ÇALIŞMA SORULARI TOPLAM TALEP I: MAL-HİZMET (IS) VE PARA (LM) PİYASALARI

Transkript

1 ÇALIŞMA SORULARI TOPLAM TALEP I: MAL-HİZMET (IS) VE PARA (LM) PİYASALARI 1. John Maynard Keynes e göre, konjonktürün daralma dönemlerinde görülen düşük gelir ve yüksek işsizliğin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? a) düşük sermaye düzeyi b) eğitimsiz iş gücü c) yetersiz teknoloji d) düşük toplam talep 2. Keynezyen basit makroekonomik model (45 derece modeli) hangi durumu gösterir? a) kısa dönem denge gelir ve faiz oranının belirlenmesi b) uzun dönem denge gelir ve faiz oranının belirlenmesi c) kısa dönemde, planlanan harcamaların gelire eşitliğini d) uzun dönemde, planlanan harcamaların gelire eşitliğini 3. Keynezyen Harcama-gelir modelinde, planlanan harcamalar gelirden daha yüksek ise; a) gelir artar b) planlanan harcamalar azalır c) fiyatlar artar d) planlanmamış stok yatırımları negatiftir 4. Y nin yatay eksende ve AE nin dikey eksende yer aldığı bir grafikte, planlanan harcamaları gösteren doğruna ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur? a) eğimi birden küçük sağa gittikçe artan bir doğrudur b) eğimi birden büyük sağa gittikçe artan bir doğrudur c) eğimi birden küçük sola gittikçe artan bir doğrudur d) eğimi birden büyük sola gittikçe artan bir doğrudur 5. Kapalı ekonomi Keynezyen harcama-gelir modelinde, denge durumunda aşağıdakilerden hangisi doğrudur? a) gelir, tüketim artı yatırım artı hükümet harcamalarına eşittir. b) planlanan harcamalar, tüketim artı planlanan yatırımlar artı hükümet harcamalarına eşittir c) gerçekleşen harcamalar planlanan harcamalara eşittir d) gerçekleşen tasarruflar gerçekleşen yatırımlara eşittir 6. Şayet firmalar stoklarında planlananın üzerinde bir artış gözlemlerlerse: a) yeni fabrika kurarlar b) işçileri işten çıkartır ve üretimi azaltırlar c) yeni işçi istihdam eder ve üretimi arttırırlar d) hükümetin daha fazla harcama yapması için çağrı yaparlar 7. Gelirin yatay eksende planlanan harcamaların dikey eksende yer aldığı ve denge durumunun Y=AE olarak belirtildiği grafikte, şayet gelir harcamalardan büyükse, a) gelir denge gelir düzeyinin sağında yer alır ve planlanmamış stoklarda azalma vardır b) gelir denge gelir düzeyinin sağında yer alır ve planlanmamış stok artışı vardır c) gelir denge gelir düzeyinin solunda yer alır ve planlanmamış stoklarda azalma vardır d) gelir denge gelir düzeyinin solunda yer alır ve planlanmamış stok artışı vardır 8. Basit Keynezyen model çarpan analizinde, hükümet harcamalarındaki artışın anlamı; a) bütün gelir düzeylerinde hükümet harcamalarının belirli bir düzeyde artamasıdır b) bütün gelir düzeylerinde hükümet harcamaları belirli bir düzeyde artar, fakat diğer planlanmış harcamalar bu etkiyi ortadan kaldıracak şekilde azalır c) hükümet harcamaları, diğer harcamaların düşük değerlerini ortadan kaldıracak şekilde, düşük gelir düzeyleri için artar; fakat yüksek harcama düzeylerinde azalır d) hükümet harcamalarındaki artış planlanan harcama düzeyini çarpan etkisi ile hükümet harcamalarındaki artıştan çok daha fazla arttırır

