İş= Örnek1: 15 m. V=sbt. 2kg. Aşağıdaki durumlarda fiziksel anlamda iş olup olmadığını bu bilgiler ışığında inceleyelim:

Transkript

1 İŞ izikteki iş, cisimlerin kuvvet etkisinde ve kuvvet doğrultusunda... dir ya da kuvvet ile cisimlere enerji aktarmaktır. izikteki iş günlük ayatta bildiğimiz işten farklı olarak... ve kuvvet etkisinde... bağlıdır. İş... ile gösterilir. İşin birimi enerji birimiyle aynı olup... dir. İş... bir büyüklüktür. Yönü olmayıp negatif ve pozitif değerler alabilir. iziksel anlamda iş olabilmesi için iki şart vardır, bu iki şart birlikte sağlanırsa iş yapılır: 1. Cisme...uygulanmalı 2. Cisimlerin kuvvet doğrultusunda... gerekir. Örnek1: 15 m Yatay ve sürtünmesiz yolda şekildeki cisim 20 Newton büyüklüğündeki yola paralel kuvvetiyle noktasından noktasına çekiliyor. ve noktaları arası 15 metre olduğuna göre kuvvetinin yaptığı iş kaç Joule dir? W= İş= Örnek 2: Yandaki şekilde 2kg kütleli cisim kuvvetiyle 20m yükseltiliyor. Buna göre cisme kuvvetinin yaptığı iş kaç Joule dür? (g=10m/s²) 20m V=sbt Aşağıdaki durumlarda fiziksel anlamda iş olup olmadığını bu bilgiler ışığında inceleyelim: 2kg 1. Uygulanan kuvvet cisimleri areket ettirmiyorsa fiziksel anlamda iş Uygulanan kuvvet ile cismin areket doğrultusu dik ise fiziksel anlamda iş... Örnek 3: Yandaki şekilde G ağırlıklı bir cisim 1, 2 ve 3 kuvvetlerinin etkisinde ok yönünde areket etmektedir. Buna göre angi kuvvetler iş yapar? Hareket yönü G 1

2 Örnek 4: =8N Sürtünme kuvvetinin yaptığı iş Sürtünme kuvvetinin yaptığı iş, sistemin toplam enerjisini azalttığından dolayı... iştir. 5m 7m Yandaki şekilde bir adam yüksekliği 7m genişliği 5m olan basamaklardan elindeki paketi noktasından noktasına getiriyor. Paketin ağırlığı 8 Newton olduğuna göre bu adamın yerçekimine karşı yaptığı iş kaç Joule dir? kuvvetinin yaptığı iş=... Sürtünme kuvvetinin yaptığı iş=... Toplam yapılan iş=... Aynı yönlü kuvvetlerin bir cisme yaptığı toplam iş bulunurken; kuvvetlerin yaptığı işler toplanır. Zıt yönlü kuvvetlerin cisme yaptığı toplam iş bulunurken kuvvetlerin yaptığı işler çıkarılır. Örnek 5: 2 =10N 1 =20N 15m Yatay ve sürtünmesiz yolda şekildeki cisim aynı yönlü yere paralel 1 ve 2 kuvvetleriyle noktasından noktasına çekiliyor. ve noktaları arası 15 metre olduğuna göre; a) 1 kuvvetinin yaptığı iş kaç Joule dür? b) 2 kuvvetinin yaptığı iş kaç Joule dür? c) Cisme yapılan toplam iş kaç Joule dür? 2 1 Örnek 7: 25 m Sürtünme kuvvetinin 20 Newton olduğu şekildeki yatay düzlemde bir cisim 50 Newton büyüklüğündeki kuvveti ile noktasından noktasına çekiliyor. ve noktaları arası 25 metre olduğuna göre; a) kuvvetinin yaptığı iş kaç Joule dür? b) Sürtünme kuvvetinin yaptığı iş kaç Joule dür? c) Yapılan toplam iş kaç Joule dür? Örnek 8: Örnek 6: 2 =10N 1 =25N m Yatay ve sürtünmesiz yolda şekildeki cisim zıt yönlü yere paralel 1 ve 2 kuvvetleriyle noktasından noktasına çekiliyor. ve noktaları arası 20 metre olduğuna göre; a) 1 kuvvetinin yaptığı iş kaç Joule dür? b) 2 kuvvetinin yaptığı iş kaç Joule dür? c) Cisme yapılan toplam iş kaç Joule dür? 15m Sürtünmesiz yatay düzlemde bulunan bir cisim şekildeki kuvvetlerin etkisinde noktasından noktasına çekiliyor. ve noktaları arası 15 metre olduğuna göre; a) Hangi kuvvetler iş yapmıştır? b) Yapılan toplam iş kaç J dür? 2

