SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457)

Transkript

1 T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) 3. Hafta Ders Notları - 02/10/2017 Araş. Gör. Dr. Görkem Altınörs gorkem.altinors@bilecik.edu.tr 1

2 Ders Programı 1. Hafta İdeoloji 2. Hafta Liberalizm 3. Hafta Muhafazakârlık 4. Hafta Marksizm 5. Hafta Gramsci 6. Hafta Althusser 7. Hafta Vize Haftası 8. Hafta Sosyal Demokrasi 9. Hafta Milliyetçilik 10. Hafta Anarşizm 11. Hafta Feminizm 12. Hafta Faşizm 13. Hafta Korporatizm 14. Hafta Sonuç ve Değerlendirme 2

3 : Kadim Geleneğin Savunusundan Faydacılığa Güler, E. Z. (2007) Muhafazakarlık: Kadim Geleneğin Savunusundan Faydacılığa, Örs, H. B. (der.) 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler içinde, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları,

4 Muhafazakarlık? Muhafaza etmek? Neyi muhafaza etmek? Mevcut olan siyasal, sosyal, ekonomik düzenin muhafazası. Değişim? Yavaş ve tedrici olmalıdır. Aydınlanma düşüncesi ve Fransız Devrimi ne tepkidir. Edmund Burke ( ) 4

5 İki temel özelliği: 1) İnsanın doğasına, köksüzlüğe, denenmemiş buluşlara güvensizlik; 2) Tarihsel süreklilik ile geleneksel çerçeveye duyulan güven. Bir parti görüşünden ziyade geleneksel yapıyı altüst eden modernleşmenin, kapitalizm, reform ve devrim sonucu bozulan ve yok olan aristokrasinin, Avrupa daki geleneksel düzenin görüşüdür. Bir ideolojiden çok, bir ruh halidir. Karl Mannheim doğal muhafazakârlık modern muhafazakârlık Kavram ilk defa 1815 sonrası dönemde Fransa da Chateaubriand tarafından siyasetin sağ kanadını tanımlamak için kullanılmış, 1830 larda Almanya da, 1835 ten sonra da İngiltere de benimsenmiştir. Edmund Burke 5

6 Edmund Burke Whig Partisi (Liberaller) içinde yer almıştır Tory lere (Muhafazakarlar) muhalefet etmiştir Fransız Devrimi nde özgürlük görmemektedir Adam Smith in klasik ekonomi fikirlerini benimsemiş, pazarın işleyişini doğal yasa olarak görmüştür Muhafazakârlık liberal ve sosyalistlerin dünyayı değiştirme çabalarına karşı savunmacı bir harekettir. Aydınlanma nın liberal felsefi düşünme tarzına, doğal haklar ve doğal hukuk düşüncesine, burjuva devrimci düşüncedavranış biçimine karşı çıkmaktadır. Aydınlanma nın soyut aklına ve deney ile doldurulacak tabula rasa yada karşıdırlar. 6

7 Bireycilik X Toplumculuk Eşitlik X Eşitsizlik Özgürlük X Bağımlılık Halk Egemenliği X Mutlak Monarşi (Fransız Devrimi) terör döneminden daha büyük bir olayın kusursuz özetidir: Yaşamın, mülkiyetin, otoritenin ve adil özgürlüğün kuvvet yoluyla ilgası Fransız Devrimi ve Aydınlanma Düşüncesi ile beraber, Sanayi Devrimi ne de tepkidir Makinalaşmaya, kırsal yapının ve sosyal düzenin bozulmasına ve proleterleşmeye karşı çıkılır Düzeni bozan şey, sadece FD değil, bizzat buhar makinesi, makinalaşma, kentleşme, nüfus artışı, sanayileşme yani kapitalizmin kendisidir. 7

8 Auguste Comte Aydınlanma düşüncesi ile muhafazakârların düşüncelerinin bir alaşımı olarak sosyoloji İlk siyasal ifadesi Britanya da Tory lerin yerine kurulan Muhafazakâr Parti (1830) Disraeli ve Churchill gibi liderlerle beraber 1945 sonrasında Britanya nın ikili parti sistemi içinde (İşçi Partisi) yer aldı Almanya ve İtalya da Hıristiyan Demokratlar Japonya Liberal Demokratlar ABD Cumhuriyetçilik Klasik Liberalizm Burke 1790 Fransız Devrimi Üzerine Düşünceler 8

9 Karl Mannheim Muhafazakâr düşüncenin somuta ilişkin yaklaşımı mülkiyet üzerinden Muhafazakar düşüncenin kendini dayandırdığı somut mülkiyet düşüncesi Ortaçağ, feodal döneme ait, mülkiyet ile mülk sahibi arasındaki somut, karşılıklı özdeşleşmeyi ele alan bir ilişki iken burjuva mülkiyet düşüncesi soyut bir temele dayanmaktadır. Soyutlama daha sonra Marksist düşüncede de karşımıza çıkacak. Aydınlanma ile gelen soyut düşünce sistemine karşıdır. Toplumun sürekliliği ve hukukun ve de düzenin korunması için yönetici bir patriarkal otoriteye, işlevleri açısından bununla benzeşen bir devlet otoritesine ihtiyaç vardır. 9

10 Toplum Sözleşmesi Liberallerden farklı Burke toplumu oluşturan ortaklık tek bir kuşağın değil, birçok kuşağın elde ettiği bir şeydir. Toplumun kendisi bir sözleşmedir, yalnızca yaşayanlar arasında değil, yaşayanlar, ölmüşler ve doğacak olanlar arasında bir ortaklıktır. Muhafazakâr deneyimler İngiltere Fransa Almanya Modern toplumun, sanayinin, burjuvazinin ve geniş bir orta sınıfın İngiltere ve Fransa ya göre gecikmişliği koşullarında muhafazakâr düşünce, milliyetçilik ve faşizm Almanya da kendine özgül koşullarında kendine uygun bir zemin bulmuştur. 10

11 Muhafazakârlığın çeşitli biçimleri Gerici (reaksiyoner) Radikal Ilımlı Çağdaş (Yeni) Muhafazakârlık Neo-Con lar Yeni Sağ (Ekonomik Liberalizm ve Sosyal Muhafazakârlık) Neo-liberalizmin ekonomik alandan devlet gücünü ve müdahalesini geri çekme siyasetine karşılık sosyal alanda eksikliğini hissettiği otorite ve sosyal disiplinin, din ve aile gibi ideolojik motiflerin öne çıkartılması. 11

12 Her tür liberal ve sol düşünceye karşı çıkan, uluslararası ilişkilerde denge ve yumuşama siyasetini, barış çabalarını yanlış bulan, nükleer silahsızlanmayı eleştiren bir içerik. Soğuk Savaş sonrası özel mülkiyete saygı ve komünizm karşıtlığı 20. yüzyılda muhafazakârlık, mevcut düzenin sürmesi düşüncesini liberal ekonomi ile birleştirmiştir. 19. yüzyılda temel aldığı tarımsal ve aristokratik temellerini kaybederken refah devletini bütünüyle olmasa da demokratik oy hakkını, çağdaş demokrasiyi ve ekonomik alanda laissez-faire ilkelerini kabul etti. 12

13 ABD Ronald Reagan İngiltere Margaret Thatcher Almanya - Helmut Kohl 70 lerin krizinden çıkışı ekonomik liberalizm ve sosyal muhafazakarlık içerisinde buldular Minimal devlet Aile, yerel topluluk, kilise gibi kurumların etkinliği Akılcı planlama karşısında gelenek ve deneyimin tercih edilmesi Yeniden dağıtım siyasetine karşı laissezfaire Reagan popülist, evangelist, aşırı sağcı, kovboy, Vietnam gazisi, komünizmin sonunu getiren adam Thatcher Devletin ekonomik alandan çekilip yerini pür piyasaya bırakması, sosyal alanda kendini hissettirmesi (The Free Economy and The Strong State Serbest Ekonomi ve Güçlü Devlet) Laissez-faire (kamu harcamaları) İç ve dış düşmanlar Komünizm ve Sovyetler Falkland Adaları İşçi Partisi İşçi hareketleri (madenci grevleri) 13

14 Yeni emperyalizmin ihtiyaçlarına denk gelmektedir Soğuk Savaş koşullarında ağırlık kazanan refah devleti uygulamalarının geri kaldırılması 11 Eylül sonrası Terörle Mücadele (teröre karşı savaş) Önleyici operasyon Şer Ekseni Irak ve Afganistan İmparatorluk Anti-entelektüelizm Evangelizm (Reagan ve Bush) 11 Eylül sonrası siyasi hareketlenmenin sonucu olarak 3. Dünya coğrafyasındaki istikrarsızlık yoğun göç dalgaları yarattı Bugün bu nedenle yeni sağ kendini yabancı düşmanlığı ve ırkçı temel üzerine yeniden dizayn etmektedir. Brexit Trump 14

15 Teşekkür Ederim. 15