2 9-Keynezyen Harcama-gelir modelinde, hükümet harcamalarında G miktar bir artış meydana geldiğinde, denge gelir düzeyi ne kadar artar? a) bir birim b) G kadar c) G bölü, bir eksi marjinal tüketim eğilimi kadar d) G çarpı, bir artı marjinal tüketim eğilimi kadar 10. Keynezyen Harcama-gelir modelinde, MPC marjinal tüketim eğilimini gösteriyorsa, vergilerdeki TA miktar artış; a) denge gelir düzeyini TA kadar azaltır b) denge gelir düzeyi TA /(1-MPC) kadar azalır c) denge gelir düzeyi ( TA )(MPC)/(1-MPC) kadar azalır d) denge gelir üzerini etkilemez 11. Basit yatırım fonksiyonu için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? a) faiz oranı arttığında yatırımlar azalır b) faiz oranı arttığında yatırımlar artar c) hükümet harcamaları arttığında yatırımlar azalır d) hükümet harcamaları arttığında yatırımlar artar 12. Aşağıda yer alan IS doğrusunun eğimine ilişkin yapılan açıklamalardan hangisi doğrudur? a) faiz oranları arttığında, yatırım miktarı artar ve bu harcama fonksiyonunu aşağıya doğru kaydırır ve gelirin azalmasına yol açar b) faiz oranları arttığında, yatırım miktarı artar ve bu harcama fonksiyonunu yukarı doğru kaydırır ve gelirin artmasına yol açar c) faiz oranları arttığında, yatırım miktarı azalır ve bu harcama fonksiyonunu yukarı doğru kaydırır ve gelirin artmasına yol açar d) faiz oranları arttığında, yatırım miktarı azalır ve bu harcama fonksiyonunu aşağıya doğru kaydırır ve gelirin azalmasına yol açar 13. Gelirin yatay eksende ve faiz oranının dikey eksende yer aldığı bir grafikte IS doğrusu genellikle a) dikey eksene paralel olarak çizilir b) yatay eksene paralel olarak çizilir c) yukarıya ve sağa doğru eğimli olarak çizilir d) aşağıya sağa doğru eğimli olarak çizilir 14. Hükümet harcamalarındaki artış sonucu, IS doğrusunu genellikle, a) aşağıya ve sola doğru kayar b) yukarıya ve sağa doğru kayar c) yukarıya ve sola doğru kayar d) aşağıya ve sağa doğru kayar 15. Vergilerdeki artış sonucu IS doğrusu, a) aşağıya ve sola doğru kayar b) yukarıya ve sağa doğru kayar c) yukarıya ve sola doğru kayar d) aşağıya ve sağa doğru kayar 16. IS doğrusu boyunca, a) vergi oranları sabittir, fakat hükümet harcamaları değişir b) hükümet harcamaları sabittir fakat vergi oranları değişir c) hem hükümet harcamaları ve hem de vergi oranları değişir d) hem hükümet harcamaları ve hem de vergi oranları sabittir 17. IS doğrusunun sol yukarıdan sağ aşağıya doğru eğimli olmasının sebebi aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru olarak açıklanmıştır? a) Gelir arttığında tasarruflar artar ve bu artış faiz oranlarını düşürür, yatırımlar düşer b) Gelir arttığında tasarruflar artar ve bu artış faiz oranlarını düşürür, yatırımlar artar c) Gelir arttığında tasarruflar artar ve bu artış faiz oranlarını arttırır, yatırımlar düşer d) Gelir arttığında tasarruflar artar ve bu artış faiz oranlarını arttırır, yatırımlar artar

3 18. Aşağıdaki ekonomik değişkenlerin hangisinde meydana gelen bir değişim IS doğrusunun kaymasına yol açmaz? a) faiz oranları b) hükümet harcamaları c) vergi oranları d) marjinal tüketim eğilimi 19. Hükümet harcamalarındaki artış IS doğrusunu kaydırır çünkü hükümet harcamalarındaki artış; a) veri gelir düzeylerinde tasarrufların azalmasına yol açar ve bu azalma veri gelir düzeyleri için faiz oranlarını düşürür b) veri gelir düzeylerinde tasarrufların azalmasına yol açar ve bu azalma veri gelir düzeyleri için faiz oranlarını arttırır c) veri gelir