3 Örnek 9: Şekil-1 Şekil-2 GÜÇ Birim zamanda yapılan işe... denir. Diğer bir tanımla birim zamanda aktarılan enerjiye... denir. Yani saniyede aktarılan Joule miktarıdır. Güç... ile gösterilir. Birimi... tır. Güç formülü: Şekil-3 Yukarıdaki şekillerde verilen forkliftlerden angileri iş yapar? Güç birimi olarak beygir gücü veya kilowatt(kw) kullanılır 1 Beygir Gücü(1 BG)=736 W Güç... bir büyüklüktür. Güç birimi Watt ın Sl birim sisteminde açılımı aşağıdaki gibidir. Örnek 12: Bir vinç 200 N ağırlığındaki yükü sabit ızla 120 metre yüksekliğe 1 dakikada çıkarıyor. Örnek 10: Buna göre vincin gücü kaç watt tır? m 2 2m x 3x Şekil-1 Şekil-2 Şekil-1 ve Şekil-2 de gösterilen yatay sürtünmesiz yollarda 2 ve büyüklüğündeki kuvvetler m ve 2m kütleli cisimleri sırasıyla x ve 3x kadar çekiyorlar. Yapılan işler sırasıyla W 1 ve W 2 olduğuna göre oranı kaçtır? Örnek 13: Bir motor enerjisini 100 J den 500 J e 20 saniyede çıkarıyor. Buna göre motorun gücü kaç watt tır? Örnek 11: 5m 13m 10N 12m Şekildeki sürtünmesiz eğik düzlemin noktasında durmakta olan cisim, düzleme paralel 10N luk kuvvetle noktasından noktasına sabit ızla çekiliyor. Buna göre kuvvetin yaptığı iş kaç Joule dür? Örnek 14: 1 saatte 3600 kj iş yapan bir aracın gücü kaç wattır? 3

4 Örnek 15: Bir vinç 20N ağırlığındaki cismi sabit ızla 3 saniyede 6 metre yüksekliğe çıkarıyor. Buna göre vincin gücü kaç wattır? İş yapabilme yeteneğine... denir. Diğer bir tanımla maddeler üzerinde değişiklik yapabilme etkisine... denir. Enerji... ile gösterilir. Enerji birimleri kullanım alanlarına göre...,... ya da... şeklinde isimlendirilir. Enerji... bir büyüklüktür. Enerji türleri birbirlerine... Çeşitli enerji türleri vardır. Bunlardan bazılar: Mekanik Enerji, inetik enerji, Potansiyel enerji, Güneş enerjisi, Elektrik enerjisi, Isı enerjisi, imyasal enerji, Jeotermal enerji, Rüzgar enerjisi, osil yakıt enerjisi, Ses enerjisi, Biyokütle enerjisi... imyasal Enerji Gıda maddelerinin atomları arasındaki bağlarda, vücut fonksiyonlarımız için gerekli olan enerji, kimyasal enerji olarak depo edilmiştir. Nükleer Enerji Nükleer enerji santrallerinde, atom çekirdeğinde saklı olan enerji açığa çıkartılarak kullanılır. Atom çekirdeğindeki bu enerjlye... enerji denir. Elektrik Enerjisi Elektrikte aydınlatma elektrik enerjisinin yaygın kullanım alanlarından biridir. Bir elektrik devresindeki elektrik akımının saip olduğu enerjiye... enerjisi denir. ütle Enerjisi Cisimlerin kütlesinden dolayı saip olduğu enerji türüne... enerjisi denir. m kütleli bir cisimin kütle enerjisi E=mc² ile verilir. Örnek 16: Günlük ayatta işlerimizi yapan araç gereçlerden Televizyon Akarsu barajları Otomobil Soba kullandıkları enerjiler nelerdir? 4 Aşağıda verilen boşlukları uygun biçimde doldurunuz. 1. Joule/saniye... birimidir. 2. İş,... değişimiylede ifade edilir. 3. İşin SI birim sistemindeki karşılığı... dür. 4. Enerjinin SI birim sistemindeki karşılığı...dür. 5. Bir cisme uygulanan kuvvet areket doğrultusuna... ise fiziksel anlamda iş yapmamıştır. 6. Sırt çantasıyla yürüyen bir çocuk yerçekimine karşı iş İş yapabilme yeteneğine... denir. 8. İş yapma ızına... denir. 9. Enerji... bir büyüklüktür. 10. İş... bir büyüklüktür. 11. Güç... bir büyüklüktür kuvvetinin yaptığı iş bir sistemdeki enerjiyi ısı enerjisine çevirerek azaltır. 13. ilowatt-saat... birimidir. 14. Bir cisme uygulanan kuvvet cisme yol... iş yapılmış olmaz 15.Bir cisim üzerine yapılan iş cismin toplam enerjisini Enerji türleri birbirlerine Elektromanyetik radyasyon enerjisine... enerjisi denir. 18. Atom çekirdeğinden elde edilen enerjiye... enerjisi denir. 19. Gıdalarda enerji için kullanılan birim...dir. 20. Günlük ayatta elektrikte kullanılan enerji... ile birimlendirilir. Aşağıda verilen cümlelerdeki bilgiler doğru ise başına (D) yanlış ise başına (Y) yazınız. 1. Canlıların ayat faaliyetterini sürdürmeleri için enerjiye itiyaçları vardır. 2. izikte iş yapmanın edefi enerji aktarmaktır. 3. izikte iş yapmadan enerji aktarımı mümkün değildir. 4. uvvet uyguladığımız cisim areket etmiyorsa fiziksel anlamda iş yapılmış olmaz. 5. izikte iş yapıiabilmesi için gerekli olan şartlardan biri areketin olmasıdır. 6. uvvet uygulamadan da iş yapmak mümkündür. 7. Hareket doğrultusuna dik kuvvetler de iş yapar. 8. ucağında yükle bekleyen bir işçi iş yapmış sayılmaz. 9. İş vektörel bir büyüklüktür. 10. Bir cisim üzerine yapılan pozitif iş cismin ızını artırabilir. 11. Bir cisim üzerine aynı anda em pozitif em de negatif iş yapılamaz. 12. Net iş er zaman kuvvetlerin tek tek yaptıkları işlerden büyüktür. 13. Değişken kuvvetler iş yapmaz. 14. Hareket eden bir cisim ister ızlanıyor olsun, isterse yavaşlıyor olsun, üzerine iş yapılıyor demektir. 15. Araçlar iş yapmadan da enerji aktarabilir. 16. İş ve enerjinin birimleri farklıdır. 17. Joule biriminin eşiti kg.m²/s² dir. 18. İki sistemden er zaman en fazla iş yapan daa güçlüdür. 19. Watt, enerji birimidir. 20. Nükleer enerji atom çekirdeğinden elde edilir.

5 inetik Enerji Cisimlerin areket alindeki ızlarından dolayı saip olduğu enerjiye... enerji denir. Hareket alindeki cisimlerin kinetik enerjisi o cisimlerin... ve ızlarının karesi ile doğru orantılıdır. inetik enerji... ile gösterilir. Birimi... dür. inetik Enerji ile İş Arasındaki İlişki uvvetlerin cisimlere yaptığı iş cisimlerin kinetik enerjisini artırıp azaltabilir. Yani bir cisme yapılan iş onun kinetik enerjisindeki değişime eşittir. m inetik Enerji =... E =... Örnek 20: V İ =10m/s 2kg V SON =20m/s 15 m Örnek 17: Yandaki şekilde verilen 2kg kütleli cismin ızı 10m/s dir. Buna göre bu cismin kinetik enerjisi kaç Joule dür? 2kg V=10m/s Yukarıdaki şekilde verilen 2kg kütleli cismin ilk ızı 10m/s dir. Bu cisme şekildeki gibi yola paralel kuvveti boyunca uygulandığında cismin son ızı 20m/s oluyor Buna göre bu cisme uygulanan kuvvetinin büyüklüğü kaç Newton dur? Örnek 18: Yandaki şekilde verilen m ve 2m kütleli cisimlerin ızlarının büyüklüğü 2V ve V dir. Bu cisimlerin kinetik enerjileri sırasıyla E 1 ve E 2 olduğuna göre oranı kaçtır? m 2m 2V V Örnek 21: Duran bir cismin ızını 0 m/s den 10 m/s ye çıkarmak için cisme E kadar enerji aktarılıyor. Bu cismin ızını 0 m/s den 20 m/s ye çıkarmak için cisme kaç E enerji aktarmak gerekir? Örnek 19: m 3V 2m 2V 3m V Örnek 22: X Y Z Şekilde verilen m, 2m ve 3m kütleli X, Y ve Z cisimlerinin ızları sırasıyla 3V, 2V ve V dir. Bu cisimlerin kinetik enerjileri sırasıyla E X, E Y ve E Z olduğuna göre bunların sıralaması nasıldır? x 2x M Sürtünmesiz yatay düzlemde noktasında durmakta olan cisme yola paralel kuvveti -M noktaları arasında uygulanıyor. Cisim noktasından E kinetik enerjisiyle geçtiğine göre M noktasından kaç E büyüklüğündeki kinetik enerjiyle geçer? 5

