ABDULLAH ÖCALAN. PKK'de gelişme sorunları. ve görevlerimiz. ve görevlerimiz. WeŞanen SerxWebûn 67

Transkript

1

2 ABDULLAH ÖCALAN abdûllah ÖCaLan PKK'de gelişme sorunları ve görevlerimiz PKK'de gelişme sorunları ve görevlerimiz WeŞanen SerxWebûn

3 abdul lah ÖCa Lan PKK'de Gelişme Sorunları ve Görevlerimiz Weşanên Serxwebûn: 67 İCİNDEKİLER YaYIneVİnİn notû... ÖnSÖZ... OrTaDOĞû'Da TIKanan ûlûsal Ve TOPLûMSaL SOrûnLar Ve KÜrDİSTan DeVrİMİnİn TarİHSeL rolü KÜrDİSTan'Da DeVrİMCİ bir ParTİ KûrManIn ZOrLûKLarI... Kürdistan'da devrimci bir partinin dayandığı objektif zemin... Kürdistan'ın olumsuz mirası parti içinde nasıl somutlaşmaktadır birin ci baskı: Eylül 1994 Hera us ge ber: Agri Ver lag Vogel san ger Str. 286 D Köln KÜrDİSTan ûlûsal KûrTûLûŞ HareKeTİ, İDeOLOJİK-POLİTİK SOrûnLar Ve GÖreVLer... Kürdistan'da kendiliğinden hareket nedir?... Bağımlı bilinçlilik, ideolojik bağımlılık... Marksizm-leninizmin Kürdistan'a uygulanması ve devrimci teorinin oluşması... Parti içinde ve dışında ideolojik mücadele ve yapılan hatalar... PKK'nin ideolojik çizgisinin özümsenmesi, yetkinleştirilmesi ve örgütlendirilmesi görevi süreklidir... Politik sorunlar ve görevler... Düşmanın yürürlükteki imha politikaları ve devrimci-yurtsever politikadan yoksunluk... Bağımlı işbirlikçi sosyal-şoven ve reformist milliyetçi politikalar... Partinin politik çizgisinin tanımı, özellikleri ve gelişimi (strateji ve taktik)... Parti çizgisinin zaferi nasıl güvenceye alınacaktır... İdeolojik ve politik mücadele arasındaki ilişki doğru kavranmalıdır

4 Doğru politik çalışma tarzı nasıl olmalıdır... Politik çizginin yönetimi yetkinleşmeli ve bütün çalışmalara egemen kılınmalıdır... ÖrGÜTSeL SOrûn Ve GÖreVLerİMİZ... Sorunun konuluşu... Örgütsel geçmişin kısa bir değerlendirmesi... ÖrGÜTSeL GeLİŞMe SOrûnLarInI ağirlaştiran ObJeKTİF Ve SûbJeKTİF etkenler... Dış etmenler... Parti içi örgüt sorunları... ParTİ ÖnDerLİĞİ'nİn KOnûMû Ve DOĞrû KaVranMaSI SOrûnû... ÖnÜMÜZDeKİ DÖneMİn ÖZeLLİKLerİ Ve GÖreVLerİMİZ... Parti çizgisi ve Parti Önderliği doğru kavranmalı ve uygulanmalıdır... Parti merkezi yeterli ve güçlü bir konuma ulaşmalıdır... Parti kadroları ve militanları dönemin belirleyici kıldığı rollerini tam oynamalıdır... Parti kitlelere doğru taşırılmalıdır... Parti güvenliği ve denetimini güçlendirelim Yayınevinin notu Okuyucuya sunduğumuz bu kitap, Abdullah ÖCALAN yoldaşın en eski değerlendirmelerinden birini oluşturmaktadır. Bu değerlendirme, PKK'nin geri çekilme yıllarında yurt dışında eğittiği güçlerini yeniden Kürdistan'a aktardığı ve silahlı propaganda çalışmalarına giriştiği çok önemli bir tarihsel süreçte, teksir edilmiş olarak çeşitli faaliyet alanlarına ulaştırılmış ve kadrolara sunulmuştur. Bu süreçte partinin yurtdışı (özellikle Avrupa) çalışmalarında ortaya çıkan ve doğrudan düşman tarafından yönlendirilen bir provokasyon hareketi, PKK'- nin ülkeye dönüş eylemini sabote etmeye, özgürlük yürüyüşünü durdurmaya ve devrimci direnişi yeniden yükseltmesini önlemeye çalışmıştır. Mevcut değerlendirme bir yandan düşmanın içerden ve dışardan yoğunlaştırdığı bu engelleme çabalarının içeriğini ve anlamını gözler önüne sererken, diğer yandan provokasyonun dayanmak istediği zemini tahlil etmekte, düşmanın kadroların ne tür zaafları ve yetersizliklerine hitap ettiğini ortaya koymaktadır. Dolayısıyla bu değerlendirme bir bakıma ÖCALAN yoldaşın çok yoğun ve başarılı bir biçimde başlatıp geliştirdiği kişilik çözümlemesine bir başlangıç özelliğini taşımakta; düşmanın doğrudan uzantılarından daha tahripkar bir pratiğe damgasını vurmaya aday olan, düzenle bağlarını koparamamış devrimci tipine karşı kapsamlı bir savaşımın başlatıcısı olmaktadır. Yapıldığı dönemde teksir edilmiş olarak çeşitli çalışma alanlarına gönderilen bu değerlendirme, bütün kadrolara ve kadro adaylarına iletilmesi gerektiği halde, bazı alanlarda yönetici organlarla sınırlı kalmış, mevcut değerlendirmeyi okuma olanağını bulanlar esas olarak bu organlarda yer alan kadrolar olmuştur. Değerlendirmeyi mümkün olduğu ölçüde dar bir çevreyle sınırlı tutma özellikle Avrupa'daki çalışmalarda bilinçli bir tercih olmuş, uzun süre çalışmalar üzerinde etkili olan provokasyon, değerlendirmenin partinin bütün güçlerine ulaşmasını ve güçlü bir eğitim aracına dönüştürülmesini engellemiştir. Nedenleri daha farklı olsa da, aynı eksikliğin ülke zeminindeki çalışmalarda da görüldüğünü belirtmek gerekir. Bütün bu olumsuzluklara rağmen, mevcut değerlendirme provokasyona karşı savaşımın başarısında etkin rol oynamış, kadroların kendilerini düzene bağlayan görünmez köprüleri havaya uçurma, kendilerini yenileme ve gerçek militanlar haline gelme çalışmalarına büyük katkılarda bulunmuştur. 6 7

5 Kişilik çözümlemesinin daha sonraki süreçte oldukça derinleştirildiği gerçeği göz önüne getirildiğinde, bu değerlendirmenin aşıldığı belki söylenebilir. Ancak PKK'de Gelişme Sorunları ve Görevlerimiz adını taşıyan bu kitabın aynı zamanda PKK'nin yaşadığı en zorlu dönemlerden birine ışık tutan son derece önemli bir tarihsel belge olduğunu belirtmekte yarar vardır. Nitekim Abdullah ÖCALAN yoldaş daha sonraki dönemlerde yaptığı çeşitli çözümlemelerde bu değerlendirmeye atıfta bulunmakta ve onun bu tarihsel önemine işaret etmektedir. Hem PKK gerçekliğini iyice tanımak, kavramak ve özümsemek durumunda olan partinin genç kadrolarının, hem de PKK'nin tarihsel gelişimi hakkında daha kapsamlı olarak bilgilenmek isteyen kimselerin en önemli kaynaklardan biri olarak bu kitaba başvurmaları gerekecektir. Yayınevimiz, birçok kimsenin varlığından haberdar olduğu, ama değerlendirme olanağını bulamadığı böylesine önemli ve değerli bir tarihsel belgeyi okurlarına sunmakla bir eksikliği giderdiği inancındadır. Weşanên Serxwebûn Ön söz Par ti mi zin ge li şi min de iki önem li tar tış ma dö ne mi ne ta nık ol duk. Bi rin ci dö nem, ulu sal ve top lum sal ger çek li ği mi zi tü müy le için de tu tul du ğu ka ran lık lar dan bi lin ce ve ay dın lı ğa çı kar mak için bir in - ce le me, araş tır ma ve tar tış ma gru bu ola rak işe baş la dı ğı mız yıl la rı ara sın da ki dö ne mi kap sar. Bu sü reç te ta rih sel ve gün cel ger çek li ği miz üze rin de ki ör tü yü ara la mak için, en in ce bi linç kı rın - tı la rı nı bi le de ğer len di re rek, ta ma men eleş ti ri ci bir tu tum la bit mez tü ken mez bir araş tır ma ve tar tış ma ya yö nel mek ten çe kin me dik. Her top lum sal ve si ya sal ha re ke tin ilk çı kı şın da kar şı laş tı ğı sü re ce ben - zer bir sü re ci biz de ken di ül ke mi zin so mu tun da ya şa dık. Bu ev re ya şan ma sı ge re ken zo run lu ve ta rih sel bir özel li ğe sa hip ti. Bu eleş - ti ri ve tar tış ma dö ne min de ge nel ola rak mark sizm-le ni niz min ül ke ger çek li ği mi ze uy gu lan ma sı na, mark sist eko no mi-po li ti ğin ışı ğın da so mut sos ya-eko no mik ya pı mı zın ta nın ma sı na, dev rim te o ri si ile ulu sal ve top lum sal dev rim gö rev le ri mi zin bi lin ce çı ka rıl ma sı na ça - lı şıl dı. Kür dis tan ta ri hi nin bir iş gal, is ti la, sö mür ge leş tir me, tes li mi - yet ve im ha nın sü rek li ge liş ti ril me si ol du ğu gü nü müz de em per ya - lizm ve yer li iş bir lik çi güç le rin des te ğiy le vah şi bir sö mür ge ci li ğin kar ma şık bir bi çim de uy gu lan dı ğı, ulu sal ve top lum sal ya pı mı zın bir yan dan sö mür ge ci li ğin en çağ daş uy gu la ma la rı ve öte yan dan or ta çağ dan kal ma aşi ret çi-fe o dal ka lın tı la rın ağır bas kı sıy la ge liş - mek ten alı ko nul du ğu, Kür dis tan top lu mu nun ken di si ol mak tan çı - ka rı lıp kat mer li bir ya ban cı laş ma ya uğ ra tıl dı ğı, bu nun kar şı sın da di ren me nin za yıf kal dı ğı ve olum suz lu ğu en gel le ye me di ği bi lin - mek te dir. Bu ze min de ya pıl ma sı ge re ken şey, mark sizm-le ni niz min kı la vuz lu ğun da dev ri mi mi zin ilk adı mı ola rak ulu sal kur tu luş prob - le mi nin üze ri ne git mek, bu prob le min çö zü mü için pro le tar ya ön - der li ği nin zo run lu lu ğu nu ka bul ede rek oluş ma sı na ça lış mak, bu nun için de işe bir par ti prog ra mıy la baş la mak tı. Bu ta rih sel so nuç la rın or ta ya çı ka rıl ma sıy la bu dö nem ka pan dı. Da ha son ra ki dö nem, Kürdistan'da dev rim ci ha re ke tin sö mür ge - ci li ğin ve yer li ge ri ci li ğin üze ri ne ka rar lı lık la yü rü dü ğü, po li tik uya - 8 9

