Türk Eğitim Tarihi. Program İçeriği Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Transkript

1 Türk Eğitim Tarihi Program İçeriği Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi

2 Sunu İçeriği: A. Program Akışı B. Derslerin İşlenişi C. Başlıca Kaynaklar D. Değerlendirme Esasları E. Genel İlkeler 2

3 A. Programın İçeriği 1. Türk Eğitim Tarihinin Anlam ve Önemi 2. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri 3. İç Asya Müslüman Türkleri Karahanlılar 4. Selçuklular ve Anadolu Beylikleri 5. Osmanlılar Eğitimde İlk Yenileşme Dönemi Tanzimat Dönemi Ara Sınav 9. Mutlakıyet Dönemi II. Meşrutiyet ve Milli Mücadele Dönemi Cumhuriyet Dönemi (Tek Parti Dönemi ) 12. Cumhuriyet Dönemi (Çok Partili Dönem 1950 sonrası) 13. Geçmişten Geleceğe Öğretmenlik 14. Genel Değerlendirme 3

4 1. Türk Eğitim Tarihine Giriş Geçmişi Bilmek Geleceği Öngörmektir Türk Eğitim Tarihi Nedir? Tarih Bilinci ve Türk Eğitim Tarihi Eğitim Tarihinin Temel Kaynakları Nelerdir? Tarihi Malzemenin Değerlendirilmesi Türk Eğitim Tarihinin Amacı Türk Eğitim Tarihinin Önemi Türk Eğitim Tarihi Kaç Dönemde İncelenebilir? Öğretmenlik Bilinci ve Türk Eğitim Tarihi 4

5 2. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri İslam Öncesi Eğitiminin Özellikleri Hunların Eğitimi Hakkında Neler Söylenebilir? Göktürklerin Eğitimi Konusunda Neler Söylenebilir? Orhun Anıtları Hakkında Neler Biliyoruz? Orhun Anıtlarının Eğitim Açısından Önemi Uygurların Eğitimi Hakkında Neler Biliyoruz? Eski Türklerin Eğitimi Başka Kültürlerden Etkilenmiş Midir? Eski Türklerde Öğretim Araç-Gereçleri 5

6 3. İç Asya Müslüman Türkleri Karahanlılar Abdülkerim Saltuk Buğra Han Dönemin Eğitiminin Genel Özellikleri Karahanlılar da Eğitim ve Medrese Medreseye Yüklenen Görevler Vakıf Yoluyla Kurulan Bir Medrese Örneği Farabi nin ( ) Eğitim Tarihindeki Yeri İbn-i Sina nın ( ) Eğitim Tarihindeki Yeri Yusuf Hashacip in ( ) Eğitim Tarihindeki Yeri Kaşgarlı Mahmut un Eğitim Tarihindeki Yeri Ahmet Yesevi nin ( ) Eğitim Tarihinde Önemi Edip Ahmet (12.yy) Kimdir, Eğitim Tarihindeki Yeri 6

7 4. Selçuklular ve Anadolu Beyliklerinde Eğitim Selçuklularda Eğitimin Temel Özellikleri Medreseler ve Mektepler Yaygın Eğitim Kurumları Atabeylik Kurumu Anadolu Selçuklularda ve Beyliklerindeki Başlıca Medreseler Danişmentli Medreseleri Konya Selçuklu Medreseleri Konya Altun-Aba Medresesi Vakfiyesi Selçuklularda ve Çağdaş Avrupa'da Eğitim Ahilik ve Türk Eğitim Tarihindeki Yeri Nizamulmülk ve Mevlana nın Eğitim Tarihindeki Yeri Yunus Emre, Hacı Bektaşi Veli, Âşık Paşa ve Nasrettin Hocanın Eğitim Tarihindeki Yeri 7

8 5. Osmanlılarda Eğitim Osmanlılarda Eğitimin Genel Özellikleri Dönemin Örgün Eğitim Kurumları Meslek ve İhtisas Medreseleri Medreselerin Bozulma Nedenleri Medrese Sisteminin 20.yy Eğitim Düşüncesiyle Karşılaştırılması Saray Mektepleri Askeri Eğitim Kurumları Azınlık ve Yabancı Okullar Memur Yetiştiren Kurumlar Vakıflar Matbaanın Gecikmesinin Olası Nedenleri Eğitime Katkıda Bulunan Düşünürler 8