6 Potansiyel Enerji Cisimlerin durumlarından dolayı saip olduğu enerjiye... denir. Yer Çekimi Potansiyel Enerjisi: Cisimlerin yükseklik ve ağırlığından dolayı saip olduğu enerjiye... denir. Cismin... ve ağırlık merkezinin yerden yüksekliği ile... orantılıdır. Potansiyel enerji... ile gösterilir. Birimi... dür. Yaylarda gerilme ve sıkışma sonucu enerji depolanır. Bu enerjiye... enerjisi denir. m Potansiyel Enerji =... Örnek 25: Şekil-1 Şekil-2 Yukarıdaki şekilde verilen eşit kare bölmeli özdeş küplerden oluşmuş Şekil-1 deki cismin yere göre potansiyel enerjisi E 1 ve Şekil-2 deki cismin yere göre potansiyel enerjisi E 2 dir. Buna göre oranı kaçtır? (g=10m/s²) E P =... Not: Bazı cisimlerin ağırlık merkezlerinin yerden yükseklikleri aşağıdaki gibidir Örnek 26: m 3 3m 2 2m Örnek 23: Şekildeki kütlesi 2kg olan cismin yerden yüksekliği 20m dir. Bu cismin yere göre potansiyel enerjisi kaç Joule dür? (g=10m/s²) 20m m=2kg Yukarıda verilen omojen türdeş m, 3m ve 2m kütleli cisimlerin kütle merkezlerinin yerden yüksekliği 3, ve 2 olup potansiyel enerjileri sırasıyla E 1, E 2 ve E 3 tür. Buna göre bu cisimlerin yere potansiyel enerjilerini sıralayınız? Örnek 27: Örnek 24: m=2kg Şekildeki kütlesi 2 kg ve yarıçapı 4 m olan cismin yere göre potansiyel enerjisi kaç Joule dür? (g=10m/s²) r r=4m =30m Şekil-1 Şekil-2 Şekilde verilen omojen türdeş ikizkenar üçgensel levanın Şekil-1 de yere göre potansiyel enerjisi E 1, leva Şekil-2 deki gibi çevrildiğinde yere göre potansiyel enerjisi E 2 dir. Buna göre oranı kaçtır? (g=10m/s²) 6

7 Mekanik Enerji Herangi bir sistemde cismin veya sistemin... enerjisi ile... enerjileri toplamına... enerji denir. Mekanik Enerji=... Enerjinin orunumu İdeal sistemlerde (sürtünmesiz ve dışardan yalıtılmış sistemlerde) areket boyunca mekanik enerji değişmez fakat mekanik enerjiyi oluşturan kinetik ve potansiyel enerji birbirine dönüşerek değişebilir. Buna mekanik enerjinin korunumu denir. (Aşağıdaki örnekte bunu gösterebiliriz.) Örnek 28: Şekildeki kütlesi 400kg olan elikopterin V=10m/s yerden yüksekliği 20m dir. m=400kg Buna göre; a) Helikopterin kinetik enerjisi kaç =20m Joule dür? b) Helikopterin potansiyel enerjisi yer kaç Joule dür? c) Helikopterin mekanik enerjisi kaç Joule dür? (g=10m/s²) Örnek 30: Şekildeki 2kg kütleli cisim sürtünmesiz ortamda A seviyesinden serbest bırakılıyor. Cisim A 5metre B seviyesinden 10 m/s ızla geçerek yere C B seviyesinde 20m/s ızla çarpıyor. Buna göre; a) A seviyesindeki mekanik enerjiyi bulunuz. 15metre b) B seviyesindeki mekanik enerjiyi bulunuz. C c) C seviyesindeki mekanik enerjiyi bulunuz. (g=10m/s²) m=2kg V=10m/s V=20m/s Örnek 29: Aşağıda verilen niceliklerin saip olduğu enerji türlerini karşılarına yazınız. Çekilerek uzatılmış yay Besin maddeleri Yere düşmekte olan taş Gergin yay Uçurum kenarındaki taş Düz kaldırımda yuvarlanan taş Neirde akan su Dolu pil Barajda birikmiş su Ağaç dalındaki elma Çatıda birikmiş kar Not: Sürtünme kuvvetinin olmadığı bir sistem tasarlamak çok zordur. Günlük ayatta ortamlar genelde sürtünmelidir. Sürtünmeli ortamlarda enerjinin bir kısmı ısı enerjisine dönüşür Mekanik enerji, açığa çıkan ısı enerjisi kadar azalmış olur. Böylelikle mekanik enerji korunmamış olur. Örnek 31: S V İ =20m/s V SON =0m/s X Yukarıdaki şekilde verilen 2kg kütleli cisim noktasından 20m/s ızla geçmektedir. Bu cisme areketi boyunca uygulanan sürtünme kuvvetinden dolayı cisim de duruyor. Buna göre sürtünme kuvvetinin yaptığı iş kaç Joule dür? S Uçan kuş Havada durgun elikopter 7