6 nı şın ve bi lin cin güç lü bir ge liş me gös ter di ği atı lım ve ka rar lı lık yıl - la rı olan dö ne mi dir. Bu dö ne me dam ga sı nı vu ran tar tış ma - dan zi ya de ön ce ki dö nem de açı ğa çı ka rı lan so nuç la rın ka rar lı lık la pra ti ğe ak ta rıl ma sı ve de nen me si dir. Han gi te o ri ve prog ra mın halk yı ğın la rın ca be nim se nip mad di bir güç ha li ne dö nü şe bi le ce ği nin kıs men de ol sa kit le le rin de ne yi miy le ka nıt lan ma sı da bu dö ne me öz gü bir ge liş me dir. Par ti mi zin ge liş me sin de bi li nen o coş ku lu ve ka rar lı atı lım ve ey lem yıl la rı yi ne bu dö ne me denk düş mek te dir. Ay nı za man da te o ri ve prog ra mın kit le ler ce be nim se nip kit le sel bir güç ha li ne dö nüş me siy le, par ti miz bu dö nem den ba şa rıy la çık ma nın onu ru na sa hip ol muş tur. Bun dan son ra ki dö nem, 12 Ey lül as ke ri-fa şist dar be siy le bir lik te düş ma nın sal dı rı la rı nı da ha da yo ğun laş tır dı ğı, nor mal sö mür ge ci lik yön tem le riy le ye ti nil me di ği, as ke ri-fa şist sö mür ge ci li ğin bü tün ağır lı ğıy la par ti mi zin ön der li ğin de ge li şen ulu sal kur tu luş mü ca de - le si ni da ğıt ma ya ve im ha et me ye ça lış tı ğı, bu na kar şı lık par ti mi zin var lı ğı nı ko ru mak ve ye ni den bir yük se liş dö ne mi ya rat mak üze re ne fes al ma, bu nun la bir lik te ge çen iki dö ne min so nuç la rı nı göz den ge çir me, yan lış lık la rı, ha ta ve ek sik lik le riy le bir lik te olum lu ka za - nım la rı nı bi lin ce çı ka ra rak olum suz luk la rın dan sıy rıl mak için ken - di ni ye ni le me nin yön tem le ri ni bul ma ve ka rar laş tır ma yıl la rı dır. Ağır lık lı ola rak 1980'de baş la yan ve et ki si ni kıs men gü nü müz de de sür dü ren bu dö ne min te mel özel li ği böy le so mut laş tı rı la bi lir. Açık ki, bu dö nem de da ha da de rin leş ti ril miş eleş ti ri ve tar tış ma lar söz ko nu su dur. Bu ra da ka rar lı lık ve ey lem li lik ikin ci plan da kal mak ta - dır. Bu özel li ğe uy gun ola rak, par ti miz, ken di kad ro sal var lı ğı önün - de, ge niş bir za man ara lı ğı için de ve gü ven ce al tı na alın mış bir ze - min üze rin de böy le bir tar tış ma, eleş ti ri ve öze leş ti ri sü re cin den hak kıy la ya rar lan ma sı nı bil di. Par ti miz şu önem li nok ta yı as la göz - den ka çır ma dı. Her yan dan düş man ku şat ma sı ve im ha sıy la sa rı lı ol du ğu bir or tam da par ti nin kad ro sal var lı ğı nın gü ven li ği en te mel so run iken, düş ma nın gö zü önün de so rum suz bir tar tış ma ile par ti yi iç ten ke mir me ve güç ten dü şür me so rum suz lu ğu na düş me me ye bü - yük özen gös ter di. An cak ko run ma ve gü ven lik al tı na al ma sağ lan - dık tan son ra, par ti içi so run la rı en kap sam lı ve de rin bir tar tış ma içi ne gir mek ten de çe kin me di. Tüm ha ta la rı ve ek sik lik le ri ni ola bil - di ğin ce göz ler önü ne ser di. Salt olum suz luk la rı nı de ğil, olum lu, ta - rih sel öne mi olan ve ge le ce ğe ege men kı lın ma sı ge re ken ka za nım - la rı nı da açık ça be lirt ti. Bi rin ci Kon fe rans bu olu şu mun en açık bir gös ter ge si dir. Ge rek bi le şim ge rek se tar tış ma ko nu la rı nın çe şit li li ği açı sın dan, par ti mi zin bu dö nem de yap tı ğı ça lış ma la rın ta rih sel bir do ruk nok ta sı nı ifa de eder. Kuş ku suz her şey ba şa rıl mış de ğil dir, ama der len me, to par lan - ma ve ile ri ye doğ ru çı kı şın pers pek tif le ri ve bu nun için ge rek li pra - tik adım lar atıl mış tır. Kür dis tan ta ri hin de hal kın öz ulu sal ve top - lum sal çı kar la rı doğ rul tu sun da, en fe da kar ve en bi linç li mi li tan la rı - nın tar tış ma ve ona yın dan geç me yü ce li ği ne sa hip tir. Yi ne ta ri hin de ilk de fa uzun sü re ler ha lin de en kap sam lı bir dev rim ci eği tim yü rü - tül müş, ken di ka de ri ne hük me de cek mi li ta nın or ta ya çık ma sı için tüm gü cüy le ça lı şıl mış, dev ri mi ola nak lı kı la cak mi li tan lar ha li ne gel mek için bü yük azim gös te ril miş ve mu az zam ça ba har can mış tır. Bu ça lış ma la rın ya nın da ikin cil plan da kal sa da, mü ca de le mi zin ilk de fa ba ğım sız lık ve öz gür lük te me lin de ulus la ra ra sı ze mi ne ta şı rıl - ma sı ve be nim se til me si ne ça lı şıl mış, mü te va zi de ol sa el de edi len mev zi ler le hal kı mı zın yüz yıl lar ca zor la için de tu tul du ğu tec rit çem - be ri kı rıl mış ve çağ la bü tün leş me nin zo run lu bir kaç adı mı atı la bil - miş tir. Yi ne özel lik le ce za ev le rin de ki yol daş la rı mı zın kah ra man ca di re niş le riy le sö mür ge ci lik bu ze min de de yar gı la na rak mah kum edil miş ve iti ra fa zor lan mış tır. Yüz yıl lar dır hal kı mı zın ka de ri ne bir zin cir gi bi gem vur muş olan tes li mi yet ve iha ne te ce za ev le rin de de ölüm cül bir dar be vu rul muş tur. Bu dö nem de için den ge çi ril di ği bas - kı, iş ken ce ve komp lo la ra rağ men, hal kı mız par ti den uzak laş mak bir ya na, par ti ye bağ lı lı ğı nı ko ru muş ve ge liş tir miş tir. Par ti mi zin İkin ci Kong re si bü tün bu ge liş me le ri de rin bir içe rik le tes pit edip res men onay la ya rak ka rar lar ha li ne dö nüş tür müş ve dö - nem den za fer le çık ma nın bir gös ter ge si ol muş tur. Eleş ti ri ve tar tış - ma ar tık ye ri ni ka rar lı lı ğa ve ey lem adım la rı nın atıl ma sı na bı rak - mış tır. Ha la için de bu lun du ğu muz ko şul lar da gö rül me miş bir azim ve coş kuy la yü rü tü len ça lış ma lar, bu ilk adım la rın dö ne min te mel 10 11

