BANKALARLA KARŞILAŞTIRMALI OLARAK HUKUKİ YÖNDEN ÖZEL FİNANS KURUMLARI

Transkript

1 BANKALARLA KARŞILAŞTIRMALI OLARAK HUKUKİ YÖNDEN ÖZEL FİNANS KURUMLARI BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ I. ÖZEL FİNANS KURUMLARI HAKKINDA GENEL BİLGİLER A. Kavram ve Kurum Olarak Özel Finans Kurumları 1. Kavramın Ortaya Çıkışı 2. Özel Finans Kurumu Kavramının Tanımı 3. Kavramın Tür - İsim Niteliği ve Tür İsmin Sınırları 4. Tür İsmin Unsurları B. Özel Finans Kurumlarının Özellikleri 1. Aracı Kurum Niteliği 2. Güven Kurumu Niteliği 3. Faaliyetlerinin İmtiyaza Dayanması 4. Faizsiz Faaliyet Yapması a) Faiz Kavramı ve Kavramın Değişkenliği b) Özel Finans Kurumlarının Faaliyetleri ve Faiz 5. Banka Niteliği C. Tarihi Gelişimi D. Kuruluş Gerekçeleri II. ÖZEL FİNANS KURUMLARINA UYGULANACAK HÜKÜMLER A. Kanuni Dayanak B. Diğer Özel Hükümler C. Kıyasen Uygulanabilecek Hükümler D. Hükümlerin Genel Değerlendirmesi ve Eleştirisi II. ÖZEL FİNANS KURUMLARININ BENZERİ MALİ KURULUŞLARLA TOPLU KARŞILAŞTIRMASI A. Bankalarla Karşılaştırma 1. Kurumsal Yapının ve Temel Niteliklerin Karşılaştırılması a) Kurumsal Yapının Karşılaştırılması aa) Genel olarak bb) Kuruluş amaçları, aşamaları ve özel izin zorunluluğu cc) Mali yapı dd) Denetim ee) TC. Merkez Bankası İle İlişkiler ff) Suç ve Ceza İle İlgili Hükümler b) Temel Nitelikleri Yönünden Mukayese aa) Aracı kurum niteliği bb) Güven kurumu niteliği cc) İmtiyaza dayalı faaliyet yapmaları dd) Faizsiz çalışma ee) Kamuyu aydınlatma ilkesi ff) Sorumluluklar 2. Faaliyetleri Yönünden Karşılaştırma a) Tasarrufların ekonomiye aktarılmasına aracılık yönünden karşılaştırma b) Modern bankacılık işlemlerinin karşılaştırması 3. Toplu Değerlendirme

2 B. Banka Dışı Diğer Mali Kuruluşlar İle Toplu Karşılaştırma C. Diğer Ülkelerdeki Benzer Mali Kuruluşlarla Karşılaştırma İKİNCİ BÖLÜM ÖZEL FİNANS KURUMLARININ KURULUŞU, TEŞKİLATI, MALİ VE İDARİ YAPISI I. ÖZEL FİNANS KURUMLARININ KURULUŞU A. Kuruluş Şekli 1. Anonim Ortaklıkların Kuruluş Türleri Açısından İnceleme 2. Kuruluş Aşamaları B. Kurucu Ortakların Sorumlulukları II. ÖZEL FİNANS KURUMLARININ TEŞKİLATI A. Organlar 1. Genel Kurul a) Ortakların Hakları aa) Genel olarak bb) Ortak sayısının özelliği cc) Oy hakkı dd) Oy hakkının vekaleten kullanılması b) Ortakların Sorumluluğu c) Özel Finans Kurumlarında Paylar ve Hisse Senetleri aa) Payın Özellikleri bb) Payın sağladığı haklar cc) Payın Devrindeki Özellikler 2. Yönetim Kurulu a) Seçimi b) Görevleri c) Sorumlulukları 3. Denetleme Kurulu B. Diğer Birimler 1. Şube Teşkilatı ve Muhabirler 2. Personel Yapısı III. ÖZEL FİNANS KURUMLARININ DENETLENMESİ A. Genel Olarak B. İç Denetim 1. Denetleme Kurulunun Denetimi 2. Yönetimin Kendisini Denetlemesi (Müfettişler Eliyle Denetim) C. Dış Denetim 1. Merkez Bankasının Denetimi 2. Hazine Denetimi 3. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Denetimi 4. Bağımsız Dış Denetim C. Denetim Araçları 1. Bilanço ve Diğer Bildirimler 2. Standart Rasyolar IV. ÖZEL FİNANS KURUMLARININ MALİ YAPISI A. Özel Finans Kurumlarının Sermayesi B. Mali Bünyenin Güçlü Olması Zorunluluğu C. Mali Bünyeyi Güçlü Tutmaya Yönelik Tedbirler 2. Yedek Akçeler 3. Diğer Karşılıklar D. Bozulan Mali Bünyeyi Güçlendirmeye Yönelik Tedbirler E. Mali Bünyenin Düzelmemesinin Sonuçları

