Sonuca Katılmalı Sözleşme Kavramı ve Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Sonuca Katılmalı Sözleşme Kavramı ve Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi"

Savas Ağa
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Yard. Doç. Dr. Emrehan İNAL İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Sonuca Katılmalı Sözleşme Kavramı ve Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...ix KISALTMALAR... xvii GİRİŞ...1 Birinci Bölüm SONUCA KATILMALI SÖZLEŞME I. KAVRAM...5 A. Genel Olarak...5 B. Sonuca Katılma Esasına İlişkin Kanundaki Düzenlemeler...7 C. Sonuca Katılmalı Sözleşme Kavramı Terminoloji Sonuç ve Katılım Kavramları Tanımı Amacı ve Faydaları...14 II. SONUCA KATILMALI BELLİ BAŞLI SÖZLEŞMELER...18 A. Genel Olarak...18 B. Sonuca Katılmalı Ödünç (Karz) Sözleşmesi Genel Olarak Tanımı ve Unsurları C. Mudarebe ve Katılma Hesabı Sözleşmesi Mudarebe (Commenda)... 25

3 x 2. Katılım Bankacılığı ve Katılma Hesabı Sözleşmesi D. Katılmalı (İştirakli) Kira Sözleşmesi Genel Olarak Ürün (Hasılat) Kirası Ürün Kirasının Bir Türü Olarak Katılmalı (İştirakli) Kira Katılmalı (İştirakli) Kira Sözleşmesinin Sonuca Katılmalı Hukuki İşlem Olması ve Sonuçları E. Hizmet Sözleşmesinde Sonuca Katılma Genel Olarak Ücret Kavramı ve Çeşitleri Sonuca Katılmalı Hizmet Sözleşmesi...45 a. Tanımı ve Kapsamı...45 b. Hukuki Niteliği ve Hükümleri...47 F. Sonuca Katılmalı Satış Sözleşmesi (Earn-out Anlaşmaları) III. HUKUKİ NİTELİĞİ VE ADİ ORTAKLIKTAN AYIRT EDİLMESİ...51 A. Genel Olarak Niteleme ve Tipoloji Sorunu...51 B. Karşılıklı Sözleşme Ortaklık Sözleşmesi Ayırımı Karşılıklı Sözleşme (Değişim Sözleşmesi) Adi Ortaklık...59 a. Genel Olarak Adi Ortaklık...59 aa. Tanımı ve Unsurları...59 (1) Ortak Amaç...61 (2) Katılma Payı (3) Ortaklık İradesi (affectio societatis)...65 (4) Tarafların İradelerinin Uyuşması...67 bb. Numerus Clausus İlkesi b. Gizli Ortaklık...71 aa. Genel Olarak bb. Gizli Ortaklık Kavramı ve Tanımı...73 (1) Kavram ve Gelişimi...73 (2) Tanımı...74

4 cc. Hukuki Niteliği ve Özellikleri Karşılıklı Sözleşme Ortaklık Sözleşmesi Ayırımında Sonuca Katılmalı Sözleşmelerin Yeri a. Genel Olarak b. Sonuca Katılmalı Sözleşmelerin Sınıflandırılmasına İlişkin Görüşler...85 aa. Karşılıklı Sözleşme Görüşü...85 bb. Ortaklık Benzeri Sözleşme (Gesellschaftsähnliche Rechtsverhältnisse) Olarak Nitelendirilmesi cc. Karma Sözleşme (Karşılıklı Sözleşme ile Ortaklık Sözleşmesi Karışımı) Görüşü c. Değerlendirme ve Kanaatimiz Ayırım Ölçütleri a. Zarara Katılma ve Zarardan Muafiyet...98 aa. Zarara Katılma Varsa Ortaklık, Yoksa Karşılıklı Sözleşme Görüşü bb. Zarara Katılmanın Temel Ölçüt Olduğu Görüşü cc. Zarara Katılmaktan Muafiyetin Temel Ölçüt Olduğu Görüşü dd. Adi Ortaklıkta Zarara Katılmanın Zorunlu Olup Olmadığı Tartışması (1) Tartışmanın Tarihi Kökeni (2) Günümüzde Zarara Katılmanın Zorunlu Olup Olmadığı Tartışması ee. Zarara Katılıp Katılmamaya İlişkin Anlaşmaların Ayırımda Bir Ölçüt Olması b. Kâra Katılmama aa. Genel Olarak bb. Aslan Payı Ortaklığı (Societas Leonina) Sorunu c. Katılanın Hukuki Durumu d. Temel Ölçüt: Ortaklık İradesinin (affectio societatis) Bulunup Bulunmaması C. Paylaşma Borcunun Koşula (Şarta) Bağlı Olması D. Borcun Talih ve Tesadüfe Bağlı Olup Olmadığı Sorunu xi