7 özel li ği ha li ne ge ti ril me si için par ti mi zin ül ke mi zin de rin lik le rin de ve do ruk la rın da tüm gü cüy le ça lış ma sı, ye ni dö ne min önü müz de ki sü re ce dam ga sı nı vu ra ca ğı nın en inan dı rı cı ka nı tı dır. Bü tün ge liş - me ler önü müz de ki yıl la rın mü ca de le mi zi hiç bir en gel le me nin dur - du ra ma ya ca ğı, par ti mi zin ye ni den in şa sı nın ta mam lan dı ğı, ulu sal kur tu luş cep he si yo lun da ba şa rı lı adım la rın atıl dı ğı ve hal kı mı zın zo ru nun ken di si ni da ya ta ca ğı di ren me yıl la rı ola ca ğı nı gös ter mek - te dir. O hal de tam da böy le si ge liş me ler ya şa nır ken, PKK'De Ge - LİŞ Me SO rûn La ri Ve GÖ rev Le ri MİZ ad lı bu de ğer len - dir me yi sun ma nın faz la olup ol ma dı ğı so ru la bi lir. Bu so ru nun yer - siz li ği ni iki ne den le ya nıt la mak müm kün dür. Bi rin ci si, I. Kon fe rans ve II. Kongre'de so run lar çö zü mü nü çiz gi dü ze yin de bul muş tur. İde o lo jik, po li tik ve as ke ri açı lım, stra te jik ve tak tik plan ve ör güt sel hat bu an lam da ba şa rı lı bir bi çim de çö zü me ka vuş muş tur. Bu sa de ce çö zü mün bir yö nü ne iliş kin dir. Özel lik le pra ti ğe iliş kin olan lar sü re ce bı ra kıl mış; pra tik çö zü mün baş lı ba şı - na sü reç için de ve so mut ge liş me ler or ta mın da gün lük ça lış may la ba şa rıl ma sı ge re ken bir gö rev ol du ğu unu tul ma mış tır. Çiz gi nin pra - tik te çö zü mü nün baş lı ba şı na so run lar or ta ya çı kar dı ğı gö zar dı edi - le me ye cek ka dar açık olan bir hu sus tur. Ay nı za man da pra tik so run - la rın çö zü mü nün çiz gi nin za fe ri için zo run lu lu ğu ve da ya tı cı lı ğı, do la yı sıy la tüm ehem mi ye tiy le kav ran ma yı ve uy gu lan ma yı ge rek - tir di ği de sık sık vur gu lan mış tır. De mek ki, pra ti ğe iliş kin so run la rı - mı zı uy gun ve gü ven lik li za man, ze min ve ko şul lar da aç mak, ka rar - lı lık ve ey lem li lik bi çi min de ki par ti tak ti ği ni ikin ci pla na dü şür mek şur da kal sın, onu da ha da ge liş tir me ve güç len dir me ye gö tür müş tür. İkin ci si, da ha ilk ge liş me yıl la rın dan iti ba ren hal kın ve mi li tan la - rın her dü zey de ki ge ri li ğin den ya rar la na rak, özel lik le zor bas kı yıl - la rın da dev rim ci di ren me ve tec rü be nin he nüz za yıf ol du ğu dö nem - ler de da ha da ge liş ti ril mek is te nen kaç ma ve tes li mi yet eği lim le ri ne hi tap eden, dev rim ci ör güt len me ve di ren me yi ola nak sız kıl mak için en de ma go jik yön tem ler den en pro vo ka tif, komp lo cu ve kat li - am cı yön tem le re ka dar oy na nan oyun lar kar şı sın da bü yük zor luk - lar la var lı ğı nı ko ru ma ya, ge liş me si ni sağ la ma ya, özel lik le oto ri te si - ni, çiz gi si ni ve ön der li ği ni ke sin ti siz kıl ma ya ça lı şan par ti miz, an - cak böy le lik le tüm oyun la rı bo şa çı ka ra bi lir. İs ter bi linç li is ter bi - linç siz ce ol sun, par ti bün ye sin de düş man la giz li ve ya açık bağ için - de şüp he, gü ven siz lik, da ğı nık lık, ter ket me ve düş man lı ğa da vet et - me gi bi ça ba lar, çağ rı lar ve pro vo kas yon la rın yo ğun laş tı rıl dı ğı gü - nü müz de, par ti mi li tan la rı na çağ rı ya pan ba zı ki şi le rin sah te ün le ri - ne da ya na rak içi ne gir dik le ri du rum, çok yön lü ted bir ler alın ma ma - sı ha lin de ha la ço ğu mu zu için için ke mi ren il kel lik, bi rey sel anar - şizm ve re for miz me dö nüş gi bi olum suz luk lar la da ha da ge li şe cek, bü yü ye rek par ti için de bü yük tah ri bat lar ya ra ta bi le cek tir. Bu cid di bir teh li ke dir. Or ta mın ku zu pos tu na bü rün müş kurt la rın de ma go - jiy le en de ğer li ka za nım la rı mı za diş ge çir me le ri ne ne ka dar uy gun ve na zik ol du ğu göz önü ne ge ti ri lir se, bun la rın, ha ta lı ve ek sik yan - la rın dan da ya rar la na rak tüm par ti li mi li tan la rı mı zı içi ne dü şü re bi - le cek le ri olum suz luk lar dan alı koy mak, par ti hat tı doğ rul tu sun da ve özel lik le ör güt sel çiz gi da hi lin de ön le ri ne ko nu lan ör güt sel gö rev le - ri le ni niz min ru hu na uy gun ola rak ba şar ma la rı için pra tik so run la rı aç mak ve yi ne ba şa rı lı uy gu la ma için yön tem le ri net leş tir mek, ye ri - ne ge ti ril me si ge re ken ve söz ve ri len zo run lu bir gö re vi miz dir. Kad - ro la rı her yan dan ge ri ye çek mek is te yen, on la rı par ti ye kar şı açık ça kük re me ye ve is yan et me ye ça ğı ran, bu nun la da ye tin me ye rek bu işi bö lü cü lü ğe ve ko mü niz me kar şı Türk lük ve ke ma liz min şa ha kalk ma sı na ka tıl ma çağ rı la rıy la ta mam la yan ha in yü zü açık ça or - ta ya çı kan al çak la ra kar şı par ti yi sa vun mak için on la rı ör güt le mek ve di ren me ko nu sun da le ni niz min eş siz si lah la rıy la do nat mak, tüm bu olum suz luk la rı ve ha i na ne emel le ri bo şa çı kar mak için zo run lu - dur. De ni le bi lir ki, düş ma nın her ta raf tan ateş sal vo la rıy la par ti bi na - mı zı de lik de şik et mek is te di ği bir dö nem de, ken di mi zi de şif re et me pa ha sı na da ol sa bu so run lar la bu ka dar uğ raş ma mı zın faz la lık olup ol ma dı ğı so ru la bi lir. Ama yi ne ina nı yo ruz ki, ko şul la rın el ver di ği öl çü de so run la rı mı zı bu den li açık lık la or ta ya koy mak, için de bu - lun du ğu muz dö ne me ege men kıl mak is te di ği miz önü müz de ki ka - rar lı lık ve ey lem li li ğe ge liş me ve güç ka ta cak tır. Bu an lam da ina nı - yo ruz ki, ko şul la rın el ver di ği öl çü de so run la rı mı zı bu den li açık lık

