CITTASLOW (SAKİN ŞEHİR) OLMA YOLUNDA İLK ADIM

Transkript

1 CITTASLOW (SAKİN ŞEHİR) OLMA YOLUNDA İLK ADIM Yrd. Doç. Dr. Elif ACUNER Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Ardeşen Turizm Fakültesi Öğretim Üyesi Celepler Yayıncılık 1. Baskı Trabzon

2 ii 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nca bu kitabın her hakkı saklı olup, yazarından ya da yayınevinden izin alınmaksızın çoğaltılamaz, basılamaz ve yayınlanamaz. Çoğaltılan nüshalar elde bulundurulmaz ya da yayınlanamaz. Aksi davranışlar, kanunun ilgili maddelerine göre tazmin edilecek olup, 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ve TL'ye kadar ağır para cezasına hükmolunur. Hazırlayan Elif Acuner Dizgi Serkan Acuner Sayfa Tasarım Serkan Acuner Kapak Tasarımı Celepler Matbaacılık Basım Tarihi Kasım 2015 ISBN Baskı - Cilt - Dağıtım Celepler Yayıncılık Tel:

3 iii Çınar'ımıza...

4 iv

5 v Önsöz "Yaşamın kolay olduğu kentlerin uluslararası ağı" Nüfus ile ilgili yapılan tahminler nüfus artışının gelişmekte olan ve gelişmemiş bölgelerde devam edeceği yönündedir. Bu kalabalık insan nüfusunun paylaştığı kaynaklar her geçen gün daha fazla insan tarafından kullanılır hale gelmektedir. Bu durum insan popülasyonunun ihtiyaçların giderilmesinde ortak hareket tarzının benimsemesi sonucunu doğurmuştur. Yavaş Hareketi homojen sistemlere alternatifler üreten, temelinde öz kimlik ve zamanın anlamlı kullanılmasını barındıran bir yaklaşımdır. Cittaslow Hareketi ise bu felsefenin uzantısı olarak kentler temelinde şekillenmiş bir sistemdir. Cittaslow (Sakin Şehir), Slow Food (Yavaş Yemek) felsefesini küçük kentlerin tasarım ve planlamasında kullanmayı amaçlayan uluslararası bir ağdır. Bu kitap Cittaslow Uluslararası Ağı na dâhil olmak isteyen yerleşim yerlerine bir rehber olarak tasarlanmıştır. Kitapta öncelikle Cittaslow Hareketi nin temelini oluşturan Slow Food Hareketi tanıtılmış ardından Cittaslow Hareketi her yönüyle incelenmiştir. Daha sonra kitaba, ağa dâhil olmak isteyen bölgelere örnek teşkil etmesi açısından Amerika Birleşik Devletleri nin üç Cittaslow şehrinden birisi olan Sebastopol, CA adaylık dosyası eklenmiştir. Son olarak henüz Cittaslow adaylığı ile ilgili herhangi bir çalışma başlatmamış olan Rize İli nin Çamlıhemşin İlçesi için bir model önerisi geliştirilmiştir. Çalışmanın Cittaslow adaylık sürecini yürütecek yerleşim yerlerine bir rehber olarak faydalı olmasını dilerim. Dr. Elif ACUNER

6 vi

7 vii İÇİNDEKİLER Sayfa No İÇİNDEKİLER... vii TABLOLAR LİSTESİ... xi ŞEKİLLER LİSTESİ... xi RESİMLER LİSTESİ... xi KISALTMALAR LİSTESİ... xiii 1. BÖL Ü M SLOW FOOD (YAVAŞ YEMEK) TANIMI, KAPSAMI VE GELİŞİMİ 1. SLOW FOOD (YAVAŞ YEMEK) TANIMI, KAPSAMI VE GELİŞİMİ Slow Food (Yavaş Yemek) Slow Food Organizasyon Yapısı Slow Food Faaliyetleri Bioçeşitliliğin Korunması Terra Madre (Mother Earth - Toprak Ana) ve Salone del Gusto (Uluslararası Lezzet Fuarı) Yiyecek ve Lezzet Eğitimi Slow Food Gençlik Gıda Hareketi (Slow Food Youth Network) Slow Food Kapsamında Gerçekleştirilen Diğer Faaliyetler Slow Food Vizyonu ve Misyonu Slow Food Logosu Slow Food Türkiye Yavaş Hareketi... 14

8 viii 2. BÖL Ü M CITTASLOW (SAKİN ŞEHİR) TANIMI, KAPSAMI VE GELİŞİMİ 2. CITTASLOW (SAKİN ŞEHİR) TANIMI, KAPSAMI VE GELİŞİMİ Cittaslow (Sakin Şehir) Tanımı Cittaslow Kapsamı Cittaslow ve Küreselleşme Cittaslow ve Sürdürülebilirlik Cittaslow Tarihi B ÖL Ü M ULUSLARARASI CITTASLOW TÜZÜĞÜ 3. ULUSLARARASI CITTASLOW TÜZÜĞÜ Uluslararası Cittaslow Birliği Uluslararası Cittaslow Organizasyon Yapısı Uluslararası Cittaslow Tüzüğü ndeki Diğer Hükümler Cittaslow Manifestosu Cittaslow Adaylık Süreci BÖL Ü M CITTASLOW KRİTERLERİ 4. CITTASLOW KRİTERLERİ Cittaslow Kriterleri Çevre Politikaları Altyapı Politikaları Kentsel Kalitenin Artırılmasına Yönelik Teknoloji ve Tesisler Politikaları Yerel Üretimin Desteklenmesi Politikası Misafirperverlik Politikası... 40