3 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÖZEL FİNANS KURUMLARININ KLASİK BANKACILIK FAALİYETLERİ I. KURUM FAALİYETLERİNİN GENEL DEĞERLENDİRMESİ II. ÖZEL FİNANS KURUMLARININ FAALİYET İZNİ ALMASI A. İznin Anlamı B. İznin Sonuçları III. GENEL İZİN KAPSAMINDAKİ KLASİK BANKACILIK FAALİYETLERİ A. Kiralık Kasa Hizmeti B. Havale ve Transfer İşlemleri C. Fizibilite Etütleri Hazırlamak D. Merkez Bankasının Uygun Göreceği İşlemler 2. Sermaye Piyasasında Aracılık İşlemleri 3. Yatırım Fonu Kurulması 4. Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi (KOB) İhracı 5. Kambiyo Faaliyeti 6. İstihbarat Hizmetleri E. Cari Hesap Açılması 1. Hukuki Yapısı ve Mevduat Niteliği a) Hukuki Yapısı b) Bedelsizlik Niteliği c) Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu İle İlgisi 2. Çalışma Şekli a) Cari Hesapların Açılışı ve İşleyişi b) Cari Hesaba Çek Keşidesi c) Cari Hesaplarla Toplanan Fonların Kullanılması 3. Cari Hesap Sahibinin Korunması IV. ÖZEL İZNE BAĞLI FAALİYETLER A. Teminat Mektubu Verilmesi B. Özel Şartlarla Ortaklıklar Kurmak C. Ticari Amaçla Mülk Alım Satımı DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ÖZEL FİNANS KURUMLARININ KENDİNE ÖZGÜ FON TOPLAMA FAALİYETİ (KATILMA HESABI AÇILMASI) I. KATILMA HESABININ HUKUKİ YAPISI A. Sözleşmeye Uygulanacak Hükümler B. Hesap Sahibinin Talep Hakkı 1. Talep Hakkının Kapsamı 2. Özel Finans Kurumunun Katılma Hesabı Sahibine Karşı Sorumluluğu a) Sorumluluğun Kapsamı b) Sorumluluğun Sınırları C. Benzer Müesseselerle Mukayese 1. Yatırım Fonu Katılma Belgeleri 2. Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgeleri (KOB) D. Katılma Hesaplarında İnançlı Mülkiyet Esasları 1. İnançlı Muamelelerin Mahiyeti 2. İnançlı Muamelelerin Hükümleri 3. İnançlı Mülkiyetin Katılma Hesaplarına Tatbik İmkanı E. Mevduat Sözleşmesinden Farkı F. Adi Ortaklık ve Sonuca Katılmalı Ödünç Akdi Ayrımı 1. Tartışmanın Kaynağı 2. Taraf İradelerinin Etkisi

4 3. Zarara Katılma Unsuru 4. Yönetime ve Denetime Katılma Unsuru 5. Yardımcı Kıstaslar 6. Kıstasların Değerlendirilmesi 7. Sonuca Katılmalı Ödüncün Hukuki Yapısı 8. Özel Finans Kurumları Açısından Sonuçları II. KATILMA HESABININ ÇALIŞMA ŞEKLİ A. Katılma Hesabının Açılışı 2. Hesapların Açılmasında İcap ve Kabul 3. Hesap Sahibinde Aranacak Vasıflar a) Genel Olarak b) Küçüklerin ve Kısıtlıların Kendi Adlarına Açacakları Hesaplar c) Çocuklar Adına Anne Babanın Hesap Açtırması d) Küçükler Adına Üçüncü Kişilerin Hesap Açtırması e) Hesap Üzerinde Mirasçıların Hakları B. Katılma Hesabında Toplanan Fonların Kullanılması 1. Hesaplardaki Fonların Kullanılma Yerleri 2. Katılma Hesaplarının Kullanılmasında Riskin Dağıtılması İlkesi 3. Katılma Hesaplarında Hesapların Bağımsızlığı İlkesi 4. Özel Fon Toplama ve Kullanım Usulleri a) Katılma Hesaplarının Tarımsal Endüstride Kullanılması b) Müstakil Hesaplarda Fon Toplanılması C. Hesaplar Üzerinde İşlemler 1. Hesabın Devri 2. Hesaptan Para Çekilmesi veya Kapatılması D. Katılma Hesabında Zamanaşımı F. Hesapların Dayandığı Sözleşmeler ve Metinleri BEŞİNCİ BÖLÜM ÖZEL FİNANS KURUMLARININ FON KULLANDIRMA FAALİYETİ I. FONLARIN KULLANILMASI İLE İLGİLİ GENEL ESASLAR A. Genel Olarak Fon Kullanılması Şartları 1. Tercih Hakkının Kuruma Ait Olması 2. Faaliyet Türleri İle İlgili Beklentiler ve Gelişmeler 3. Kurumsal İlkelerden Kaynaklanan Sınırlamalar 4. Ortaklıkla İşlem Yapma Yasağının (TK 334) Kurumlar Yönünden Sonuçları B. Kullanılabilecek Fonlar C. Fonların Kullanılabileceği Yerler ve Sınırları D. Fon Kullandırma Faaliyetinde Uyulacak Esaslar 2. Uyulacak İlkeler a) Hesapların Bağımsızlığı İlkesi b) Riskin Dağıtılması İlkesi 3. Fonların Kullanılmasında Teminatlar E. Kâr ve Zararın Belirlenmesi 1. Kâr ve Zarara Katılmaya İlişkin Genel Sınırlar a) Genel Olarak b) Düzenlemenin Eleştirisi 2. Riskin Dağıtılmasının Kâr ve Zarar Üzerindeki Etkisi 3. Beklenen Kârın Elde Edilememesinin Sonuçları 4. Masrafların Kâr ve Zarara Etkisi 5. Kâr ve Zararın Taraflar Arasında Takası İmkanı II. TOPLANAN FONLARLA ÜRETİM DESTEĞİ SAĞLANMASI A. Üretim Desteği Sağlanması Faaliyetinin Hukuki Yapısı