8 la or ta ya koy mak, için de bu lun du ğu muz dö ne me ege men kıl mak is - te di ği miz önü müz de ki ka rar lı lık ve ey lem li li ğe ge liş me ve güç ka - ta cak tır. Bu an lam da ina nı yo ruz ki, tar tış ma ve bu nun so nu cu olan PKK'DE GE LİŞ ME SO RUN LA RI VE GÖ REV LE Rİ MIZ ad lı bu de ğer len dir me miz bo şa git me ye cek tir. Eğer bu de ğer len dir me baş ta mi li tan lar ol mak üze re tüm par ti li le re ön le rin de ki gö rev le ri ba şar ma la rın da ko lay lık sağ la mış sa, ken di mi zi gö re vi mi zi ba şar mış sa ya ca ğız. OrTaDOĞû'Da TIKa nan ûlû SaL Ve TOP LûM SaL SOrûn Lar Ve KÜr DİS Tan DeV ri Mİ nin TarİH SeL rolü Son ba har 1983 İn san lık ta ri hi nin en es ki halk la rın dan olan Or ta do ğu halk la rı, ulu sal ve top lum sal ge liş me le ri nin en bu na lım lı dö nem le rin den bi ri - ni ya şa mak ta dır. Ta rih bo yun ca hem kö le lik, hem de fe o da lizm dö - ne mi nin en ge liş miş uy gar lık la rı nı ya ra tan bu halk lar, ka pi ta liz min ge liş me siy le bir lik te ve bu te mel de ge li şen em per ya liz min ağır bas - kı sı al tın da bu gör kem li ve ge liş miş ta rih le rin den ko par tı la rak, gü - nü müz de em per ya liz min en az gın bas kı ve sö mü rü yön tem le riy le ken di ger çek lik le rin den önem li oran da uzak laş tı rıl mış ve ki şi lik siz - leş ti ril miş bir bi çim de ya şa ma ya zor lan mak ta dır. Hat ta de ni le bi lir ki, bu halk lar en ko lay sö mü rü len ve yö ne ti len halk lar ka te go ri si ne so kul mak is ten mek te dir. Gü nü müz de em per ya lizm dün ya ça pın da ki ge liş me le rin en na zik mer ke zi ha li ne ge len Ortadoğu'da ken di kar şı-dev rim an la yı şı nı en güç lü ve en ge liş miş bir tarz da böl ge halk la rı üze rin de uy gu la ma ya ça lı şır ken, ulu sal kur tu luş ha re ket le ri nin zen gin dev rim pra tik le ri ne rağ men, böl ge halk la rı nın ulu sal ve top lum sal kur tu luş sü reç le ri en san cı lı ve hat ta de ni le bi lir ki, en bu na lım lı bir ev re yi ya şa mak tan kur tu la ma mak ta dır. Böl ge üze rin de bir çok yön den sü rek li ola rak 14 15

9 ge liş tir dik le ri ege men lik le ri nin par ça lan ma sı nı ön le mek ama cıy la en ka ba ve in cel til miş yön tem ler ve araç la rı bir lik te kul lan ma la rı, em per ya list ler ve iş bir lik çi si güç le rin ken di amaç la rı doğ rul tu sun da da ha ra hat ha re ket et me le ri ni sağ lar ken, ulu sal ve top lum sal so run - la rın gi de rek de rin bir bu na lı ma gir me si ne yol aç mak ta dır. Bu na - lım lı sta tü den çı kış yol la rı ara yan çe şit li akım lar ve ha re ket ler bir tür lü ken di le rin den bek le ne ni ye ri ne ge ti re me mek te dir ler. Em per ya list-ka pi ta liz me kar şı ge nel lik le iki yön tem le sa va şı lır. Bun lar dan bi ri ci si em per ya list-ka pi ta list sis tem için de bur ju va ra di - kal ve ya mil li yet çi çö züm le ri prog ram laş tı ran, ikin ci si ise da ha çok ge li şen ve gü nü müz de gi de rek te mel yön tem ha li ne ge len pro le tar - ya ön der li ğin de em per ya liz me ve iş bir lik çi le ri ne kar şı ulu sal kur tu - luş esp ri siy le so run la rı çö zen yön tem dir. Kı sa ca ta nım la dı ğı mız bu her iki yön te min de böl ge de faz la ba şa rı lı ola ma dı ğı ra hat lık la gö - rül mek te dir. Ortadoğu'da mil li ka pi ta list ge liş me nin çok cı lız ol ma - sı, or ta çağ dan kal ma fe o dal ya pı ve ku rum la rın güç lü lü ğü ve bu te - mel de da ha çok komp ra dor ni te lik te bir ka pi ta liz min ge liş me si, ara bir ta ba ka ola rak kü çük-bur ju va mil li yet çi li ği nin ulu sal kur tu luş ta da ha et kin bir rol oy na ya bil me ola sı lı ğı nı or ta ya çı kar mış bu lun - mak ta dır. Bu du rum da, mil li bur ju va zi nin ye ri ne ge tir me si ge re ken ro lü kü çük-bur ju va zi nin üst len me si ni ge rek tir mek te dir. Ta rih için de da ha çok ke ma list ha re ket te gö rü len ve bu te mel de Arap ve Fars ha re ket le ri nin bün ye sin de de et ki si ni gös ter me ye ça lı - şan bu tür ha re ket le rin ra di kal bir bur ju va mil li yet çi li ği ni ge liş ti re - me dik le ri, ba şın dan iti ba ren dış ta em per ya liz min ve iç te fe o dalkomp ra dor la rın ko lay ca et ki si al tı na gir dik le ri gö rül mek te dir. Ke - ma list ha re ket de da hil ol mak üze re, bü tün bu ha re ket le rin kök lü ulu sal ve de mok ra tik ge liş me ler sağ la mak ye ri ne, tam ter si ne halk - la rın ulu sal ve de mok ra tik doğ rul tu da ki mü ca de le le ri nin de rin leş - me si önün de en gel ol ma la rı sık ça gö rü len olay lar dan dır. Kı sa ca sı bur ju va mil li yet çi li ği ak si yo nu nu üst le ne cek sı nıf ne mil li bur ju va - zi, ne de kü çük-bur ju va zi an la mın da or ta ya çı kıp şe kil le ne bil mek te; or ta ya çık tı ğın da ise son de re ce kar ma şık ve bu na lım lı bir hal al - mak ta dır. Bu da sis tem için de ka lı na rak, ulu sal ve top lum sal so run - la ra em per ya list-ka pi ta list sis te me da ya lı çö züm ler ge tir me ola sı lı - ğı nı son de re ce azalt mak ta dır. Böl ge miz de uzun sü re den be ri gö rü len ve şim di bel li alan lar da et ki si ni sür dü ren re for mist ve ra di kal kü çük-bur ju va mu ha le fet le ri, yo ğun ça ba la rı na rağ men çok sı nır lı bir ge liş me sağ la ya bil mek te dir. İs ter re for mist, is ter se ra di kal an lam da ol sun, bu tür akım la rın em - per ya liz me ve ye rel ge ri ci li ğe kar şı di ren me özel lik le ri sı nır lı dır, böl ge nin ka de ri ni et ki le mek ve kök lü de ği şik lik le re uğ rat mak ta çok sı nır lı bir ge liş me sağ la mak ta dır. Em per ya lizm bel li oran da ka pi ta liz min ge liş me si ni, eko no mik ve sos yal iler le me yi sağ la ya bi lir. Ama söz de an ti-em per ya lizm adı na or ta ya çı kan bu ha re ket ler, bir an lam da em per ya liz min di rekt çı kar - la rı na da ya lı bir ka pi ta list ge liş me önün de en gel ola bil mek te; ya ni ne tam ka pi ta liz mi, ne de al ter na ti fi olan sos ya liz mi uy gu la ya bil - mek te dir. Or ta ke sim ler, or ta ve kü çük-bur ju va zi, uzun sü re bu te - me le da ya lı po li ti ka lar la ka pi ta liz mi ge liş tir mek is te me le ri ne rağ - men, ne tam ka pi ta liz min ne de sos ya liz min ya sa la rı nı uy gu la mak ta - dır. Do la yı sıy la bu da bir kı sır dön gü ye ve sis tem siz li ğe yol aç mak - ta dır. Dün ya nın bir çok böl ge sin de ol du ğu gi bi, Ortadoğu'da da ra di - kal kur tu luş ha re ket le ri nin or ta ya çık ma ma sı nın bir ne de ni de bu dur. Em per ya liz min açık iş ga li ve bu te mel de gi de rek ge li şen sö - mür ge ci li ği, As ya ve Afrika'nın bir çok ye rin de gö rül dü ğü gi bi da - ha kök lü ulu sal kur tu luş ha re ket le ri ne yol açar ken, Ortadoğu'da em per ya liz me ve iş bir lik çi le ri ne ya kın iliş ki ler için de or ta ya çı kan bur ju va zi bu ro lü ye ri ne ge tir me mek te ve iki sis tem ara sın da oy - na mak ta dır. En çok da Tür ki ye ör ne ğin de ya şan dı ğı gi bi, fe o da liz - mi ile ri ci bir tarz da tas fi ye ede rek de ğil, ter si ne üst ten onun la uz - la şıp an la şa rak mo dern ka pi ta list ge liş me yi sağ la mak is te mek te - dir. Ta bii mev cut em per ya list eko no mi nin için de bu lun du ğu ko - şul lar göz önü ne ge ti ril di ğin de, bu nun faz la ba şa rı lı ola ma ya cak bir sis tem ol du ğu gö rü le cek tir. Kı sa ca izah et ti ği miz bu du rum, Or ta do ğu halk la rı nın ta ri hin de uzun sü re yer edi ne rek çağ daş ta - rih le ri nin önem li bir ke si ti ni oluş tur muş, bu halk la rı an ti-em per - ya list mü ca de le ve sı nıf mü ca de le sin den uzak laş tı ra rak, sert bir bi çim de bas kı al tı na alın mış sta tü ko cu bir top lum sal sis te min or ta - ya çık ma sı na yol aç mış tır