5 xii 1. Genel Olarak Sonuca Katılmalı Sözleşmenin Talih ve Tesadüfe Bağlı Olması Borcun Talih ve Tesadüfe Bağlı Olmasının Sonuçları E. Hukuki Nitelemenin Sonuçları ve Değerlendirme Sonuca Katılmaya İlişkin Kanunda Yer Alan Hükümler ve Uygulanması a. Genel Olarak b. Paylaşma Oranına İlişkin Olarak c. Hesap ve Bilgi Verme Borcuna İlişkin Olarak Ortaklık Sözleşmesine İlişkin Hükümlerin Kıyasen Uygulanabilirliği Tipe İlişkin Hükümlerin Kıyasen Uygulanması İş Görme / En Elverişli Sonucu Elde Etmek Üzere Faaliyet Gösterme Borcu Doğurması a. İş Görme Borcu b. En Elverişli Sonucu Elde Etmek Üzere Faaliyet Gösterme Borcu Sonucun Gerçekleşmemesi Durumunda İade veya Tazminat Talebine Yer Olmaması Sözleşmenin Uyarlanmasının ve Aşırı Yararlanma (Gabin) Hükümlerinin Uygulanmasının Mümkün Olması İkinci Bölüm GELİR PAYLAŞIMLI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ I. GENEL OLARAK A. Terminoloji B. Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin Amacı ve Sağladığı Faydalar Tarafların Amacı Bakımından Faydaları

6 xiii 2. Arsa Sahibi Bakımından Faydaları İnşaattan Bağımsız Bölüm Alan Üçüncü Kişiler Bakımından Faydaları Diğer Faydalar II. TANIMI, ÇEŞİTLİ GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ ve UNSURLARI A. Tanımı B. Çeşitleri Basit (Genel) Anlamıyla Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi Asgari Gelir Taahhüdü İçeren Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi Ayni Paylaşım Koşulu İçeren Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi C. Unsurları Arsa Sahibinin Bağımsız Bölümlerin Satışından Elde Edilecek Geliri Paylaşma Borcu Altına Girmesi a. Genel Olarak b. Temsil Yetkisi Verme Borcunun Bulunup Bulunmadığı Sorunu Yüklenicinin Sözleşmede Kararlaştırılan Bağımsız Bölümleri Yapma; Arsa Sahibi Adına Satma ve Alıcılara Teslim Borcu Altına Girmesi Tarafların Anlaşması III. GELİR PAYLAŞIMLI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ A. Sonuca Katılmalı Sözleşme Olması B. Ani-Sürekli Karmaşığı Bir Borç İlişkisi Olması Genel Olarak Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi Bakımından C. Sözleşmenin Tipi Tartışması Genel Olarak...171