5 2. Uygulanacak Hükümler 3- Sözleşmenin Özellikleri B. Üretim Desteği Sağlanması Faaliyetinin İşleyişi 2. Tarafların Hak ve Borçları a) İfa Yükümü b) Akdin İfa Edilmediği Def'inin Kullanılma İmkanı c) Diğer hak ve yükümlülükler III. KÂR VE ZARARA KATILMA YÖNTEMİ İLE FON KULLANDIRMA A. Hukuki Yapısı 1. Faaliyetin Sözleşmesel Niteliği a) Genel Olarak Sözleşmeye Uygulanacak Hükümler b) Unsurları aa) Şekil Unsuru bb) Konu Unsuru cc) Sermaye Unsuru dd) Taraf Unsuru 2. Akdin Doğurduğu Sonuçlar a) Asli Sonuç: Kâr ve Zarara Katılma b) Fer'i Sonuçlar: Yönetim ve Denetim Yetkileri ve Sorumluluk B. Kâr ve Zarara Katılma Yönteminin İşleyişi 1. Yatırımın Seçimi a) Genel Olarak b) Yatırımın Seçiminde Uygulanacak Kıstaslar c) Fon Tahsisinde Teminat ve Likidite d) Riskin Dağıtılması İlkesinin Uygulanması 2. Sözleşmenin Hükümleri ve Uygulanması a) Yönetim Yetkisi ve Borçları b) Denetim Yetkisi c) Sermaye Konulması ve Etkileri d) Kâr ve Zararın Tespit Edilmesi ve Dağıtılması e) Tarafların Sorumluluğu 3. Akdin Sona Ermesi a) Sona Erme Nedenleri b) Sona Erme şekli IV. KİRA AKDİ (LEASING) A. Hukuki Yapısı B. Leasingin İşleyişi V. MAL KARŞILIĞI OLAN VESAİKİN ALIM SATIMI YOLU İLE FON KULLANDIRMA A. Genel Olarak B. Hukuki Yapısı C. İşleyişi ALTINCI BÖLÜM ÖZEL FİNANS KURUMLARIN SONA ERMESİ VE TASFİYESİ I. GENEL OLARAK SONA ERME II. SONA ERME SEBEPLERİ A. İnfisah Sebepleri 1. Sürenin Dolması 2. AO.nun Maksadının Elde Edilmesinin İmkansız Hale Gelmesi 3. Sermayenin Üçte İkisinin Yitirilmesi 4. Pay sahiplerinin Sayısının Asgari Sınırın Altına Düşmesi 5. Özel Finans Kurumunun İflasına Karar Verilmiş Olması 6. Kurumların Esas Sözleşmelerinde Gösterilen Sebepler 7. Kurumların Birleşmesi B. Fesih Sebepleri

6 1. Kurum Organlarından Birinin Eksikliği 2. Esas Sermayenin Üçte İkisinin Yitirilmesi 3. Esas Sözleşmede Öngörülen Sebepler 4. Genel Kurulca Feshe Karar Verilmesi III. TASFİYE A. Genel Olarak B. Tasfiye Kararı C. Tasfiye Usulü 2. Cari Hesapların Tasfiyesi 3. Katılma Hesaplarının Tasfiyesi 4. Kurum Hesaplarının Tasfiyesi S 0 N U Ç I. GENEL OLARAK II. MEVCUT DURUMUN DEĞERLENDIRILMESI III. ÖZEL FINANS KURUMLARI ILE İLGILI SISTEMDE YAPILMASI GEREKEN DEĞIŞIKLIKLER