8 Örnek 32: S =10N E V SON =0m/s Şekildeki 2kg kütleli cisim sürtünme kuvvetinin eryerde eşit ve 10N olduğu yolda noktasından E kinetik enerjisiyle geçerek noktasında duruyor. arası 7m olduğuna göre cismin daki kinetik enerjisi kaç Joule dür? 7m Örnek 35: 12m 6m çevirilirse 12m Yukarıdaki yatay düzlemde verilen boyutları 12m ve 6m olan 2000 gram kütleli düzgün türdeş tata blok şekildeki gibi çeviriliyor. Buna göre yerçekimine karşı yapılan iş kaç Joule dür? (g=10m/s²) 6m Örnek 33: Şekildeki sürtünmesi önemsiz yolun noktasından ilk ızsız serbest bırakılan cisim, MN yolunu izliyor. Buna göre; a) Cismin en büyük potansiyel enerjiye saip olduğu nokta angisidir? b) Cismin en büyük kinetik enerjiye saip olduğu nokta angisidir? c) Hareketi sırasında,, M ve N noktalarında mekanik enerjisi nasıl değişmektedir? M N Örnek 36: 2kg kütleli bir cisim düşey kesiti şekildeki gibi olan yol noktasından serbest bırakılıyor. 5m yatay Cisim noktasında durduğuna göre sürtünmeye arcanan enerji kaç Joule dür? (g=10m/s²) Örnek 34: Yatay ve sürtünmeli bir yolda durmakta olan cisme 9N büyüklüğündeki kuvvet 20 metre boyunca uygulanıyor. Bunun sonucunda cismin kinetik enerjisi 100 joule olduğuna göre 20 metrelik bu yolda cisme etki eden sürtünme kuvveti kaç Newton dur? Örnek 37: Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesiz yolun noktasında duran 2kg kütleli bir cisme arasında büyüklüğü sabit kuvveti uygulanıyor ve cisim V =0 5m noktasından 10m/s ızla yatay geçiyor. arası 10m olduğuna göre kuvvetinin büyüklüğü kaç Newton dır? (g=10m/s²) V =10m/s 8

9 Verim Bir sistemde yapılan iş ile arcanan enerji arasındaki ilişkiye... denir. Verim yapılan işin arcanan enerjiye... dır. Verim= %Verim=.100 Örnek 38: Bir otomobil 80 joule enerjilik yolu almak için 320 joule enerji arcıyor. Buna göre; a) Bu otomobilin verimi kaçtır? b) Bu otomobilin verimi % kaçtır? Örnek 39: Bir lamba aldığı enerjinin %80 ini ışığa, %20 lik kısmınıda ısıya dönüştürüyor. Buna göre; a) Bu lambanın verimi kaçtır? b) Bu lambanın verimi % kaçtır? Örnek 40: Bir vinç 240 kg kütleli yükü 10 metre yüksekliğe çıkarmak için 30kJ enerji arcıyor Buna göre; a) Bu vincin verimi kaçtır? b) Bu vincin verimi % kaçtır? Enerji aynakları 1.Yenilenebilir Enerji aynakları ullanıldıkça rezervi... enerji kaynaklarıdır. Güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, su enerjisi, jeotermal enerji, okyanus enerjisi (dalga enerjisi, gelgit enerjisi), idrojen enerjisi, biyo(organik) enerji v.s. örnek olarak verilebilir. 2.Yenilenemeyen Enerji aynakları ullanıldıkça rezervi... enerji kaynaklarıdır. osil yakıt enerjisi (petrol, kömür, doğal gaz), nükleer enerji v.s. örnek olarak verilebilir. Enerji Tasarrufu Enerjinin kontrol altına alınarak verimli ve gerekli şekilde kullanılmasına... denir. Aşağıda verilen cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun biçimde doldurunuz. 1. Tüketildikçe sürekli ve ızlı bir şekilde yeri doldurulabilen enerji kaynağına...enerji kaynağı denir. 2. Oluşmasından daa ızlı tüketilen enerji kaynağına... enerji kaynağı denir. 3. Sıkıştırılmış bir yayda, esneklik... enerjisi depolanır. 4. Suyun potansiyei enerjisi kullanılarak elektrik enerjisi elde edilen santrallere...santrali denir. 5. Çevreye ve canlı yaşamına zarar vermeyecek yeni ve güvenilir enerji kaynaklarına... enerji kaynakları denir. 6. Güneş ten gelen elektromanyetik radyasyon enerjisini doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren panellere... paneli denir. 7. Gelgit olayları nedeniyle gün içinde yükselip alçalan okyanus sularının kazandığı enerji... enerjisine dönüştürüiebilir. 8. Yeraltı sularının mağma tabakasının etkisi ile ısınarak sıcak su ya da su buarına dönüşmesi ile oluşan enerjiye... enerji denir. 9. ullanılan enerjiyi kontrol altına alarak enerjiyi verimli kullanmaya... denir. 10. Bir mum yakıldığı zaman, enerjisi... ve... enerjisine dönüşür. 11. Bir elektrik devresindeki elektrik akımının saip olduğu enerjiye... enerjisi denir. 12.Sürtünme kuvvetinin yaptığı iş sürtünen yüzeylerin... neden olur. 13. İdeal sistemlerde verim %... dür. 14. Bir sistemin yaptığı işin arcadığı enerjiye oranı o sistemin... verir. 15. Dünya, Güneş'ten... ve... enerjisi alır. 16. osil yakıtlar... enerji kaynaklarıdır. 17. Vücut fonksiyonlarımız için gerekii enerjiyi... alırız. 18. Nükleer enerji... enerji kaynağıdır. 19. Bir cismin kinetik enerjisi, cismin kütlesine ve... na bağlıdır. 20. Bir cisme etkiyen net kuvvetin yaptığı iş cismin kinetik enerjisinde... neden oiabilir. 9