9 6. Eğitimde İlk Yenileşme Dönemi Dönemin Genel Özellikleri Askeri Alanda İlk Yenileşmenin Nedenleri İlk Batılı Askeri Eğitim Kurumları Yenileşme Döneminde Açılan Sivil Okullar İlköğretim Zorunluluğu Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa ve Eğitim Islahatının Osmanlıya Etkisi Avrupa ya Öğrenci Gönderilmesi 9

10 7. Tanzimat Dönemi Dönemin Eğitiminin Özellikleri Tanzimat Dönemi Reformlarının Nedenleri Dönemin Eğitiminin Özellikleri Tazimat ta Eğitimde Yenileşmenin Dayanakları İlköğretimde Yenilik ve Gelişmeler Maarif-i Umumiye Nizamnamesi (1869) Tanzimat Döneminde Ortaöğretim Kurumları Tanzimat Döneminde Yükseköğretim Kurumları Tanzimat Döneminde Mesleki Teknik Eğitim Tanzimat Döneminde Özel Öğretim, Azınlık ve Yabancı Okullar Tanzimat Döneminde Öğretmen Okulları Tanzimat Dönemi Halk Eğitimi Çalışmaları 10

11 8. Ara Sınav Çoktan seçmeli 25 soru : 75p Açık uçlu soru(lar) : 25 p Toplam :100 p Yıl sonu başarı notuna etkisi : % 30 : 30 p 11

12 9. Mutlakıyet Dönemi I.Meşrutiyet Dönemi Dönemin Eğitiminin Genel Özellikleri Kanunu Esasi de Eğitimle İlgili Hükümler Mutlakıyet Dönemi Eğitiminin Genel Özellikleri İlköğretimde Yenilik ve Gelişmeler Ortaöğretimde Yenilik ve Gelişmeler Yükseköğretimde Yenilik ve Gelişmeler Mesleki ve Teknik Eğitim Özel Öğretim, Azınlık ve Yabancı Okullar Azınlık ve Yabancı Okulların Osmanlı ya Etkileri Özel Eğitimde Gelişmeler Öğretmen Yetiştirme Politikaları Eğitimin İdari Teşkilatlanması 12

13 10. II. Meşrutiyet ve Milli Mücadele Dönemi II.Meşrutiyet Dönemi Eğitiminin Temel Özelikleri Okulöncesi ve İlköğretimde Gelişmeler Ortaöğretimde Yenilik ve Gelişmeler Yüksek Öğretimde Yenilik ve Gelişmeler Mesleki ve Teknik Eğitim Özel Öğretim, Azınlık ve Yabancı Okullar Özel Eğitimde Gelişmeler Öğretmen Yetiştirme Politikaları İlk Öğretmen Örgütleri Milli Uyanış ve Örgütlenmede Öğretmenler Eğitimin İdari Teşkilatlanması 1921 Maarif Kongresi Halk Eğitim Çalışmaları Kazım Karabekir in Eğitim Çalışmaları 13

14 11. Cumhuriyet Dönemi (Tek Parti Dönemi ) Dönemin Eğitiminin Temel Özellikleri Tevhid-i Tedrisat Nedir? Eğitimin Amaç ve İlkeleri Türk Milli Eğitiminin Temel İlkeleri Okulöncesi Eğitim İlköğretimde Gelişmeler Ortaöğretimde Gelişmeler Yüksek Öğretimde Gelişmeler Mesleki ve Teknik Eğitim Özel Öğretim, Azınlık ve Yabancı Okullar Özel Dershanaler Özel Eğitim Köy Enstitüleri Yabancı Uzman Raporları 14

15 12. Cumhuriyet Dönemi (Çok Partili Dönem 1950 sonrası) Dönemin Özellikleri Okulöncesi Eğitim İlköğretimde Gelişmeler Ortaöğretimde Gelişmeler Yüksek Öğretimde Gelişmeler Mesleki ve Teknik Eğitim Özel Öğretim, Azınlık ve Yabancı Okullar Özel Dershanaler Özel Eğitim 15