düzeylerinde tasarrufların artmasına yol açar ve bu artış veri gelir düzeyleri için faiz oranlarını arttırır d) veri gelir düzeylerinde tasarrufların artmasına yol açar ve bu artış veri gelir düzeyleri için faiz oranlarını düşürür 20. IS doğrusu aşağıdaki durumların hangisinde dikleşir? a) hükümet harcamaları ne kadar büyükse IS o kadar diktir b) hükümet harcamaları ne kadar küçükse IS o kadar diktir c) yatırım harcamalarının faize duyarlılığı ne kadar büyükse IS o kadar diktir d) yatırım harcamalarının faize duyarlılığı ne kadar küçükse IS o kadar diktir 21. IS doğrusunun eğimi aşağıdakilerden hangisine bağlıdır? a) yatırımların faize duyarlılığı ve hükümet harcamalarının büyüklüğüne b) yatırımların faize duyarlılığına ve marjinal tüketim eğilimine c) yatırımların faize duyarlılığına ve vergi oranlarına d) vergi oranlarına ve hükümet harcamalarına 22. Vergilerdeki artış hangi durumda IS doğrusunun sola en fazla kaymasına yol açar? a) marjinal tüketim eğilimi ne kadar büyükse IS sola o kadar fazla kayar b) marjinal tüketim eğilimi ne kadar küçükse IS sola o kadar fazla kayar c) hükümet harcamaları ne kadar büyükse IS sola o kadar fazla kayar d) hükümet harcamaları ne kadar küçükse IS sola o kadar fazla kayar 23. IS doğrusu aşağıdakilerden hangisini belirler? 24. LM eğrisi çizilirken aşağıdaki miktarlardan hangisi sabit varsayılır: a) nominal para arzı b) reel para arzı c) hükümet harcamaları d) vergi oranı 25. Yüksek faiz oranlarının, veri gelir düzeyleri için, reel balans miktarını azaltacağını ima eden likidite tercihleri teorisi, a) paranın miktar teorisi ile ne uyumlu ne de uyumsuzdur b) paranın miktar teorisi ile kesinlikle uyumludur c) paranın miktar teorisi ile uyumsuzdur d) paranın miktar teorisi ile bazen uyumlu ve bazen de uyumsuzdur 26. Likidite tercihleri teorisine göre, diğer değişkenler sabitken, reel para miktarındaki artış; a) faiz oranlarını düşürecektir c) faiz oranları üzerinde hiçbir etki etmeyecektir b) faiz oranlarını arttıracaktır d) faiz oranlarını önce azaltacak sonra arttıracak 27. Reel para miktarı sabitken, likidite tercihleri teorisi gelir düzeyindeki artışın, a) faiz oranını değiştirmeyeceğini gösterir b) faiz oranını düşüreceğini gösterir c) faiz oranını arttıracağını gösterir d) faiz oranını önce azaltacağını ve daha sonra arttıracağını gösterir

4 28. LM eğrisinin eğimi aşağıdaki hangi durumda doğru olarak açıklanmıştır? a) faiz oranı arttığında gelir düzeyi artar b) faiz oranı arttığında gelir düzeyi azalır c) gelir arttığında, paraya olan talep artar ve dengenin sağlanması için faiz oranları artar d) gelir arttığında, paraya olan talep artar ve dengenin sağlanması için faiz oranları düşer 29. Diğer değişkenler sabitken, nominal para arzındaki düşüş LM eğrisini, a) yukarıya ve sağa doğru kaydıracaktır b) aşağıya ve sağa doğru kaydıracaktır c) aşağıya ve sola doğru kaydıracaktır d) yukarıya ve sola doğru kaydıracaktır 30. Nominal para miktarı sabitken, fiyat düzeyindeki bir azalma LM doğrusunu, a) yukarıya ve sağa doğru kaydıracaktır b) aşağıya ve sağa doğru kaydıracaktır c) aşağıya ve sola doğru kaydıracaktır d) yukarıya ve sola doğru kaydıracaktır 31. Şayet paranın miktar teorisi geçerli ise, LM doğrusunun eğimi, a) yukarı ve sağa doğru eğimlidir b) aşağı ve sağa doğru eğimlidir c) dikeydir d) yataydır 32. Likidite tercih teorisine göre, paranın dolanım hızı, a) faiz oranları ile pozitif yönlü ilişkilidir b) faiz oranları ile negatif yönde ilişkilidir c) faiz oranından bağımsızdır d) bir bölü faiz oranına eşittir 33. Aşağıdakilerden hangisinde LM doğrusu daha diktir? a) para talebinin faize duyarlılığı ne kadar yüksek ve para talebinde gelirin etkisi ne kadar büyükse b) para talebinin faize duyarlılığı ne kadar yüksek ve para talebinde gelirin etkisi ne kadar küçükse c) para talebinin faize duyarlılığı ne kadar az ve para talebinde gelirin etkisi ne kadar küçükse d) para talebinin faize duyarlılığı ne kadar küçük ve para talebinde gelirin etkisi ne kadar büyükse 34. LM doğrusu aşağıdaki değişkenlerden hangisini belirler? 35. IS ve LM eğrileri birlikte aşağıdakilerden hangisini belirler? 36. IS-LM modeli genellikle, a) yalnızca kısa dönem analizlerde kullanılır b) yalnızca uzun dönem analizlerde kullanılır c) hem kısa dönem ve hem de uzun dönem analizlerde kullanılır d) fiyat düzeyini belirlemede kullanılır Problemler 37. Keynezyen 45 derece modeline uygun kapalı bir ekonomi düşünelim. Tüketim fonksiyonu: C 200 2/3( Y T), planlanan yatırım 300 olarak verilmiştir. a) Şayet Y=1500 ise planlanan harcamalar ne kadardır? Stok artışı mı yoksa stoklarda azalmamı olacaktır? Denge gelir düzeyi 1500 den büyük mü yoksa küçük müdür? b) Denge gelir (Y) düzeyi kaçtır? c) Denge tüketim, özel tasarruf, kamu tasarrufu ve toplam tasarruf kaçtır? d) G şayet 200 e düşerse denge gelir düzeyi ne kadar düşer? Hükümet harcama çarpanının değeri kaçtır? e) I=200 olursa denge gelir düzeyi ne kadar olacaktır? Planlanan yatırım harcama çarpanının değeri kaç olur? f) T=400 olursa, denge gelir düzeyi ne kadar olur? Vergi çarpanı kaçtır? g) Verginin (T=400) olduğu durumda, tüketim, özel tasarruf, kamu tasarrufu ve toplam tasarrufun yeni değerleri ne olacaktır?

5 38. Tüketim fonksiyonu C= (Y-T) ve I= r, G=300 ve T=200 olarak verilmiştir. a) IS eğrisinin nümerik formülünü yazınız. b) IS eğrinin eğimi kaçtır? c) Şayet r %1 artarsa I kaç olur? Bu durumda IS eğrisi üzerinde Y kaç olur? d) G ve T deki artışlar IS eğrisini nasıl etkiler? f) yatırımın faize duyarlılığı artarsa IS nasıl etkilenir? g) marjinal tüketim eğilimi artarsa IS nasıl etkilenir? 39. Para piyasası dengede iken M/P=0.5Y-100r ve M/P=800. a) LM eğrinin formülünü Y nin ve r nin bağımsız olduğu duruma göre tekrar yazınız. b) LM nin eğimi kaçtır? c) r %1, %3 ve %5 olduğu durumlarda, Y hangi değerleri alır? d) M/P artarsa LM bundan nasıl etkilenir? e) P sabitken M artarsa LM bundan nasıl etkilenir? f) M sabitken P artarsa LM bundan nasıl etkilenir? g) para talebinin faize ve gelire duyarlılığı artarsa LM nasıl etkilenecektir? 40. Aşağıdaki ekonomik modelde P=1 dir. C=0.8(Y-T) T=1000 I=800-20r G=1000 Y=C+I+G M s /P=M d /P=0.4Y-40r M s =1200 a) IS nin formülünü Y ve r nin fonksiyonu olarak yazınız. b) LM nin formülünü yazınız. c) Y, r, Y-T,C,I nın kısa dönem denge değerleri kaçtır? Özel tasarruf, kamu tasarrufu ve toplam tasarruf kaçtır? d) G 200 birim artarsa Y ne kadar değişir? Hükümet harcama çarpanının değeri kaçtır? e) M s 200 artarsa Y nin değeri kaç olur? Para arzı çarpanı kaçtır (Y deki değişme / M s deki değişme)?