10 1. 12m 12m 12m 6m 12m 4. Aşağıda bazı kavramlar ile birimleri eşleştirilmiştir. Bu eşleştirmelerden angisi yanlıştır? A) Sıcaklık - ºC B) İş - Newton C) Isı - cal D) Enerji - Joule E) Güç - Watt 6m Şekil-1 Şekil-2 Yukarıda verilen eşit kare bölmeli omojen özdeş cisimlerden oluşmuş Şekil-1 deki cisimlerin yere göre potansiyel enerjisi E 1, Şekil-2 deki cisimlerin yere göre potansiyel enerjisi ise E 2 dir. Buna göre oranı kaçtır? (g=10m/s²) A) B) C) D) E) 5. I. Nükleer enerji II. Hidrolik enerji III. Hidrojen enerjisi IV. Doğal gaz Yukarıdaki enerji türlerinden angileri yenilenemez enerji türüdür? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IV D) II ve III E) I, II ve IV 2. Birim zamanda yapılan işe... denir. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden angisinin getirilmesi fiziksel anlamda en uygun olur? A) İvme B) Enerji C) Güç D) Hız E) uvvet 6. Aşağıdakilerden angisi yenilenebilir enerji kaynaklarına örnek verilebilir? A) Jeotermal enerji B) Doğal gaz C) Nükleer enerji D) ömür E) Petrol 3. Şekil-1 Şekil-2 Şekil-3 Yukarıdaki şekilde verilen omojen türdeş özdeş yarım kürelerden oluşmuş cisimlerden Şekil-1 dekinin yere göre potansiyel enerjisi E 1, Şekil-2 de E 2, ve Şekil-3 te ise E 3 tür. Buna göre bu cisimlerin yere göre potansiyel enerjileri için aşağıda verilen sıralamalardan angisi doğrudur? A) B) C) 7. I.ullandıkça rezervi tükenen enerji kaynaklarına yenilenebilir enerji kaynağı denir II. ullandıkça rezervi tükenen enerji kaynaklarına yenilenemez enerji kaynağı denir III. Birim zamanda yapılan işe verim denir IV. Doğal gaz yenilenebilir enerji kaynağıdır Yukarıda verilen yargılardan angileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IV D) II ve III E) I, II ve IV D) E) 10