16 13. Geçmişten Günümüze Öğretmenlik İnsanlık ve Öğretmenlik Öğretmen Kimdir? Öğretmenlik Mesleğinin Doğuşu Öğretmenlik Bir Meslek Midir? Türklerde Öğretmenlik Türk Eğitim Sisteminde Öğretmen Yetiştirme Uygulamaları Tanzimat Öncesi Eğitim ve Öğretmen Yetiştirme Eğitimde Batılılaşma Çabaları ve Yeni Öğretmen Tipi Rüştiyelerin Öğretmen Sorunu ve Darülmuallimin Tanzimat Sonrası Osmanlı Eğitim Sistemi ve Öğretmenlik Cumhuriyet Döneminde İlköğretime Öğretmen Yetiştirme Cumhuriyet Döneminde Ortaöğretime Öğretmen Yetiştirme 16

17 Final Sınavı Çoktan seçmeli 25 soru : 75p Açık uçlu soru(lar) : 25 p Toplam :100 p Yıl sonu başarı notuna etkisi : % 50 : 50 p 17

18 B. Derslerin İşlenişi Derslerde, konular yukarıda belirtilen sıraya göre işlenecektir. Dersler değişik kaynaklardan yararlanılarak işlenecektir. Dersler sunular eşliğinde ve tartışma şeklinde yürütülecektir. Ders işleme sürecinde öğrencilerden; Derse hazırlanarak gelmeleri, Derse katılmaları, görüş beyan etmeleri, Soru ve cevaplarla konuların işlenmesine katkıda bulunmaları beklenmektedir. Not: 1. Ders sunuları adresinden indirilebilir. 2. İletişim için adresi kullanılabilir. 18

19 C. Kullanılabilecek Başlıca Kaynaklar 1. Türk Eğitim Tarihi, Yahya Akyüz, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara Türk Eğitim Tarihi, İsmail Güven, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara Türk Eğitim Tarihi, Mustafa Önder, Anı Yayıncılık, Ankara Türk Eğitim Tarihi, Salih Özkan, Nobel Yayınları, Ankara Türk Eğitim Tarihi, Mehmet Özgedik, Ülke Kitapları, İstanbul Türk Eğitim Tarihi, Mustafa Önder, Sistem Ofset Yayıncılık, Ankara Türk Eğitim Tarihi, Ali Türer, Detay Yayıncılık, Ankara Türk Eğitim Tarihi, Sebahattin Arıbaş, Lisans Yayıncılık, İstanbul. 9. Türk Eğitim Tarihinden Esintiler, Mehmet Sarıoğlu, Umuttepe Yayınları, Kocaeli Türk Eğitim Tarihinin Ana Evreleri, İsmail Doğan, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara Cumhuriyet Dönemi Eğitim Tarihi, Necdet Sakaoğlu, İletişim Yayınları, İstanbul Osmanlıdan Günümüze Eğitim Tarihi, Necdet Sakaoğlu, İstanbul, Türkiye de Maarif Tarihi, Nafi Atuf Kansu, 2 Cilt, İstanbul, Türkiye de Eğitim Sisteminin Gelişmesine Tarihi Bir Bakış, Faik Reşit Unat, Ankara, Türkiye de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi ( ), Hasan Ali Koçer, İstanbul: Türkiye de Çağdaş Eğitim Tarihi, Cahit Bilim, Eskişehir,

20 20

21 D. Değerlendirme Esasları A. Sınavlar : % 80 (Test) B. Uygulama : % 20 (Ödev) A. Sınavlar: a. Arasınav : % 30 b. Bitirme Sınavı: % 50 B. Uygulamalar: a. Ödev: % 20 Arasınav: % 30 Ödev: % 20 Bitirme Sınavı: % 50 21

22 E. Genel İlkeler Eğitim ve öğretimin sağlıklı yürütülmesi için; Telefonların kapalı ortamda tutulması, Derslere mutlaka devam edilmesi, Dersler vaktinde gelinmesi, Derslere hazırlıklı gelinmesi, Devam-devamsızlık durumunun iyi takip edilmesi, Dersin huzur ve sükûnuna dikkat edilmesi, Sunu, ödev ve uygulamalarda gecikme yaşanmaması, Sizlerin beklentileri;?... 22

23 Teşekkürler İnsan ancak kendi çalışmasının karşılığını elde edebilir. Ve kişinin yaptığı her şey ileride mutlaka önüne konulacaktır. Sonra da emeğinin karşılığı kendisine tam olarak verilecektir. Necm: