlama, p Üretilecek mal ve hizmetler, üretim miktarı, üretim birleşimi ve izlenecek fiyat politikası konusunda karar alma, p Firmanın varlığını tehlikeye düşürmeden yükümlülüklerini yerine getirme gücü olup olmadığını belirleme, p Firma faaliyetlerini kontrol ve değerlendirme, p Firma faaliyetlerinin her evresinde doğru ve düzeltici kararlar alma, gibi başlıklar altında özetlenebilir.

8 Finansal Analiz Sonuçlarının Karşılaştırılacağı Kriterler Bilimsel Veriler Geçmiş Yıllar Verileri Planlanan Veriler Sektör Verileri

9 Mali Analiz Türleri p Mali analiz; analizin kapsamı, amacı ve analizi yapanın durumu dikkate alınarak sınıflandırılabilir. Bu açıdan mali analiz üç farklı şekilde sınıflandırılabilir: 1) Kapsamına Göre Mali Analiz Çeşitleri 2) Amacına Göre Mali Analiz Çeşitleri 3) Analizi Yapanın Durumuna Göre Mali Analiz Çeşitleri

10 Kapsamına Göre Mali Analiz Türleri p i) Statik Analiz: İşletmenin tek bir dönemine ait finansal bilgilerinin (likidite, varlık kullanımı, karlılık, verimlilik) analiz edilmesidir. p Statik analiz firmanın finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını cari faaliyet dönemi için gösterir ve yapılacak geniş kapsamlı analizin önemli bir parçasını oluşturur.

11 Kapsamına Göre Mali Analiz Türleri ii) Dinamik Analiz: Birbirini izleyen birden fazla döneme ait mali tablolarda yer alan kalemler arası ilişkilerin ve bu kalemlerin zaman içerisinde göstermiş olduğu eğilimlerin belirlenmesi ve yorumlanmasıdır. Dinamik analiz belli bir faaliyet dönemine ait bilgilerin geçmiş dönemlerle karşılaştırılarak değişim, eğilim ve ilişkilerin belirlenmesi olumlu ve olumsuz gelişmelerin görülmesine olanak sağlar.

12 Amacına Göre Finansal Analiz Türleri p i) Yönetim Analizi: Firmanın verimliliğini, karlılığını, kaynakların kullanımındaki etkinliğini ve yönetimin başarı derecesini inceleyen analizlerdir. p Yönetim analizlerinde hem statik hem de dinamik analizden yararlanılır. p Yönetim analizleri işletme yönetiminden sorumlu kişiler tarafından yapılır.

13 Amacına Göre Finansal Analiz Türleri p ii) Kredi Analizi: Kredi kurumlarının verdikleri kredinin ana para ve faizinin zamanında geri alabilme olanaklarını araştırmak için yaptıkları analizdir. p Kredi analizinde öncelikle dönen varlıklar ile kısa vadeli yabancı kaynaklar arasındaki ilişkiler olmak üzere, sermaye yapısı, özkaynak yabancı kaynak dengesi, duran varlıkların yapısı ve finansman yöntemleri incelenmektedir. p Ayrıca karlılık durumu, alacak ve stok devir hızı, yöneticilerin saygınlığı ve niteliği, sektörün durumu gibi unsurlara bakılmaktadır.

14 Amacına Göre Finansal Analiz Türleri iii) Yatırım Analizi: İşletmeye ortak olanlar veya ortak olmayı düşünenler ile işletmeye uzun vadeli kaynak sağlayanlar tarafından yapılan analizdir. Mevcut ve potansiyel yatırımcılar, işletmenin karlılığını, kar payı dağıtım politikalarını ve hisse senedi fiyatındaki gelişimi değerlendirmektedirler.

15 Analizi Yapacak Olan Şahıslara Göre Finansal Analiz Türleri i) İç Analiz: Analizi yapan kişi firmanın çalışanı ise bu analiz iç analizdir. İç analizde firmanın dışa açık bilanço ve gelir tablosundan yararlanıldığı gibi firma içinde hazırlanan diğer tüm belge ve bilgilere ulaşılabilir. İç analizde yönetim analizi gerçekleştirilir.

16 Analizi Yapacak Olan Şahıslara Göre Finansal Analiz Türleri ii) Dış Analiz: Analizi yapan kişiler işletmenin kadrosunda çalışmamaktadır. Dış analizi, firmayla ilgisi bulunan satıcılar, kredi kurumları, firmaya yatırımda bulunmak isteyen potansiyel yatırımcılar yapar.

17 Finansal Analiz Teknikleri p Genellikle, uygulamada finansal tablolar analizinde kullanılan teknikler dört grupta toplanmaktadır: 1) Karşılaştırmalı Tablolar Analizi (Yatay Analiz) 2) Yüzde Yöntemi ile Analiz (Dikey Analiz) 3) Eğilim Yüzdeleri Yöntemi ile Analiz (Trend Analizi) 4) Oran Yöntemi ile Analiz (Rasyo Analizi)