11 8. Bir yük asansörü 300 N ağırlığındaki cismi sabit ızla 20 m yüksekliğe10 s de çıkarıyor. Buna göre asansörün gücü kaç W tır? A) 600 B) 500 C) 300 D) 200 E) V Şekildeki yatay sürtünmeli yolda V ızıyla fırlatılan cisim için I. inetik enerjisi değişmez II. Potansiyel enerjisi azalır III. Mekanik enerjisi azalır IV. Sürtünmeden dolayı ısı enerjisi oluşur yargılarından angileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) III ve IV D) II ve III E) I, III ve IV 9. I.Çamaşır makinelerinde fazla deterjan kullanılmamalıdır. II.Buzdolabının kapısı uzun süre açık tutulmamalıdır. III.Bina yalıtımını yaptırmak. IV.Bulaşık makinesi alırken B sınıfı olmasına dikkat edilmelidir. V.Dirençli ampüller yerine floresan veya tasarruf ampüller kullanılmalıdır. VI.Ulaşımda kestirme yollar kullanılmalıdır. yargılarından kaç tanesi enerji tasarrufu için alınan önlemlerdendir? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) V V M V Yerden kadar yükseklikte bulunan, ve M cisimleri yukardaki şekilde verildiği gibi eşit büyüklükteki ızlarla atılıyor., ve M cisimlerinin yere çarpma ızları sırasıyla V, V ve V M olduğuna göre aşağıda verilen sıralamalardan angisi doğrudur? A) B) C) m/s D) E) 20m/s Yerden kadar yükseklikte bulunan noktasından 10m/s ızla atılan 2kg kütleli cisim yerdeki noktasına 20 m/s ızla çarpıyor. Sürtünmeler önemsiz olduğuna göre yüksekliği kaç metredir?(g=10m/s) A) 5 B) 15 C) 30 D) 40 E) Yandaki şekilde verilen 2kg kütleli cisim sabit büyüklükteki kuvveti ile yerden 15m yüksekliğe çıkarılarak ızı 10m/s yeye çıkarılıyor. Buna göre kuvvetinin fiziksel anlamda bu cisme yaptığı iş kaç Joule dür? (g=10m/s²) V=10m/s 15m 2kg V=0 A) 200 B) 300 C) 400 D) 500 E)

12 14. Hidrojene ait verilen I. Evrenin en basit elementidir. II. Zeirsiz bir gazdır. III. Evrenin temel enerji kaynağıdır. IV. Doğada serbest alde bulunur. V. Atmosferde az miktarda bulunur. yargılarından kaç tanesi doğrudur? A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) Bir cismin saip olduğu kinetik enerji, I. Cismin kütlesine II. Cismin yerden yüksekliğine III. Cismin ızına niceliklerinden angilerine bağlı değildir? A) Yalnız l B) Yalnız li C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 15. Yenilenemez enerji kaynaklarının zararları; l. Sera etkisi ve küresel ısınma yapması ll. Hava kirliliğine sebep olması III. Radyoaktif atıklar ortaya çıkarması verilenierinden angileridir? A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve ll D) l ve lll E) l, ll ve lli 19. X X W 1 W 2 X W 3 Sürtünmesi önemsenmeyen ortamlarda özdeş küplerden oluşmuş cisimlere şekildeki gibi kuvveti uygulanarak yatayda eşit miktar yol alması sağlanıyor. Buna göre, yapılan işler W 1, W 2 ve W 3 arasındaki iiişki aşağıdakilerden angisi gibi olur? 16. Taş kömürü Hidroelektrik Termik santral Petrol Rüzgar Yukarıda veriienlerden kaç tanesi kullanıldıkça rezervleri tükenen kaynaklara örnek olarak verilebilir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) W 1 > W 2 = W 3 B) W 1 = W 2 = W 3 C) W 1 > W 2 > W 3 D) W 1 < W 2 < W 3 E) W 1 < W 2 = W I. İşin olabilmesi için cismin kuvvet doğrultusunda areket etmesi gerekir. II. İşin yapılma süresi uzadıkça güç azalır. III. Sürtünme kuvveti enerji kaybına neden olur. Yukarıdaki yargılardan angileri doğrudur? A) Yalnız l B) l ve II C) l ve III D) II ve III E) l, II ve III 20. Şekildeki m, 2m ve 3m kütleli cisimler iplerle tavana asılmışlardır. E 2 E 1 2m Bu csimlerin yere göre potansiyel m E 3 enerjileri sırasıyla E 1, E 2 ve E 3 3m olduğuna göre bunlar arasındaki 3 2 iiişki aşağıdakilerden angisinde doğru verilmiştir? A) E 1 > E 2 > E 3 B) E 1 = E 2 = E 3 C) E 1 > E 3 > E 2 D) E 1 < E 3 < E 2 E) E 1 < E 2 = E 3 12