9 ix Farkındalık Oluşturma Politikası Olağanüstü Gereklilikler Politikası Slow Food Faaliyet ve Projelerinin Desteklenmesi Politikası Revize Edilen Cittaslow Kriterleri Çevre Politikaları Altyapı Politikaları Kentsel Yaşam Kalitesi Politikaları Tarımsal, Turistik, Esnaf ve Sanatkârlara Dair Politikalar Misafirperverlik, Farkındalık ve Eğitim için Planlar Sosyal Uyum Ortaklıklar BÖL Ü M FARKLI AÇILARDAN CITTASLOW HAREKETİ 5. FARKLI AÇILARDAN CITTASLOW HAREKETİ Ekonomik Açıdan Cittaslow Hareketi Sosyolojik Açıdan Cittaslow Hareketi Turizm Endüstrisi Açısından Cittaslow Hareketi Cittaslow Hareketi nin Olumlu Etkileri Cittaslow Hareketi ne Yöneltilen Eleştiriler BÖL Ü M DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE CITTASLOW 6. DÜNYADA VE TÜRKİYE DE CITTASLOW Dünyada Cittaslow Türkiye'de Cittaslow Cittaslow Seferihisar Cittaslow Akyaka (Ula) Cittaslow Gökçeada Cittaslow Taraklı Cittaslow Yenipazar Cittaslow Vize Cittaslow Yalvaç... 77

10 x Cittaslow Perşembe Cittaslow Halfeti Cittaslow Şavşat B ÖL Ü M ÖRNEK CITTASLOW DOSYASI: SEBASTOPOL 7. ÖRNEK CITTASLOW DOSYASI: SEBASTOPOL Cittaslow Amerika Birleşik Devletleri Cittaslow Sebastopol, CA Sebastopol'ün Cittaslow Ağı'na Dahil Olmasının Şehre Sağladığı Faydalar Cittaslow Sebastopol Faaliyetleri Cittaslow Sebastopol Organizasyon Yapısı Cittaslow Sebastopol Projeleri Cittaslow Sebastopol Kriter Uyumu Çevresel Politikalar Altyapı Politikaları Kentsel Kalite İçin Teknolojiler ve Tesisler Yerli Üretimin Korunması Farkındalık BÖL Ü M ÇAMLIHEMŞİN İÇİN CITTASLOW MODEL ÖNERİSİ 8. ÇAMLIHEMŞİN İÇİN CITTASLOW MODEL ÖNERİSİ Model Önerisi Olarak Çamlıhemşin İlçesi nin Seçilme Nedeni Cittaslow Sertifikasının Çamlıhemşin İlçesi ne Kazandıracakları Cittaslow Kriterleri Dikkate Alındığında Çamlıhemşin'in Mevcut Durumu Çevresel Politikalar Altyapı Politikaları Kentsel Kalite İçin Teknolojiler ve Tesisler Yerel Üretimin Korunması Misafirperverlik Farkındalık

11 xi Slow Food Faaliyetlerine ve Projelerine Destek Çamlıhemşin için Önerilen Cittaslow Organizasyonu Model Önerisi KAYNAKÇA TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1 Slow Food Hareketi'nin Sürdürülebilirlik Kapsamında Çevresel, Ekonomik ve Sosyal Boyutlarının Unsurları Tablo 2 Türkiye Yerel Şubeleri Tablo 3 Eski ve Yeni Kriter Başlıkları Tablo 4 Cittaslow Kentlerinin Temel Özelikleri ve Merkezi Sistem ve Alternatif Kentsel Gelişim Sistemlerinin Karşılaştırılması Tablo 5 Cittaslow Ağı'na Dâhil Yerleşim Yerleri ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1 Slow Food Organizasyon Şeması... 4 Şekil 2 Slow Food Hareketinin Sürdürülebilirlik Kapsamında Çevresel, Ekonomik ve Sosyal Boyutları Şekil 3 Sürdürülebilirlik Kavramının Üç Bileşeni Şekil 4 Cittaslow Sebastopol Organizasyon Şeması Şekil 5 Cittaslow Çamlıhemşin Organizasyon Şeması Şekil 6 Cittaslow Çamlıhemşin İşleyiş Şeması RESİMLER LİSTESİ Resim 1 Slow Food Logosu Resim 2 Cittaslow Logosu... 26

12 xii

13 xiii KISALTMALAR LİSTESİ ABD CA GAP GDO km OECD T.C. TDK TÜDAV TÜİK UCT UNESCO UNICEF URP vb. vd. vs. yy Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya (California) Güneydoğu Anadolu Projesi Genetiği Değiştirilmiş Organizma Kilometre Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü Türkiye Cumhuriyeti Türk Dil Kurumu Türkiye Deniz Araştırmaları Vakfı Türkiye İstatistik Kurumu Uluslararası Cittaslow Tüzüğü Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu Kentsel Yenileme Programı Ve Benzeri Ve Diğerleri Vesaire Yüzyıl