7 xiv 2. Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin Tipine İlişkin Düşünceler a. Eser (İnşaat) Sözleşmesi Düşüncesi b. Adi Ortaklık Sözleşmesi Düşüncesi c. Eser Sözleşmesine Eklenen Adi Ortaklık Sözleşmesi d. Eser Sözleşmesine Eklenen Vekâlet Sözleşmesi Düşüncesi e. Karma Sözleşme Düşüncesi Değerlendirme ve Görüşümüz a. Genel Olarak aa. Eser (İnşaat) Sözleşmesi Olduğu Düşüncesinin Değerlendirilmesi bb. Adi Ortaklık Sözleşmesi Olduğu Düşüncesinin Değerlendirilmesi cc. Eser Sözleşmesine Eklenen Adi Ortaklık Sözleşmesi Düşüncesinin Değerlendirilmesi dd. Eser Sözleşmesine Eklenen Vekâlet Sözleşmesi Düşüncesinin Değerlendirilmesi ve Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin Kendine Özgü (Sui Generis) İş Görme Sözleşmesi Niteliği Taşıması b. Kanaatimiz aa. Genel Olarak Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin Karma Sözleşme Olması bb. Ayni Paylaşım Esası veya Asgari Gelir Taahhüdü Bulunması Durumunda Uygulanacak Hükümler D. Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinden Doğan Hakkın Şerhi IV. SÖZLEŞMENİN ŞEKLİ A. Genel Olarak B. Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin Şekle Tabi Olup Olmadığı Sorunu Sorunun Ortaya Konulması ve Tartışma...204

8 a. Genel Olarak b. Sözleşmenin Şekle Tabi Olduğu Yönünde İleri Sürülebilecek Fikirler aa. Resmi Şeklin Ratio Legis i bb. Sözleşmenin Adi Ortaklık Sözleşmesi Unsuru Taşıması cc. Sözleşmenin Satış Vaadi Unsuru Taşıdığı Düşüncesi dd. Sözleşmenin Taşınmaz Simsarlığı Unsuru Taşıması ee. Taşınmaz Satışına İlişkin Temsil Yetkisi Verilmesinin Resmi Şekle Tabi Olduğunun Kabul Edilmesi ff. Sözleşmede Ayni Paylaşım ve Asgari Gelir Taahhüdü Kararlaştırılmış Olmasının Taşınmaz Mülkiyetinin Nakli Borcu Doğurması Değerlendirme ve Görüşümüz a. Genel Olarak Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin Şekle Tabi Olmaması b. Ayni Paylaşım Esası veya Asgari Gelir Taahhüdü Taşıyan Sözleşmenin Şekli C. Şekle Aykırılığın Sonuçları Genel Olarak Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesine İlişkin Olarak Şekle Aykırılığın İleri Sürülemeyeceği Haller V. YÜKLENİCİNİN BORÇLARI A. İnşaatı Tamamlama Ve Teslim Etme Borcu B. Bağımsız Bölümlerin Pazarlamasını Yapma Ve Satışını Sağlama Borcu C. Sadakat ve Özen Borcu Sadakat Borcu Özen Borcu Hesap ve Bilgi Verme Borcu VI. ARSA SAHİBİNİN BORÇLARI xv

9 xvi A. İnşaatın Yapılması İçin Kendisine Düşen Yükümlülükleri Yerine Getirme Borcu B. Bağımsız Bölümleri Satma veya Satışa İlişkin Yükleniciye Yetki Verme Borcu C. Elde Edilen Gelirden Yüklenicinin Payını Ödeme Borcu D. Koşullarının Gerçekleşmesi Durumunda Bağımsız Bölümlerin Mülkiyetinin Yükleniciye Devri Borcu Sözleşme Gereğince Bağımsız Bölümlerin Nakli Borcu Sözleşmede Kararlaştırılmamış Olmasına Rağmen Bağımsız Bölümlerin Nakil Borcu VII. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN HUKUKİ DURUMU SONUÇ KAYNAKÇA

Benzer belgeler

Dr. Ayşe ARAT KONUT SATIŞINDA ÜÇ KÖŞELİ İLİŞKİLERDEN DOĞAN SORUMLULUK

Dr. Ayşe ARAT KONUT SATIŞINDA ÜÇ KÖŞELİ İLİŞKİLERDEN DOĞAN SORUMLULUK İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR CETVELİ...XXIII GİRİŞ...1 1. KONU VE SINIRLILIKLAR...1 I. KONU...1 II. SINIRLILIKLAR...2