10 Or ta ya çı kan bur ju va zi tüm gü cüy le dış ta em per ya lizm ve içe ri de or ta çağ dan kal ma öğe ler le uz laş mak ta, halk üze rin de ağır bir bas kı uy gu la ya rak den ge ha lin de bir top lu lu ğu ör nek al mak ta ve bu nu sür dür mek te dir. Mil li bur ju va zi nin ge liş me miş ol ma sı top lum sal ge liş me nin tı kan ma sı na yol aç mış tır. So nuç ola rak, ya kın dö nem le - re ka dar böl ge de kök lü bir eko no mik ve sos yal ge liş me nin ol ma ma - sı ve bu te mel de sı nıf mü ca de le si nin ge liş me me si nin ne de ni be lir ti - len bu et ken ler dir. Dün ya halk la rı nın bü yük oran da çağ daş laş tık la rı son el li alt mış yıl lık ta rih le ri, Or ta do ğu halk la rı açı sın dan bir kı sır dön gü ve dur gun luk ev re si bi çi min de or ta ya çık mak ta dır. Kuş ku suz ça ğı mız pro le tar ya dev rim le ri ve ulu sal kur tu luş ha re - ket le ri ça ğı dır; dün ya nın en üc ra kö şe si ne ka dar et ki si ni du yu ran bu akım lar, Or ta do ğu halk la rı nın ulu sal ve to pum sal ze mi ni ni de et ki - le miş tir. Or ta do ğu böl ge si her iki sis tem açı sın dan o ka dar stra te jik bir ko num ar zet mek te dir ki, sis tem le rin ka der le ri ni be lir le me le ri ta - ma men bu ala nın ko nu mun dan kay nak la na cak tır. Do la yı sıy la her iki sis tem böl ge üze rin de ya şa mak için tüm güç le ri ni de ne mek ve uy gu la mak du ru mun da dır. Sis tem le rin ka der le ri ni be lir le yi ci bir ko - nu mu ya şa yan böl ge mi zin bu yüz den ev ren sel güç le rin tar tış ma ve ça tış ma ala nı ha li ne ge le ce ği açık tır. Sis tem ler de dün ya ça pın da ken di rol le ri ni önem li oran da oy na ya bi le cek le ri ta rih sel bir ev re nin için de bu lun mak ta dır. Em per ya list-ka pi ta list sis tem ile sos ya list sis te min dün ya ge ne - lin de son yir mi yıl dan be ri ken di ara la rın da ge liş tir dik le ri ve bağ - rın da bir çok olum suz lu ğu, ek sik ve ha ta lı nok ta la rı içe ren na zik den ge nin en olum suz yan sı ma sı böl ge miz de or ta ya çık mak ta dır. Or ta do ğu sis tem le rin ka de ri üze rin de be lir le yi ci bir fonk si yo na sa - hip ol du ğu na gö re, sis tem ler dün ya ge ne lin de ki po li ti ka la rı nı en güç lü bir tarz da bu ala na yan sıt mak zo run da dır. Em per ya lizm bu ra - da kar şı-dev rim ta ri hi nin en son bul gu la rı nı per va sız ca uy gu lar ken, sos ya lizm de den ge de ki ko nu mu nu sür dür mek açı sın dan di şi ni tır - na ğı na ta ka rak mev zi len me si ni sağ la mak du ru mun da dır. Ama bu ra - da önem li bir nok ta ya de ğin mek ge re kir. Baş ta SSCB ol mak üze re, sos ya list dev rim ler, baş lan gıç ve ge liş me aşa ma la rın da em per ya liz - me ve iş bir lik çi le ri ne kar şı da ha çok yı kı cı ve da ğı tı cı bir rol oy nar ve bu rol iki dün ya sa va şı ara sın da ki dö nem de ve özel lik le İkin ci Dün ya Sa va şı son ra sın da hız la sür dü rü le rek em per ya lizm bü yük oran da tas fi ye edi lir ken, bu du rum son yir mi yıl da ye ri ni den ge ci bir an la yı şa ter ket miş tir. Sis tem le rin bir bir le ri ni den ge le di ği yo ğun bir dev rim ci dö nem ye ri ne, dev ri min bi raz so ğu du ğu ve em per ya - lizm le ba rış için de bi ra ra da ya şa ma nın ba rış çıl yö nü nün ağır bas tı ğı bir po li ti ka ya ağır lık ve ril miş tir. Sos ya list sis te min te mel dış po li ti - ka sı dev ri min şid det yö nü nü ikin ci pla na atan, dev rim ci mü ca de le - nin ba rış çıl ko şul lar al tın da ge liş me si ni ise ön pla na alan, sos ya liz - min çı kar la rı nı ba rış için de ko ru yup ge liş ti ren, ba rış çıl ulu sal ve top lum sal ge liş me ler sağ lan ma sı nı öne çı ka ran, em per ya lizm le her ha lü kar da ba rış için de ya şa ma ve den ge tut tur ma yı te mel alan bir yu mu şa ma po li ti ka sı dır. Ana po li ti ka bu dur. Bu po li ti ka dev rim ci-de mok ra tik güç le rin em per ya lizm kar şı sın - da ye ter siz kal ma la rın da önem li bir rol oy na mış tır. Bu ev re ye ge lin - ce ye ka dar, özel lik le kur tu luş mü ca de le le ri ni ba şa rı ya gö tü re me miş olan top lum lar bu po li ti ka dan olum suz yön de et ki len miş ler dir. Bi - lin di ği üze re Or ta do ğu halk la rı özel lik le 1960 'lardan iti ba ren halk kur tu luş har ket le ri nin ge liş ti ği bir sü re ce gir miş ler dir. Bu halk lar, dev rim dal ga sı nın bir çok ül ke yi sar dı ğı bir ev re de, sos ya list sis te - min em per ya lizm le uz laş ma ya ağır lık ve ren po li ti ka sıy la kar şı laş - mış lar dır. Sos ya list sis te min yu mu şa ma po li ti ka sı nın ay nı yıl lar da önem ka zan mış ol ma sı, halk kur tu luş ha re ket le ri açı sın dan olum suz bir ve ri ol muş tur. Bu po li ti ka tam bu sı ra da uy gu la ma la rı nı en çok Ortadoğu'da bu la cak tır. Yu ka rı da sö zü nü et ti ği miz or ta ta ba ka la rın bi li nen za af la rı sos ya - list sis te min bu ve ben ze ri ek sik ve ha ta lı po li ti ka la rı ile bir le şin ce, böl ge halk la rı ulu sal ve top lum sal kur tu luş ha re ket le ri ça ğı na güç lü bir bi çim de gi re me miş ler dir. Ay rı ca bu ge liş me le re ve ri teş kil eden ob jek tif ve sub jek tif ba zı ta rih sel et men le ri de anım sat mak ge re kir. Ta ri hin en güç lü fe o dal ka lın tı la rı 20. yüz yı lın or ta la rı na ka dar bu alan da ege men lik le ri ni en güç lü bi çim de sür dü re bil miş ler dir. Böl - ge nin sa hip ol du ğu zen gin pet rol kay nak la rı nın et ra fın da güç lü bir mil li ide o lo ji nin ol ma yı şı, or ta çağ dan kal ma ka lın tı la rın pet rol ge - lir le riy le em per ya liz min ajan la rı du ru mu na ge le rek hü küm ran lık la