13 21. Aşağıdaki cisimlerden anglsl em kinetik em de potansiyel enerjiye salptir? A) Dalında areketsiz duran elma B) oşan öğrencinin sırtındaki çanta C) Yerde zıplamadan yuvarlanan top D) Duvarda asılı ayna E) Sırada oturan öğrenci 24. V(m/s) t(s) V(m/s) M Yukardaki şekilde, ve M araçlarının sırasıyla ız-zaman grafikleri verilmiştir. Buna göre bu araçlardan angileri üzerinde iş yapılmaktadır? A) Yalnız B) Yalnız M C) ve M D) ve E), ve M t(s) V(m/s) t(s) 22. m kütleli bir cisim düşey V ilk =V kesiti şekildeki gibi olan m yolun noktasından V ilk ızıyla atılıyor. Cisim V yatayda X yolunu aldıktan son =0 sonra noktasında duruyor. X yatay Buna göre X uzunluğu m, ve V niceliklerinden angilerine bağlıdır? A) Yalnız m B) Yalnız C) Yalnız V D) m ve E) ve V 25. V ilk =10 m/s M 5m N Şekildeki yatay düzlemde sürtünme sadece MN yolunda vardır. noktasından 10 m/s ızla geçen 2 kg kütleli cismin N noktasındaki ızı 5m/s dir. MN uzunluğu 5m olduğuna göre MN arasında cisme uygulanan sürtünme kuvveti kaç N dur? A) 5 B) 15 C) 25 D) 35 E) M Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesiz yolun noktasından serbest bırakılan bir cisim,,m,n,p ve R noktalarından geçiyor. Cismin angi noktada kinetik enerjisi en büyüktür? A) B) M C) N D) P E) R N P R 26. Sürtünmeli yatay düzlem üzerinde m durmakta olan m kütleli X cismine şekildeki gibi etki eden kuvveti t sürede cisim üzerine W işini yapıyor. Buna göre; I. Sürtünme kuvvetini artırma II. kuvvetini artırma III. ütleyi artırma işlemlerinden angisi tek başına yapılırsa, aynı t süresinde yapılan W işi artar? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 13

14 27. Düşey kesiti şekildeki gibi verilen sürtünmeli yolun noktasından serbest bırakılan bir cisim, bu yolda ilerleyerek P noktasında ancak duruyor. Buna göre, yolun angi bölümlerinde cismin kinetik enerjisi kesinlikle azalmıştır? A) Yalnız arası B) Yalnız M arası C) Yalnız MN arası D) M-N ve N-P arası E) - ve N-P arası M N P 31. Bir vinç, 600kg kütleli yükü sabit ızla 3 saniyede 6 metre yükseğe çıkarıyor. Vinç motorunun gücü kaç kw tır? (g=10m/s², 1kW=1000watt) A) 10 B) 12 C) 16 D) 18 E) Bitkilerde fotosentez olayıyla angi enerji türü kimyasal enerjiye dönüştürülerek ücrelerde depolanır? A) Güneş enerjisi B) Nükleer enerji C) Elektrik enerji D) Isı enerjisi E) Rüzgar enerjisi 32. Petrol yakıtları ile ilgili olarak, I. osil yakıttır. II. Yenilenemez enerji kaynağıdır. III. Ülkemize genelde ital geldiği için ekonomik maliyeti fazladır. yargılarından angileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III 29. Aşağıdakilerden angisi bir gruplama yapılırsa grubun dışında kalır? A) ömür B) Güneş C) Doğal gaz D) Petrol E) Benzin 33. Enerji tasarrufu ile ilgili olarak aşağıdakilerden angisi yanlıştır? A) Teknolojileri kullanır. B) İyileştirme yöntemlerini uygular. C) alite ve üretimi düşürmez. D) Enerjiyi verimli ve etkin kullanır. E) Aynı enerji ile daa az iş yapılır Yetişkin bir insan aşağıda verilen fiziksel etkinlik gruplarından angisini yaparken 1 saatte arcadığı enerji en azdır? A) Ayakta durma B) Uyuma, dinlenme C) Yürüme, günlük ev işleri D) Yüzme, basketbol, koşma E) TV seyretme, bilgisayar oynama X 2 X 2 W 1 W 2 W 3 Sürtünmesi önemsenmeyen eğik düzlemler üzerinde özdeş cisimler şekildeki gibi eşit büyüklükteki kuvveti ile sabit ızla eğik düzlemlerin en altından en üstüne çıkartılıyor. kuvvetlerinin yaptığı işler sırasıyla W 1, W 2 ve W 3 olduğuna göre bunlar arasındaki iiişki aşağıdakilerden angisinde doğru verimiştir? A) W 1 > W 2 = W 3 B) W 1 = W 2 = W 3 C) W 1 = W 2 > W 3 X D) W 1 < W 2 < W 3 E) W 1 < W 2 = W 3 14