11 rı nı da ha da güç len dir me le ri ne ne den ol muş tur. Bu ko num la rıy la pet rol et ra fın da güç lü bir sa na yi nin ge liş me si ni, yi ne bu te mel de güç lü bir iş çi sı nı fı ve bur ju va zi ile bu nun için de bir mil li bur ju va - zi nin oluş ma sı nı en gel le miş ler dir. Di ğer yan dan em per ya liz min böl ge ye güç lü bir bi çim de yer leş - me si ve ken di si ne sağ lam da ya nak lar oluş tur ma sı, güç lü ve uzun bir sü re yi kap sa yan de ne ti mi ne yol aç mış tır. Em per ya lizm za man za man da ya nak la rı nın sos yal te me li ni de ğiş tir miş tir. Güç lü bir ka pi - ta list ge liş me nin ol ma ma sı ne de niy le mo dern sos yal de ği şik lik ler de sı nır lı ol muş tur. Bu da ulu sal ve top lum sal ge liş me nin iki mo tor gü cü olan pro le tar ya ve yer li bur ju va zi nin or ta ya çık ma sı na en gel teş kil et miş tir. Ye ter siz bir bi çim de em per ya liz me ba ğım lı ola rak olu şan kü çük-bur ju va zi ise sı nır lı bir ile ri ci li ğe sa hip tir. Bü tün bun - lar ge liş me le rin önü nü tı ka mış lar dır. An cak bü tün bu ob jek tif ne - den ler yi ne de böl ge nin al tüst oluş la rın eşi ği ne gel me me si an la mı nı ta şı ma ya cak tı. So run la rın bir çe liş ki ler yu ma ğı bi çi min de ge liş me - si, sa de ce böl ge de ki çık ma zı de rin leş ti re cek ti. Fa kat bu du rum son tah lil de halk la rın da ha güç lü ulu sal ve top lum sal çı kış la rı için ge re - ken mad di ze mi ni oluş tu ra cak tı. Em per ya lizm böl ge de aza mi kar ya sa sı nı uy gu lar ken, sos ya liz - min de uz laş ma cı ve den ge ci tu tu mu nu sür dür mek is te me si, da ha ön ce de vur gu la dı ğı mız gi bi böl ge de ki halk ha re ket le ri ve ulu sal kur tu luş mü ca de le le ri üze rin de en tra jik so nuç lar do ğur muş tur. Böl - ge de or ta ya çı kan kör dü ğü şü o ka dar net tir ki, tüm güç ler bu nun kar şı sın da şaş kın lı ğa düş müş ve or ta ya çı kan tab lo dan ürk me ye baş la mış lar dır. Em per ya lizm ve sos ya lizm güç le ri, is te nen so nuç la rı üret me yen bu ge liş me ler den ni çin ürk tü ler? Çün kü em per ya lizm bir ucu kat li am la ra ka dar va ran en bar bar ve en soy gun cu bir po li ti ka, di ğer ucu ise en iğ renç sö mü rü yön tem le ri ne yol açan sert lik yan lı sı bir po li ti ka iz le miş tir. Ade ta her alan da kı lıç şa kır dat mış tır. Dün ya - nın ba zı alan la rın da eko no mik ve top lum sal ge liş me le re yol açar - ken, bu alan da ay nı et ki yi sağ la ya ma ya rak, ka rar sız ve dur gun bir ge liş mey le kar şı laş mış tır. Sos ya lizm ise dün ya nın çe şit li yö re le rin - de ge li şen ulu sal kur tu luş ha re ket le ri ne sağ la dı ğı bü yük des tek ve da ya nış ma ya rağ men, Ortadoğu'da ra di kal kur tu luş ha re ket le ri ye ri - ne özel lik le kü çük-bur ju va re form cu lu ğu nu des tek le mek ve da ha çok şid det öğe si ni tör pü le ye rek ba rış çıl yan la rı ön pla na çı kar mak su re tiy le, bu alan da em per ya lizm le uz laş ma yı bir po li ti ka ola rak önü ne koy muş tur. Böy le bir po li ti kay la halk kur tu luş ha re ket le ri ve halk sa vaş la rı nın ge li şi mi de ğil, da ha çok ba rış çıl, de mok ra tik ve ulu sal dö nü şüm ler sağ la na bi lir. Oy sa böl ge de ki çe liş ki ler o ka dar yo ğun dur ki, bu po li ti ka olum suz luk la rı da ha da de rin leş tir mek ten baş ka bir so nuç üre te me mek te dir. Ör nek ver mek ge re kir se, bu po li - ti ka Mısır'da, da ha da ge ri le re gö tü rül dü ğün de Tür ki ye, İran ve Irak gi bi alan lar da tü ke ni şe git miş tir. Bu gü cün ba zı olum lu ge liş me le ri teş vik et me si ve sı nır lı ba zı an ti-em per ya list adım la rı des tek le me si olum lu yak la şım lar dır. An - cak bun la rı ye ter li bul ma mız müm kün de ğil dir. Or ta ta ba ka re form - cu lu ğu ne re ye ka dar da yan dı ra bi le cek ve bu ta ba ka nın ile ri ci li ği ne za ma na ka dar de vam ede bi le cek tir? Ör nek ler den de an la şı la ca ğı gi - bi, or ta-sı nıf la rın ile ri ci li ği sı nır lı ol mak tan öte ye bir an lam ta şı ma - ya cak tır. Kuş ku suz bü tün umut la rın bu sı nır lı adım la ra bağ lan ma sı nın ve esas ola rak des tek len me si ge re ken en dev rim ci ve en ra di kal eği li - min or ta ya çı ka ma ma sı ve ya çı kar tı la ma ma sı nın ne de ni sos ya list sis tem de ğil dir. Ama or ta ya çık sa lar bi le bu tür eği lim le rin güç lü bir des tek bu la ma ma sı, sos ya liz min böl ge üze rin de ki et kin li ği nin sı nır - lı kal ma sı na ve hat ta em per ya liz min per va sız çıl gın lık la rı nın önü ne ge çi le me me si ne yol aç mak ta dır 'lardan iti ba ren içi ne gi ril me si ge re ken sü reç, öze ti ni ver di - ği miz bu ne den ler den do la yı güç lü bir bi çim de ya şan ma dı. Bel li alan lar da ba zı olum lu adım lar atıl dı. An cak Ce za yir, Ye men, Fi lis - tin ve Irak'ta atı lan bu olum lu adım lar, dün ya nın bir çok yö re sin de ol du ğu gi bi kök lü dö nü şüm le re ula şa ma dı. Halk kur tu luş ha re ket le - ri böl ge de güç lü bir akım ha li ne ge le me di. Ter si ne bu ha re ket le rin ye ri ne re for mizm ağır bas tı. Sı nır lı dev rim ci ge liş me le rin ar dın dan, dış ta em per ya lizm le uz laş ma ve iç te bur ju va laş ma adım la rı iz len di. Dev rim ci lik er ken den re for miz me ka na li ze ol du. Atı lan adım lar salt prog ram sal dü zey de de ğil, stra te jik, tak tik ve ör güt sel dü zey de de hız la re form cu lu ğa dö nüş tü; dış ta em per ya lizm le iş bir li ği ne yö ne le

12 rek, iç te ise ge ri ci lik le uz la şa rak iha ne te ka dar var dı. İş te bü tün bu ne den ler den ötü rü, 1960 'lardan iti ba ren ge li şen ve adı na halk ha re - ket le ri de ni len ha re ket ler, 1980 'lerde tam bir if las ve boz gun la yüz yü ze gel di ler. Bu gün hiç kim se or ta ya çı kan bu tab lo yu tas vip et me di ği gi bi, ge liş me le rin so rum lu lu ğu nu da üst len me mek te dir. Ama tar tı şıl maz bir ger çek lik ha lin de or ta ya çı kan du rum, Ortadoğu'da ulu sal ve top lum sal kur tu luş öğe le ri nin za yıf ve atıl bir du rum da kal dık la rı - dır. Em per ya liz min en az gın sal dı rı, iş gal ve kat li am gi ri şim le ri ne rağ men, bu güç le rin ne den li yet mez li ğe düş tük le ri de, son Lüb nan iş ga lin de gö rül dü ğü gi bi ört bas edi le me ye cek ka dar açık tır. Du rum bu ka dar açık ol du ğu hal de, kar şı dur ma ola nak la rı sı nır lı dır. Kök lü an ti-em per ya list ha re ket le ri ye ni den baş lat ma yı bir ya na bı ra ka lım, böl ge de em per ya liz me kar şı sağ la nan den ge yi -ki bu den ge hız la em per ya liz min le hi ne de ğiş mek te dir- sür dü re bil mek zor ola cak tır. Em per ya lizm böl ge de ken di de ne ti mi ni sü rek li mer ke zi leş ti rip de - rin leş ti rir ken, dev rim ci güç le rin el le rin de ki mev zi le rin bi le han gi hal ka dan za yıf la tı lıp dü şü rü le ce ği is tik rar sız lı ğı ya şan mak ta dır. Bu ma dal yo nun bir yü zü dür. Ama bü tün bu ge liş me ler den böl ge miz de dev rim ola nak la rı nın tü ken di ği, ulu sal ve top lum sal kur tu luş ha re - ket le ri nin ar tık ge li şe me ye ce ği so nu cu çı ka rı la maz. Ter si ne bun dan çı ka rıl ma sı ge re ken so nuç, em per ya liz me kar şı dün ya ça pın da son yir mi yıl dan be ri sür dü rü len po li ti ka la rın böl ge miz de ki yan sı ma la - rı nın, ya ni sos ya liz min böl ge de em per ya liz me kar şı koy ma tak tik le - ri ve po li ti ka la rı nın ye ter siz li ğe ve yet mez li ğe düş tü ğü dür. Bu nun ağır so nuç la rı be lir gin bir bi çim de or ta ya çık mış tır. Özel lik le Fi lis - tin ha re ke ti nin bün ye sin de, Lüb nan ala nın da ve yi ne ay nı bi çim de İran- Irak ala nın da bu du rum son de re ce va him dir. Di ğer bir ger çek lik de kü çük-bur ju va re for miz mi ve dev rim ci li - ği nin ve ya hem re for miz mi, hem de dev rim ci li ği nin yet mez li ği gi bi bir so nu cun or ta ya çık ma sı dır. Sı nır lı bir ile ri ci li ğe sa hip ol sa bi le, bu ke si min kök lü ulu sal kur tu luş ha re ket le ri ne ön der lik ede me ye ce - ği ve Ortadoğu'da ken di sin den bek le nen dö nü şü mü sağ la ya ma ya ca - ğı ke sin dir. Bu sı nıf sa ğa kay mış, uz laş ma cı lı ğa ve re for miz me yö - nel miş tir. Bu du rum Fi lis tin Kur tu luş Hareketi'nde son de re ce açık ve ya kı cı bir bi çim de göz ler önü ne se ril miş tir. Yi ne ben zer bir olu - şum Türkiye'de de ken di si ni gös ter miş tir. Kı sa ca sı kü çük-bur ju va re for miz mi ve bun dan kay nak la nan kü çük-bur ju va dev rim ci li ği, bü - tün bu ze min ler de iş le ri kö tü rüm leş tir mek ten öte ye gi de me miş tir. Bu dev rim ci lik ve ya re form cu luk kar şı sın da em per ya lizm ve ge ri ci - lik ko nu mu nu ala bil di ği ne res to re eder ken, bu ha re ket ler ör güt sel ka o sun eşi ği ne gel miş ler dir. Sub jek tif alan da ki bu ye ter siz lik de be lir til dik ten son ra, bu ra dan çı ka rıl ma sı ge re ken so nuç ne ola cak tır? Açık tır ki, eleş ti ril me si ge - re ken halk lar ve mark sizm-le ni nizm ve ya dev ri min ken di si de ğil, mark sizm-le ni nizm adı na opor tü nizm, dev rim ci lik adı na kü çükbur ju va re for miz mi ve dev rim ci li ği dir. Halk lar en dev rim ci ide o lo - jiy le do na nıp aya ğa kalk mış lar mı dır? Kuş ku suz ha yır. Halk lar aya - ğa kalk mış ol sa lar dı, za ten bu na lım de di ği miz şey or ta ya çık maz dı. Bu na lı mın de rin ol ma sı nın bir ne de ni de bu dur. Ken di ka de ri ni biz - zat çiz me si ge re ken halk lar bir tür lü sil ki nip aya ğa kal ka ma mak ta - dır. Çe şit li güç le rin çok yön lü uyuş tu ru cu et ki si al tın da, bu halk lar şim di ye ka dar ta rih sel rol le ri ne sa hip çı ka ma mış lar dır. Bu rol le rin ön der gü cü olan pro le tar ya için de şu nu söy le mek müm kün dür. Bu sı nıf ide o lo jik ve po li tik ola rak do na nıp ken di sin den bek le ne ni ve - re me miş tir. İş te say dı ğı mız bü tün bu ob jek tif ve sub jek tif ol gu lar, 1980 'lerde if la sa va ran ve ne re dey se böl ge yi tü müy le em per ya liz - min yu ta ca ğı bir ala na dö nüş tü ren teh li ke ler den so rum lu tu tul ma sı ge re ken güç ler dir. Böy le si bir or tam dan çı kış yo lu na sıl ola cak tır? Baş ka bir de yiş le halk lar ve on la rın öz ör güt le ri han gi mo tif ler le çı kış ya pa cak lar dır? Da ha 1960 'larda ob jek tif ola rak ken di ta rih le ri ni yap ma nın eşi ği - ne ge len halk lar, bu yir mi yıl lık ge liş me sü re sin de ye ni den ile ri ye sıç ra ma nın ger gin bir ya yı ha li ne gel miş ler dir. Halk lar da ha ön ce em per ya lizm ve fe o dal-komp ra dor lar, son yir mi yıl da da iş bir lik çi kü çük-bur ju va lar eliy le yi ti ri len bu yıl la rı şim di ta ma men ken di ön - der lik le rin de bir di re ni şe dö nüş tü re rek te la fi et mek du ru mun da dır. Böl ge de em per ya lizm aley hi ne da ha hız lı bir ge liş me içi ne gi ril mek is te ni yor sa, her şey den ön ce dev rim ci halk güç le ri nin si ya sal ge liş - me le re cid di bir tarz da mü da ha le ede rek ta rih sah ne si ne çık ma la rı 22 23

13 ge rek mek te dir. Sü rek li ve den ge li bir ge li şim pra ti ği an cak böy le sağ la na bi lir. Ak si tak tir de em per ya liz min aley hi ne bir ge liş me sağ - la mak ola nak sız ola cak tır. Bu nok ta da özel lik le ya kın ta rih ler de em per ya liz min böl ge miz - de ki ça ba la rı na kı sa ca bir göz at mak, so ru nun cid di ye ti nin da ha de - rin li ği ne an la şıl ma sı nı ko lay laş tı ra cak tır. Em per ya lizm böl ge miz de ge rek sı nır lı öl çü de ge li şen halk ha re - ket le ri ve ge rek se ra di kal yö ne tim ler ta ra fın dan sar sın tı ya uğ ra tı lan ko nu mu nu da ha da güç len di rip mer ke zi leş ti re cek tir. Bu nun için böl ge de ki yut ma işi ni sür dür me ye de vam ede cek tir. Em per ya lizm 1960 'larda sağ la mış ol du ğu güç lü de ne ti mi ye ni den oluş tur mak is - te mek te dir. Bu nun için tek rar mer ke zi le şe rek, bü tün müt te fik le ri ni yer li ye ri ne otur ta rak, böl ge de dört ba şı ma mur bir fa şist dev let ler top lu lu ğu ya ra ta rak, öm rü nü ka lı cı kıl ma ya ça lış mak ta dır. Bun dan do la yı ne ka dar yo ğun ça ba har ca dı ğı or ta da dır. Bu tar tış ma gö tür - mez bir ger çek lik tir. Tür ki ye, Mı sır, Pa kis tan, İs ra il ve böl ge nin di - ğer bir çok ül ke sin de ki ge liş me le re ba kıl dı ğın da, ge liş ti ril mek is te - nen tab lo ken di li ğin den or ta ya çı ka cak tır. Bu ge liş me ye na sıl dur de ni le cek tir? Em per ya lizm le uz la şa rak mı? Ha yır. Em per ya lizm uz laş ma de ğil, ha ki mi yet is te mek te dir. Böl ge de sı nır lı oran da mü ca de le et miş kü çük-bur ju va ra di ka liz mi uz laş mak is ti yor. An cak em per ya lizm bu nu red de di yor. Çün kü em - per ya lizm doğ ru dan ha ki mi yet is ti yor. Sos ya list sis tem de gü nü - müz de böl ge de em per ya lizm le uz laş ma ya ve bü tün so run la rı or tak - la şa çöz me ye ça lı şı yor. Em per ya lizm ise baş ta SSCB ol mak üze re sos ya list ül ke le rin böl ge nin iç le ri ne gir me si ni en gel le mek ve böl ge - den tü müy le uzak laş ma sı nı sağ la mak is ti yor. Em per ya liz min man tı - ğı bu ol du ğu na gö re, bu nun kar şı sı na di kil me si ge re ken man tık ne ol ma lı dır? Or ta do ğu bu na lım lı ve na zik bir ev re yi ya şa mak ta dır. Böy le si ne bu na lım lı bir ev re ye sı nır lı gün cel po li ti ka lar la yak la şım gös ter mek ola sı de ğil dir. So run la ra an cak kök lü dev rim ci yön tem - ler le yak la şı la bi lir. Dev rim ci içe ri ği son de re ce zen gin olan, hal kın te mel ulu sal ve top lum sal ge rek sin me le ri ni kar şı la yan kök lü ve ka - lı cı yön tem ler bu lun mak zo run da dır. Bu da dev rim ci yön tem den baş ka bir yön tem ola maz. Em per ya lizm kar şı sın da ge cik miş Or ta - do ğu halk ha re ket le ri ve dev rim ler sü re ci ne sa rıl mak tan baş ka bir şey le du ru la maz. Baş ka bir şey le em per ya liz min bas kı ve ege men li - ği nin önü ne ge çi le mez. Bu nok ta da, ya pıl ma sı ge re ken şey ne ola cak tır so ru su kar şı mı za çık mak ta dır. Açık tır ki, gü nü mü ze ka dar dün ya halk la rı nın ka de ri ni de ğiş tir mek te be lir le yi ci bir rol oy na yan en dev rim ci ide o lo ji olan mark sizm-le ni niz mi en ya ra tı cı bir bi çim de böl ge halk la rı nın ka de - ri ne uy gu la mak tan baş ka bir al ter na tif yok tur. Mark sizm-le ni nizm ke sin lik le dev let ve sı nıf çı kar la rı nın süz ge cin den ge çi ril miş bir bi - çim de ve ya sos ya list ül ke le rin dev let po li ti ka la rı nın -ki mi po li ti ka - lar sos ya list po li ti ka lar da ola bi lir- uzan tı sı bi çi min de de ğil, ba ğım - sız bir bi çim de, sos ya list ül ke le rin ger çek li ği ni ve sos ya liz min o alan da ki ka za nım la rı nı he sa ba ka tan bir tarz da uy gu lan ma lı dır. Ay - rı ca mark sizm-le ni nizm şim di ye ka dar ol du ğu gi bi kü çük-bur ju va sos ya liz mi bi çi min de ki sap ma lar tü rün den de ğil, ih ti lal ci bir bi çim - de uy gu lan ma lı dır. Mark sist-le ni nist dev rim te o ri si nin böl ge halk la - rı nın dev rim prob lem le ri ne doğ ru bir bi çim de uy gu lan ma sı zo run lu - dur. Pro le tar ya adı na ha re ket eden güç le rin es ki ko num la rı nı doğ ru bir eleş ti ri süz ge cin den ge çi re rek ye ni ko num la rı nı güç lü kıl ma la rı acil bir önem ar zet mek te dir. Bu güç ler geç miş te ki bir çok yan lış lı ğı ve sap ma la rı gi der mek du ru mun da dır. Adı na ko mü nist ha re ket de - nen bir çok olu şum şim di şu ve ya bu gü cün uzan tı sı, hat ta ba zen en sağ bir gü cün elin de bi le bir oyun cak du ru mu na düş müş tür. Son ola rak İran Ko mü nist Par ti si (TU DEH) ör ne ğin de gö rül dü ğü gi bi, ko mü nist lik adı al tın da ak la ha ya le gel me ye cek po li ti ka lar be nim - sen miş, en bü yük iha net ler bu bi çim de ser gi len miş, en bü yük ka - yıp lar bu bi çim de ve ril miş tir. Ben zer ör nek ler Ortadoğu'da yay gın - dır. Bu güç ler ken di le ri ni göz den ge çir mez ler se, ye ni doğ ru po li tik akım la rın or ta ya çık ma la rın da za ru ret var dır. Bu güç le rin özel lik le ye ni bir persp ktif le prog ram sal, stra te jik ve tak tik dü zey de mev cut za af la rı nı gi der me le ri, it ti fak an la yış la rı nı, mü ca de le ve ör güt bi - çim le ri ni göz den ge çir me le ri zo run lu ol mak ta dır. Ay nı şe yi sos ya list ül ke ler için de söy le mek müm kün dür. Sos ya - list ül ke ler, em per ya liz me kar şı en azın dan den ge yi tut tur mak için yet mez li ğe dü şen po li ti ka la rı nı göz den ge çir mek zo run da dır. Bu ül

14 ke le rin ye ni yak la şım ve po li ti ka lar be lir le me le ri zo run lu dur. Bu pers pek tif le ko nu ya yak la şım sağ lan ma lı dır. Gü nü müz de ya şa nan ağır bu na lım dan çı kış an cak bu yak la şım lar la sağ la na bi lir. Ak si tak - tir de bu nun fa tu ra sı nı çok ağır so nuç lar la kar şı la mak iş ten bi le de - ğil dir. Ya şa nan acı de ne yim ler böy le si ara yış la rı zo run lu kıl mak ta - dır. O hal de bu ger çek lik böl ge de na sıl so mut laş mak ta dır? Çı kış yap - ma nın so mut ko şul la rı ne re de ya ka la na bi lir? Han gi hal ka za yıf tır? Açık ki, bü tün bu so ru la rı ya nıt la mak ge rek mek te dir. Özel lik le em per ya liz me kar şı uzun bir sü re den be ri bü yük bir mü ca de le ve ren, ama gü nü müz de bü yük bir çık ma zın içi ne dü şen Fi lis tin ulu sal di re niş ha re ke ti nin du ru mu he pi mi zin bil gi si da hi lin - de dir. Bu ha re ke tin böl ge için ye ni umut lar ge liş ti rip, umut lar sağ la - ma sı bir hay li güç ola cak tır. Tam ter si ne bu ha re ket Fi lis tin hal kı nı kat li am dan kur ta ra ma ya cak ka dar ken di iç bu na lı mı nın had saf ha sı - nı ya şa mak ta dır ve ade ta tı kan mış tır. Tam bir çık maz için de ken di - siy le bo ğuş mak ta dır; tam bir di ren me, sı nır lı di ren me ve ya uz laş ma al ter na tif le riy le bo ğuş mak ta dır. Bu ge liş me le rin so nu cu nu şim di den kes tir mek ola nak sız dır. Yi ne ra di kal yö ne tim ler güç ne fes al mak ta - dır. Bun la rın di re ne bi le cek le ri yıl lar ade ta sa yı lı dır. Ay rı ca İran dev - ri mi ne re dey se or ta çağ ge ri ci li ği ni hort la ta cak ka ran lık bir fa şiz me dö nüş me tah li ke si ni ta şı mak ta dır. En sı cak alan lar da ki ge liş me le rin ana yö nü böy le ol du ğu na gö re, mark sist-le ni nist dev rim te o ri si ve yön te mi nin ba şa rı lı bir uy gu la - ma sı aca ba han gi ze min de ve hal ka da sağ la na bi le cek tir? Böl ge ger çek li ği ni en ori ji nal bir ze min de ya şa yan unu tul muş ül - ke Kür dis tan, kök lü bir yö ne li me var ma da en el ve riş li ko şul la ra sa - hip bir ko num da bu lun mak ta dır. Kür dis tan ger çek li ği nin za yıf bir nok ta ha li ne gel me si nin bir çok ta rih sel ve gün cel ne den le ri var dır. Her şey den ön ce em per ya liz me kar şı mü ca de le de em per ya list cep - he en za yıf hal ka sın dan par ça la na bil miş tir. Böl ge miz de sis te min en za yıf hal ka sı nı Kür dis tan teş kil et mek te dir. Bu ar tık kuş ku gö tür - mez bir ger çek lik tir. Kürdistan'ın za yıf hal ka ol ma sı na et ki de bu lu nan et men le re de kı sa ca de ği ne lim. Kür dis tan hal kı ta ri hin en es ki halk la rın dan bi ri ol ma sı na rağ men, gü nü müz de her tür lü çağ daş ge liş mey le ters oran tı lı bir ko nu mu ya şa mak ta dır. Ulu sal ve top lum sal açı dan son de re ce kat mer li bir bas kı ve sö mü rü ye ma ruz kal mak ta dır. An cak Kür dis tan hal kı nın her dü zey de ken di üze rin de uy gu la nan im ha ve kat li am la ra ka dar va ran sö mür ge ci uy gu la ma la rı uzun sü re ta şı ma sı bek le ne mez. Kür dis tan, ça ğın güç lü ve ge liş ti ri ci dev rim akı mı nın et ki si ni uzun sü re duy ma maz lık ede mez. Kürdistan'da hal kın ulu sal di re ni şi nin da ya na ca ğı ob jek tif eko no mik ve top lum sal ya pı son de - re ce el ve riş li dir. Ulu sal di re niş için iç ve dış ko şul lar ol gun dur. Kürdistan'ın hal kın ulu sal di re ni şi ne son de re ce el ve riş li bir coğ raf - ya sı mev cut tur. Ob jek tif yön den Kür dis tan son de re ce du yar lı bir alan dır. Özel lik le son yıl lar da ki ge liş me ler, Kür dis tan sa ha sı nın böl - ge sel ko nu mu nu da ha da güç len dir miş tir. Em per ya lizm ise son yıl - la ra ka dar bu ra sı için güç lü me ka niz ma lar ge liş tir miş de ğil dir. Türk sö mür ge ci li ği de da hil, em per ya lizm bu ül ke yi ade ta yok say mış tır. Sö mür ge ci dev let ler Kürdistan'ın her par ça sı nı ken di ül ke le ri nin bir par ça sı ola rak de ğer len dir miş ler dir. Em per ya lizm Kür dis tan ger çe - ği ni bir ol gu ola rak ka bul edip bu na gö re po li ti ka lar üre te me miş tir. Do la yı sıy la bu he sap sız lı ğı nın ce za sı nı ağır öde mek du ru mun da dır. Bu yön den em per ya lizm ve iş bir lik çi le ri bü yük bir he sap ya nıl gı sı - na düş müş ler dir. Ulu sal bas kı yı uy gu la yan güç ler de man tık lı bas kı bi çim le ri ni ge liş ti re me mek te dir. Gü nü müz de bu po li ti ka la rın ba şa rı sağ la ma sı faz la ola nak lı ol - ma dı ğı gi bi, bu uy gu la ma lar güç lü bir pat la ma nın ko şul la rı nı da oluş tur ma mak ta dır. Bu gün Kür dis tan dev ri mi bir yan dan iş gal ve is ti la güç le ri nin çıp lak as ke ri bas kı sıy la kar şı kar şı ya bu lu nur ken, di ğer yan dan çok cı lız ve ye ter siz de ol sa çe şit li ayak lan dır ma grup - la rıy la do lu dur. Ay rı ca Ortadoğu'da ege men Arap, Türk ve Fars top - lum sal bün ye le rin de ki ulu sal ve top lum sal ge liş me ler de kü çük-bur - ju va zi sı nır lı da ol sa bel li fonk si yon la rı ye ri ne ge ti rir ken, ay nı ro lü Kürdistan'da oy na ya ma mış tır. Kürdistan'da ka pi ta list ge liş me faz la sağ la na ma dı ğı için, kü çük-bur ju va zi nin em per ya liz me kar şı bir adım ile ri iki adım ge ri bi çi min de özet le ne bi le cek tu tu mu Kürdistan'da ulu sal ve top lum sal kur tu luş mü ca de le si ne ula şa ma - mış, yan sı mış ol sa da faz la id di a lı ola ma mış tır. İl kel mil li yet çi lik de 26 27